آيات و اخبار در صفات اهل ايمان بسيار است ، در سوره مؤمنون و اكثر سوره هاى قرآن صفات اهل ايمان ذكر شده و در كتب اخبار نيز ، روايات بسيار از پيغمبر اكرم(صلى الله عليه و آله) و ائمّه اطهار در اين مورد نقل شده . در كتاب كافى(27)و در كتاب وافى(28) به پاره اى از اين اخبار اشاره شده ، كه بيان آن ها در اينجا موجب تطويل كلام مى شود و شايد در محلّ مناسب تر ذكر كنيم ، إن شاء الله تعالى.
و در اين مقام به نقل دو حديث اكتفا مى نماييم :
1 . در كافى از حضرت رضا(عليه السلام) از پدرش موسى بن جعفر(عليهما السلام)نقل مى كند كه فرمود :
«رفع(29) إلى رسول الله(صلى الله عليه و آله) قوم في بعض غزواته ، فقال : من القوم؟ فقالوا : مؤمنون يا رسول الله ، قال : و ما بلغ من إيمانكم؟ قالوا : الصبر عند البلاء ، و الشكر عند الرخاء ، و الرضا بالقضاء ، فقال رسول الله(صلى الله عليه و آله) : حلماء علماء كادوا من الفقه أن يكونوا أنبياء ، إن كنتم كما تصفون فلا تبنوا ما لا تسكنون ، و لا تجمعوا ما لا تأكلون ، و اتقوا الله الّذي إليه ترجعون»(30) .
(ظاهر شدند [= شتافتند] نزد رسول خدا(صلى الله عليه و آله) گروهى در بعضى از جنگ ها ، رسول خدا(صلى الله عليه و آله) فرمود : شما از چه گروهى هستيد؟ گفتند : ما از گروه مؤمنانيم . حضرت فرمود : ايمان شما به چه درجه اى رسيده و چه نتيجه و ثمره اى به بار آورده؟ گفتند : شكيبايى هنگام بلا و سپاس گزارى در وقت آسايش و خشنودى به قضاى الهى ، رسول خدا(صلى الله عليه و آله)فرمود : اينان عاقلان و دانايانى هستند كه نزديك است از جهت دانايى پيامبران باشند ، و اگر چنان مى باشيد كه توصيف كرديد ، بنا نكنيد آنچه را در آن سكونت نمى نماييد و جمع نكنيد آنچه را نمى خوريد و بترسيد از خدايى كه به سوى او بازمى گرديد) .
2 . و نيز در كافى از حضرت صادق(علیه السلام) روايت مى كند كه فرمود :
«ينبغي للمؤمن أن يكون فيه ثماني خصال : وقوراً عند الهزاهز ، صبوراً عند البلاء ، شكوراً عند الرخاء ، قانعاً بما رزقه الله ، لا يظلم الأعداء و لا يتحامل للأصدقاء ، بدنه منه في تعب ، و الناس منه في راحة . إنّ العلم خليل المؤمن ، و الحلم وزيره ، و العقل أمير جنوده ، و الرفق أخوه ، و البِرّ والده»(31) .
(سزاوار است براى مؤمن كه در او هشت خصلت باشد : در فتنه ها و شدايد سنگين و پا برجا ، و هنگام بلا شكيبا ، و هنگام نعمت و سعه عيش شكرگزار ، و به آنچه خدا او را روزى نموده قانع باشد ، با دشمنان ستم نكند ، و دوستان را به زحمت و تحمل مشقت نيندازد ، بدنش از جهت عبادت و خدمت به خلق در زحمت ، و مردم از او در راحت باشند . دانش يار مؤمن ، و بردبارى مشاور او ، و عقل امير لشكر او ، و مدارات برادر او ، و احسان و نيكوكارى پدر اوست) .
___________________________________________
[27] ـ كافى : ج 2 ، كتاب الإيمان والكفر ، باب صفة الإيمان ، ص50 ، ح1.
[28] . وافى : ج4 ، كتاب الايمان والكفر ، باب أركان الايمان وصفاته ، ص 135 .
[29] . «رفع إلى رسول الله(صلى الله عليه وآله)» كمنع على بناء المعلوم ، «أسرعوا إليه» .
[30] . كافى : ج2 ، كتاب الايمان و الكفر ، باب خصال المؤمن ، ص48 ، ح2 ، و نيز در باب حقيقة الايمان و اليقين ، ح1 ، بااختلاف الفاظ .
[31] . همان ، ص47 ، ح1
