113   « وَقالَتِ الْيَهُودُ لَيْسَتِ النَّصارى عَلى شَىْ‏ءٍ وَقالَتِ النَّصارى لَيْسَتِ الْيَهُودُ عَلى شَىْ‏ءٍ وَهُمْ يَتْلُونَ الْكِتابَ كَذلِكَ قالَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ فَاللّه‏ُ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ »
ترجمه :
113 . يهود گفتند كه نصارا بر چيزى نيستند و نصارا گفتند كه يهود بر چيزى نيستند و حال آنكه هر دو گروه كتاب خود را مى‏ خوانند ، و همچنين گفتند آن‏هايى كه نمى‏ دانند مانند گفتار ايشان ، پس خدا در روز قيامت ميان آنان حكم فرمايد درباره آنچه اختلاف مى‏ كنند .
تفسير :
« قالَتِ الْيَهُودُ . . . » الآية ، گفتار يهود درباره نصارا از اين جهت بود كه يهود نبوت حضرت مسيح را منكر بوده و العياذ باللّه‏ نسبت ناروا به مسيح و مريم مادر او مى ‏دادند ؛ لذا مذهب آنان را بر حق نمى ‏دانستند. و امّا گفتار نصارا درباره يهود براى اين بود كه نصارا مى‏ گفتند ، به آمدن مسيح ، شريعت موسى نسخ شده و بايد يهود به دستورات حضرت مسيح عليه ‏السلام رفتار كنند و حال آنكه يهود ، نه تنها نبوّت حضرت مسيح عليه ‏السلام را منكر بودند ، بلكه چنانچه گذشت نسبت‏ هاى ناروا هم به مسيح مى‏ دادند .
وامّا اينكه بعضى از مفسرين گفته ‏اند كه نصارا انكار نبوت موسى و كتاب او ، تورات را نمودند و طبق آنْ خبرى از ابن عباس نقل كرده ‏اند[1] ، كاشف از بى اطلاعى آن‏هاست ؛ زيرا نصارا اسفار تورات و ساير كتب يهود را وحى الهى مى ‏دانند و به عهد قديم نام نهاده و به جميع لغاتْ ترجمه و طبع و منتشر نموده ‏اند ، چگونه منكر نبوت موسى و كتاب اوْ تورات مى‏ شوند؟
« وَهُمْ يَتْلُونَ الْكِتابَ » و هر كدام از اين دو طايفه ، كتاب مذهبى خود را خوانده و ملاك دين و نجات مى ‏دانند . « كَذلِكَ قالَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ » ، مراد از « الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ » ظاهراً جهال هر قومى باشند ، نه اينكه اختصاص به مشركين قريش داشته باشد ، چنانچه در قرآن از قول قوم نوح درباره مؤنين به نوح نقل مى ‏فرمايد : « فَقالَ الْمَلأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ ما نَراكَ إِلاّ بَشَراً مِثْلَنا وَما نَراكَ اتَّبَعَكَ إِلاَّ الَّذِينَ هُمْ أَراذِلُنا بادِىَ الرَّأْىِ »[2] و درباره قوم صالح مى‏فرمايد : « قالَ الْمَلأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَ تَعْلَمُونَ أَنَّ صالِحاً مُرْسَلٌ مِنْ رَبِّهِ قالُوا إِنّا بِما أُرْسِلَ بِهِ مُؤمِنُونَ * قالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنّا بِالَّذِى آمَنْتُمْ بِهِ كافِرُونَ »[3] و غير اين‏ها از آيات ديگر .
« فَاللّه‏ُ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ . . . » الآية ، يعنى در روز قيامت بين يهود و نصارا و جاهلين به مقام انبيا و گروندگان به آن‏ها در مورد اختلافات آنان حكم مى‏ فرمايد و مقالات باطل را از گفتارهاى حق جدا مى‏ فرمايد و هر كه را به جزاى خود مى ‏رساند ؛ چون روز قيامت روز فصل قضا و خداوند متعال حاكم و ديّان[4] در آن روز است .
--------------------------------------------------------------------------
[1] .  مضمون آن خبر اين است كه گروهى از علماى مسيحى نزد پيامبر آمدند و همزمان عده ‏اى از بزرگان يهود نيز نزد ايشان حاضر شده و در حضور رسول خدا به جرّ و بحث با مسيحيان پرداختند . يك نفر از علماى يهود به مسيحيان گفت كه دين شما هيچ اساسى ندارد و نبوت حضرت عيسى و كتاب او ، انجيل را رد كرد و در مقابل ، يكى از مسيحيان خطاب به يهوديان گفت كه دين يهود هيچ پايه ‏اى ندارد و نبوت حضرت موسى و كتاب او ، تورات را انكار كرد . آن‏گاه اين آيه نازل شد . مجمع البيان : ج1 ، ص 358 و بحار الأنوار : ج9 ، ص67 .
[2] .  پس گفتند كسانى ‏كه كافر شدند از قوم نوح نمى ‏بينيم تو را مگر يك بشر مثل ما و نمى‏ بينيم تو را كسى متابعت تو كرده باشد مگر كسانى‏ كه آن‏ها از آدم‏ هاى پست و رذل ما محسوب مى‏ شوند . سوره هود : آيه 27 .
[3] .  گفتند جماعتى از ثمود كسانى كه تكبر ورزيدند از اطاعت صالح از قوم صالح براى كسانى‏ كه آن‏ها را ضعيف شمردند از كسانى كه ايمان آورده بودند از همان قوم ، آيا شما مى‏دانيد اينكه صالح فرستاده شده از جانب پروردگار خداست؟ جواب دادند مستضعفين كه محققاً ما به آنچه صالح فرستاده شده ايمان داريم ، مستكبرين در قبال مستضعفين گفتند كه محققاً ما به آن كسى كه شما به او ايمان آورديد كافر هستيم . سوره اعراف : آيات 75 ـ 76 .
[4] .  دَيّان : بسيار چيره و غالب و قاضى و حساب كننده ، پاداش دهنده كه ضايع نسازد عملى را .

نوشتن دیدگاه