5   « فَما كانَ دَعْواهُمْ إِذْ جاءَهُمْ بَأْسُنا إِلاّ أَنْ قالُوا إِنّا كُنّا ظالِمِينَ»
ترجمه :
5. پس نبود دعواى آن‏ها زمانى كه بأس ما آمد آن‏ها را مگر آنكه گفتند : محققاً ما ظالم بوديم.
تفسير :
[ اعتراف به ظلم بعد از آمدن بلا ]
اعتراف به ظلم و معاصى و اقرار به شرك و كفر بعد از معاينه عذاب سودى ندارد : «وَلَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئاتِ حَتّى إِذا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ»الاية[1]، و همچنين اعتراف فرعون : «حَتَّى إِذَا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قَالَ آمَنْتُ أَنَّهُ»الآية[2].
فقط يك مورد را خداوند استثنا فرموده ، قوم يونس : «فَلَوْلا كانَتْ قَرْيَةٌ آمَنَتْ فَنَفَعَها إِيمانُها إِلاّ قَوْمَ يُونُسَ لَمّا آمَنُوا كَشَفْنا عَنْهُمْ عَذابَ الْخِزْىِ فِى الْحَياةِ الدُّنْيا وَمَتَّعْناهُمْ إِلى حِينٍ»[3].
«فَما كانَ دَعْواهُمْ» اشاره به اينكه هيچ راه عذرى براى آن‏ها باقى نمانده و حجت بر آن‏ها از هر جهتى تمام شده «إِذْ جاءَهُمْ بَأْسُنا» ؛ يعنى آثار عذاب ظاهر شد . و الاّ بعد از نزول عذاب كه آن‏ها هلاك شده‏اند جاى دعوى باقى نمانده . «إِلاّ أَنْ قالُوا»اعتراف به تقصير و معاصى خود كنند و بگويند «إِنّا كُنّا ظالِمِينَ» .
[ اقسام ظلم ]
چه ظلم در دين ، كه شرك و كفر و عناد و عصبيت و ساير امورى [ باشد ] كه باعث زوال ايمان شود و چه ظلم به نفس از ارتكاب معاصى و ترك واجبات و كوتاهى در ازاله اخلاق رذيله و در تحصيل علم واجب و چه ظلم به غير از غيبت و تهمت و نمّامى [ = سخن چينى ] و زخم‏زبان و سبّ و فحش و لعن و سعايت و همچنين اِذهاب مال و مقام و آزار جسمى و روحى.
----------------------------------------------
[1] .  و نيست قبولى توبه براى كسانى كه مرتكب معاصى و سيئات مى‏شوند تا زمانى كه مرگ حاضر شود . سوره نساء: آيه 18.
[2] .  فرعون را غرق فرا گرفت تا وقتى كه در شرف غرق شدن شد اقرار به توحيد نمود ( لكن در حال الجا [ = اضطرار ] و نزول بلا ) . سوره يونس: آيه 90.
[3] .  پس چرا نبود قريه[اى] كه ايمان آورد پس ايمانش به آن‏ها نفع بخشد ؟ مگر قوم يونس ، چون ايمان آوردند برداشتيم و برطرف كرديم از آن‏ها عذاب خوار كننده در حيات دنيوى و آن‏ها را به نعم خود متمتع ساختيم تا زمان رحلت از اين عالم . سوره يونس: آيه 98.

نوشتن دیدگاه