بخش هفتم شخصیت والای گردآورنده نهج البلاغه (سید رضی رحمه الله)

(زمان خواندن: 2 - 4 دقیقه)

سید رضی در سال 359 هجری قمری در بغداد دیده به جهان گشود، نامش محمد بود و بعدها به شریف رضی ذوالحسین شهرت یافت.
پدر وی ابو احمد حسین بن موسی بن محمد بن موسی بن ابراهیم بن موسی بن جعفر علیه السلام که از نسل امام موسی بن جعفر علیه السلام بوده در دو دولت عباسی و آل بویه منزلت عظیمی داشت که ابو نصر بهاء الدین به وی لقب الظاهر الاوحد داد.
ابو احمد پنج بار ریاست و سرپرستی طالبین (سادات) را عهده دار شد، و در حالی که عنوان نقیب و بزرگ سادات را داشت از دنیا رفت.
مادر وی فاطمه دختر حسین بن ابی محمد اطروش از نسل امام علی علیه السلام بود که نسبش با شش واسطه به آن حضرت می رسد. (73)
فاطمه زنی فاضله، پارسا، بلند نظر و با تقوا بود و به همین دلیل توانست فرزندانی همچون سید شریف رضی و سید شریف مرتضی در دامان خود پرورش دهد.
آری سید شریف رضی از چنین پدر و مادری به دنیا آمد و در میان چنین خاندان پاک و با شخصیتی پرورش یافت که از کودکی آثار بزرگی، جلالت، مجد و عظمت از چهره اش نمایان بود.
ابن ابی الحدید معتزلی در کتاب شرح نهج البلاغه ج 1، ص 41 داستان شاگردی سید رضی و سید مرتضی، نزد شیخ مفید رحمه الله را نقل می کند که بسیار جالب و شنیدنی است:
شیخ مفید ابو عبدالله محمد بن نعمان فقیه شبی در خواب دید حضرت فاطمه زهرا علیها السلام دخت رسول اکرم صلی الله علیه و آله دست دو فرزند کوچکش، حسن و حسین را گرفته و وارد مسجد کرخ یکی از محله های قدیمی بغداد شد و آنها را به وی سپرد و گفت علمهما الفقه به این دو فرزند فقه بیاموز، شیخ مفید شگفت زده از خواب برخاست، چون صبح شد مطابق معمول به آن مسجد رفت مدتی نگذشته بود که دید فاطمه مادر پاک و پارسای سید رضی همراه با خدمتکاران خویش وارد مسجد شد در حالی که فرزندان کوچکش سید رضی و سید مرتضی را به همراه داشت، شیخ مفید تا آنها را دید از جا برخاست و به فاطمه سلام کرد، فاطمه رو به شیخ کرد و گفت: ای شیخ این دو فرزندان منند، آنان را نزد شما آوردم که به ایشان فقه بیاموزی.
شیخ مفید به یاد خواب شب گذشته خویش افتاد و گریه کرد و آنگاه دستان خواب خود را برای فاطمه بازگو نمود، و بدینسان شیخ مفید به تعلیم و تربیت آن دو کودک همت گماشت، و خداوند نیز بر آنان منت گذاشت، و درهای دانش و فضایل فراوانی را به روی آنان گشود و از آنان آثار ماندگار و مفیدی در روزگار به جای ماند.
مرحوم علامه امینی در کتاب ارزشمند الغدیر ج 4، ص 181، درباره سید رضی می گوید: سید رضی از مفاخر خاندان پاک نبوی و پیشوای دانشمندان علم و حدیث و ادب و قهرمانی از قهرمانان عرصه دین و دانش و مذهب است.
آری او در تمام آنچه از نیاکان پاک خود به ارث برده بود پیشتاز و نمونه شد:
از دانش جوشان و فراوان، روحیات بلند، نظر صائب و ثاقب، طبع بلند و ابای نفس، ادب برتر و حسب پاکیزه، او از نوادگان شجره نبوی و از شاخه های پربار ولایت علوی است، مجد و عظمتش را از حضرت فاطمه علیها السلام و بزرگی و سیادت را از امام موسی بن جعفر علیه السلام به ارث برده است.
وی صاحب دهها فضایل دیگر است که قلم را یارای نگارش همه آنها نیست ... .
سپس علامه امینی رحمه الله نام بیش از چهل کتاب را که درباره زندگی و شخصیت سید رضی سخن گفته اند ذکر می کند و می افزاید:
روحیات بلند او را می توان در کتابی که علامه شیخ عبدالحسین حلی به عنوان مقدمه در جزء پنجم تفسیر خود در 112 صفحه نوشته، خواند و شخصیت والای او را در کتاب عقربه الرضی نوشته نویسنده معروف زکی مبارک در دو جلد قطور مطالعه کرد و پیش از این دو تن، علامه شیخ محمد رضا کاشف الغطاء نیز درباره وی کتابی نوشته است.
مرحوم محدث قمی در کتاب تحفه الاحباب ص 457، شماره 606 می گوید: محمد بن الحسین الموسوی معروف به سید رضی، برادر سید مرتضی رضی الله عنهما ذوالحسین نقیب علوی و شریف اشراف بغداد مشهور به عظمت شان و علو همت و فصاحت زبان و عذوبت شعر، جلالت شان زیاده از آنست که ذکر شود، و از برای او در شرف نفس و علو همت حکایاتی است که مقام نقلش نیست.
در ششم محرم سنه 406 به سن چهل و هفت سالگی وفات فرمود و سید مرتضی از کثرت جزع و مصیبت نتوانست جنازه او را مشاهده نماید، تصانیف او همه ممتاز است ....