242   « كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللّه‏ُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ »
ترجمه :
242 . اين چنين خداوند براى شما آياتش را بيان مى‏ كند ، باشد كه شما تعقل نماييد .
تفسير :
« بيان » و « تبيين » به معنى اظهار است و مفاد آيه شريفه اين است كه خداوند براى ارشاد و هدايت بندگان آيات شريفه قرآن و احكام آن را نازل فرمود و غرض از انزال آن‏ها درك و تفهم و تعقل آنان بود كه مصالح و مفاسد و منافع و مضار امور دنيوى و اخروى را درك كنند و خود را از مهالك نشأتين[1] نجات دهند و حقيقتِ عقل همين است كه انسان به واسطه آن سعادت دنيا و آخرت خود را تامين نمايد ، چنانچه در كافى روايت كرده كه از اميرالمؤمنين عليه‏ السلام از عقل سؤل شد ، فرمود :  « العقلُ ما عُبِدَ به الرحمن و اكتُسِبَ به الجِنان »[2].
و در علمِ اخلاقْ عقل را به دو قسمت تقسيم نموده‏ اند : عقل نظرى ، كه معرفت به صلاح و فساد و حق و باطل و حسن و قبح امور است و ادله عقليه و نقليه از آيات و اخبار متكفل آن است .
و عقل عملى ، كه تدبير امور مطابق عقل نظرى از تحصيل عقايد حقه و اخلاق حميده و اعمال صالحه مى‏ باشد .
-------------------------------------------------
[1] .  نشأتين ، يعنى دو مرحله آفرينش ، نشأت اول در دنيا به وقوع مى‏ پيوندد و نشأت دوم در آخرت .
[2] .  عقل چيزى است كه به وسيله آن خداوند رحمان پرستش شده و بهشت به دست مى‏ آيد . كافى : ج1 ، ص11 ، ح3 ؛ معانى الأخبار : ص240 ، ح1 و بحار الأنوار : ج1 ، ص116 ، ح8 .

نوشتن دیدگاه