احْشُرُوا الَّذِينَ ظَلَمُوا وَ أَزْواجَهُمْ وَ ما كانُوا يَعْبُدُونَ
مِنْ دُونِ اللهِ فَاهْدُوهُمْ إِلى صِراطِ الْجَحِيمِ

ترجمه:
22. محشور كنيد كسانى را كه ظلم كردند و زن‌هاى آن‌ها را و آنچه بودند عبادت مى‌كردند.
23. از غير از خداوند متعال و راهنمايى كنيد آن‌ها را به راه جحيم كه جهنم باشد[1] .
 
تفسير:
]ستمگران پس از گردآورى روانه جهنم مى‌شوند[
(احْشُرُوا) خطاب به ملائكه عذاب است. (الَّذِينَ ظَلَمُوا) سه قسم ظلم داريم: ظلم به دين، ظلم به غير، ظلم به نفس. ظلم به دين اين است كه دين حق را ترك كنند و به مقدسات دين اهانت كنند مثل قرآن مجيد، احكام الهيه، دستورات دينيه و نحو اين‌ها. ظلم به غير مثل ظلم به انبيا و ائمه هدى و علماى اعلام و صلحا و اتقيا و مومنين. ظلم به نفس به ارتكاب معاصى و ترك واجبات شرع و خود را در معرض غضب و سخط و عذاب الهى درآوردن و به تمام اين‌ها در قرآن و در اخبار تصريحات و اشارات داريم. در حق مشركين مى‌فرمايد: (وَ مَأْواهُمُ النّارُ وَ بِئْسَ مَثْوَى الظّالِمِينَ)[2]  (إِنَّ الَّذِينَ يُوْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللهُ فِى الدُّنْيا وَ الاْخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِيناً * وَالَّذِينَ يُوْذُونَ الْمُوْمِنِينَ وَ الْمُوْمِناتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبِيناً)[3] ، (فَما كانَ اللهُ لِيَظْلِمَهُمْ    وَ لكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ)[4] . در حديث قدسى ]آمده است[: «وَعِزَتي وجَلالِي
لا يَجُوزُنِي ظُلْمُ ظالِمٍ»[5] . در اخبار: «الظُلمُ ظُلُماتُ يَوْمِ الْقِيامَةِ»[6]  الى غير ذلك من الآيات و الاخبار.
(وَ أَزْواجَهُمْ) كه شركت داشتند با آن‌ها در ظلم يا راضى بودند به ظلم آن‌ها كه فرمود: «الراضِي بِفعلِ قومٍ كالدّاخِلِ فِيهِم»[7] .
 
(وَ ما كانُوا يَعْبُدُونَ * مِنْ دُونِ اللهِ) از اصنام و ساير آلهه آن‌ها كه مى‌فرمايد: (إِنَّكُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنْتُمْ لَها وارِدُونَ)[8] .
 (فَاهْدُوهُمْ إِلى صِراطِ الْجَحِيمِ) تعبير به هدايت يك نوع توبيخ و سرزنش است، نظير (فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِيمٍ)[9] .

[1] .  ترجمه ديگر: كسانى را كه ستم كرده‌اند، با هم‌رديفانشان و آنچه غير از خدامى‌پرستيده‌اند، گرد آوريد و به سوى راه جهنم رهبرى‌شان كنيد.
[2] .  و جايگاه آنان آتش است و بد منزلى است جايگاه ستمگران. سوره آل عمران: آيه 151.
[3] .  بى گمان، كسانى كه خدا و پيامبر را آزار مى‌رسانند خدا آنان را در دنيا و آخرت لعنتكرده و بر ايشان عذابى خفّت آور آماده ساخته است. و كسانى كه مردان و زنان مؤمن رابى‌آنكه مرتكب عمل زشتى شده باشند آزار مى‌رسانند، قطعاً تهمت و گناهى آشكار بهگردن گرفته‌اند. سوره احزاب: آيات 57 ـ 58.
[4] .  خدا بر آن نبود كه به آنان ستم كند، ولى آنان بر خود ستم روا مى‌داشتند. سوره توبه: آيه 70.
[5] .  به عزت و جلالم سوگند، از ظلم ظالم نمى‌گذرم. المحاسن: ج1، ص7، ضمن ح18؛ كافى :ج2، ص443، ضمن ح1؛ و بحارالأنوار: ج6، ص30، ضمن ح35.
[6] .  ظلم تيرگى روز قيامت است. ر.ك: كافى: ج2، ص332، ح11؛ عوالى اللالى: ج1،ص149؛ وسائل الشيعة: ج16، ص46، ح2 و بحارالأنوار: ج72، ص330، ح63.
[7] .  كسى كه به فعل و روش قومى راضى باشد داخل در آن‌هاست(در زمره آن‌ها به حسابمى‌آيد). ر.ك: نهج البلاغة: حكمت 154، خصائص الأئمة: ص107 و بحارالأنوار: ج97،ص96، ح7.
[8] .  در حقيقت شما و آنچه غير از خدا مى‌پرستيد، هيزم دوزخيد. شما در آن وارد خواهيدشد. سوره انبياء: آيه 98.
[9] .  پس آن‌ها را به عذابى دردناك بشارت بده. سوره آل عمران: آيه 21.

نوشتن دیدگاه