36     «ما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ»

ترجمه:
36. چه نحوه است از براى شما، چگونه حكم مى‏كنيد؟[1]
 
تفسير:
[يكسان نبودن مؤمنان و كافران]
«ما لَكُمْ» استفهام توبيخى و تهجينى است، يعنى كدام عقلى است كه «كَيْفَ
تَحْكُمُونَ» به اينكه شرك و كفر و ضلالت و معاصى بهتر از ايمان و هدايت و اطاعت
است كه او را اختيار كرده‏ايد و برترى داده‏ايد بر ايمان و هدايت و اطاعت و اين را
ترك كرده‏ايد، حتى حيوانات هم بين خوب و بد را تميز مى‏دهند. در قرآن مى‏فرمايد:

«قُلْ هَلْ يَسْتَوِى الْأَعْمى وَ الْبَصِيرُ أَمْ هَلْ تَسْتَوِى الظُّلُماتُ وَ النُّورُ»[2] و مى‏فرمايد:
«وَ ما يَسْتَوِى الْأَعْمى وَ الْبَصِيرُ * وَ لاَ الظُّلُماتُ وَ لاَالنُّورُ * وَ لاَ الظِّلُّ وَ لاَ الْحَرُورُ *
وَ ما يَسْتَوِى الْأَحْياءُ وَ لاَ الْأَمْواتُ»[3] و مى‏فرمايد: «أَ فَمَنْ كانَ مُؤمِناً كَمَنْ كانَ فاسِقاً
لا يَسْتَوُونَ»[4] و مى‏فرمايد: «أَ فَمَنْ يَعْلَمُ أَنَّما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمى إِنَّما
يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ»[5] و غير اين‏ها و البته معلوم است دو امر متضاد با هم جمع
نمى‏شوند. اجتماع ضدّين از محالات اوليه است: حيات و موت، علم و جهل، خير
و شر، خوب و بد، نفع و ضرر، ايمان و كفر، هدايت و ضلالت، قرب و بُعد، بهشت
و جهنم، دوستى و عداوت، صحت و مرض، شب و روز، سخاوت و بخل، كبر
و تواضع و هكذا متضادّات بسيار است. كافر و مؤن در جميع شئون تضاد دارند: در
قرب و بُعد نسبت به مقام ربوبى، در سعادت و شقاوت، در نور و ظلمت، در عقايد
و اخلاق، در اعمال، در ثواب و عقاب، در امور دنيوى هم از حيث احكام متفاوت
هستند، در طهارت بدن و نجاست آن، در حلّيّت ذبيحه و حرمت آن، در سوق مسلم[6]
و كافر، در حمل بر صحت و فساد، در وجوب تجهيزات از غسل و كفن و صلات
و دفن و بسيار ديگر از احكام.

[1].  ترجمه ديگر: شما را چه شده؟ چگونه داورى مى‏كنيد؟
 
[2].  بگو: «آيا نابينا و بينا يكسانند؟ يا تاريكى‏ها و روشنايى برابرند؟» سوره رعد: آيؤ 16.
 
[3].  و نابينا و بينا يكسان نيستند، و نه تيرگى‏ها و روشنايى، و نه سايه و گرماى آفتاب. و زندگان و مردگان يكسان نيستند. سوره فاطر: آيات 19 ـ 22.
 
[4].  آيا كسى كه مؤمن است، چون كسى است كه نافرمان است؟ يكسان نيستند. سجده: آيه 18.
 
[5].  پس، آيا كسى كه مى‏داند آنچه از جانب پروردگارت به تو نازل شده، حقيقت دارد، مانند كسى است كه كوردل است؟ تنها خردمندانند كه عبرت مى‏گيرند. سوره رعد: آيؤ 19.
 
[6] .  توضيح آن در همين تفسير: ج20، ص382، پاورقى 2 گذشت.

نوشتن دیدگاه