107 «وَ لا تُجادِلْ عَنِ الَّذِينَ يَخْتانُونَ أَنْفُسَهُمْ إِنَّ اللّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كانَ خَوّاناً أَثِيماً»
ترجمه :
107. و مجادله نكن از كسانى كه به جان هاى خود خيانت مى كنند. محققاً خداوند دوست نمى دارد كسى را كه كارش خيانت است و معصيت و گناه.
تفسير :
«وَ لا تُجادِلْ» ، در اين مقام به معنى طرفدارى است «عَنِ الَّذِينَ يَخْتانُونَ أَنْفُسَهُمْ» از آدم خيانت كار .
[در لزوم طرفدارى از حق و حرمت طرفدارى از باطل و عقوبت خيانت]
طرفدارى از حق بسيار ممدوح است ، چه مطالب حقه از عقايد و احكام شرعيه و قضاياى حقه باشد و چه از صاحب حق باشد و قوله تعالى: «وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِى هِىَ أَحْسَنُ» اشاره به همين است كه در سوره نحل مى فرمايد: «ادْعُ إِلى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِى هِىَ أَحْسَنُ»[1] .
اما طرفدارى از باطل يا از اشخاص خيانت كار و دعات باطله بسيار مذموم است كه بخواهد ابطال حقى يا اثبات باطلى را كند و آيه اشاره به همين است. و خطاب اگر چه به رسول اكرم صلى الله عليه و آله است ، لكن حكم مطلق است و مراد امت است ، و الاّ مقام رسالت اجلّ از اين است كه طرفدار خائن باشد يا طرفدار باطل.
سؤال:
خائن خيانت به ديگران مى كند ، يا عرض يا نفس يا مال ، و در آيه تعبير فرمود به خيانت به نفس خود؟
جواب:
اولاً ، هر فاسق و فاجرى آنچه مى كند ، وبال و نكبتش در دنيا و آخرت به خودش متوجه مى شود ، خائن هم وبال خيانتش [و] عقوبت عملش به خود [او] بر مى گردد : «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها»[2]. و ثانياً ، ممكن است كلمه «أَنْفُسَهُمْ» به معنى يكديگر باشد ، مثل «فَاقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ»[3] كه خيانت به يكديگر مى كنند.
مسئله:
خيانت در امر دين خيانت با انبيا و اوليا و مؤمنين است، چه در جان آنها يا عرض آنها يا مال آنها ، و چه در اقوال و افعال آنها كه غيبت كند، يا بازگو كند و اين مشتمل بر معاصى بسيارى است: ظلم، اذيت، نفاق، غيبت، اهانت، نمامى و غير اينها از صفات خبيثه و اعمال سيئه. و لذا مى فرمايد: «إِنَّ اللّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كانَ خَوّاناً أَثِيماً» اين كلمه «لا يُحِبُّ» از هزار وعده عقوبت سخت تر است ، زيرا كه هيچ گونه رحمتى شامل آن نخواهد شد و احدى شفاعت او را نخواهد كرد و نجاتى از براى او نخواهد بود ، چنانچه عكس آنكه بفرمايد: «إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ التَّوّابِينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ»[4] كه هيچ گونه عذابى به او متوجه نخواهد شد و در ذيل همين آيه گذشت. و مراد از « خوّان » صيغه مبالغه ؛ يعنى بسيار خيانتكار است ، كأنّه شغل او خيانت است .
و « اثيم » صفت مشبّهه است كه « اثم » بر او ثابت و محقق است.
-------------------------------------------------------
[1] . با حكمت و اندرز نيكو به راه پروردگارت دعوت كن و با آنان به [شيوه اى] كه نيكوتر است مجادله نماى . سوره نحل: آيه 125.
[2] . اگر نيكى كرديد به خودتان احسان كرده ايد و اگر اسائه [= بدى] كرديد ، ضرر آن به خودتان متوجه مى شود . سوره اسراء: آيه 7.
[3] . و خودتان را به قتل برسانيد . سوره بقره : آيه 54 .
[4] . محققاً خدا توبه كنندگان و پاكيزگان را دوست دارد . همان : آيه 222.
آیه ١٠٧ « وَ لا تُجادِلْ عَنِ الَّذِينَ يَخْتانُونَ أَنْفُسَهُمْ ... »
- بازدید: 1202