103   «فَإِذا قَضَيْتُمُ الصَّلوةَ فَاذْكُرُوا اللّه‏َ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِكُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنْتُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلوةَ إِنَّ الصَّلوةَ كانَتْ عَلَى الْمُؤمِنِينَ كِتاباً مَوْقُوتاً»
ترجمه :
103. پس زمانى كه نماز را به جا آورديد، پس ذكر الهى را چه در حال ايستادن يا نشستن يا به پهلو افتادن باشد بگوييد؛ پس زمانى كه مطمئن شديد، پس به پا داريد نماز را، زيرا نماز بر مؤمنين نوشته شده لازم است و فرض واجب.
تفسير :
«فَإِذا قَضَيْتُمُ الصَّلوةَ» ؛ به آن كيفيت كه در آيه قبل بيان شد ، بايد خدا را متذكر باشيد و دايماً مشغول ذكر باشيد .
«فَاذْكُرُوا اللّه‏َ» پس از فراغ نماز .
«قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِكُمْ» ، حال است براى «فَاذْكُرُوا» [و] «وَ عَلى جُنُوبِكُمْ» جار و مجرور در محل نصب است.
«فَإِذَا اطْمَأْنَنْتُمْ» از حملات دشمن ، پس به پا داريد نماز را به كيفيت كامل .
«فَأَقِيمُوا الصَّلوةَ إِنَّ الصَّلوةَ كانَتْ عَلَى الْمُؤمِنِينَ كِتاباً مَوْقُوتاً» ، اى فرضاً واجباً .
[در صلات مطارده و اختلاف در مغرب]
تنبيهان:
الأول:
راجع به صلات مغرب در باب مطارده ، اخبار مختلف است : در بعضى دارد كه طايفه اولى دو ركعت آن را به جماعت كنند و پس از تشهد اول قصد فرادا نمايند يك ركعت ديگر را تمام كنند و بروند مقابل دشمن، و طايفه دوم در ركعت سوم اقتدا كنند. و در بعض ديگر دارد، يك ركعت با طايفه اولى و دو ركعت با طايفه ثانيه .
و تحقيق كلام تخيير است، چنانچه در غير مورد مطارده هم مأمومين مى‏ توانند در اثناى نماز، قصد فرادا كنند و بقيه را تمام كنند و مى‏توانند در هر ركعتى اقتدا كنند.
تنبيه دوم:
اينكه اگر محاربه به جايى رسيد كه دست و بغل شدند و دشمن مجال نماز، ولو به اين كيفيت نداد، بايد در حال جنگ نماز گزارند ولو به ايما و اشاره در ركوع و سجود ، حتى به ذكر ، عوض هر ركعتى قناعت كنند، چنانچه در جنگ صفين چهار نماز ظهر،عصر، مغرب و عشا اصحاب اميرالمؤمنين به اين كيفيت انجام دادند و بالاخره بر هر تقديرى نماز ساقط نمى‏ شود، حتى غريق و حريق و مهدومٌ عليه.

نوشتن دیدگاه