13   « قالَ فَاهْبِطْ مِنْها فَما يَكُونُ لَكَ أَنْ تَتَكَبَّرَ فِيها فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصّاغِرِينَ»
ترجمه :
13. فرمود خداوند به ابليس : پس هبوط كن از اين مقام پس نبايد بوده باشى اينكه تكبر كنى در اين مقام پس خارج شو ، محققاً تو از كوچكان و بى‏اعتبارانى.
تفسير :
[ در معناى هبوط شيطان و عقوبت كفر و كبر و فسق ]
«قالَ فَاهْبِطْ مِنْها» مفسرين مرجع ضمير « منها » را بعضى جنّت گفتند و بعضى سماء و لكن ظاهر اين است كه مرجع درجه و رتبه و مقام باشد . و مراد از « هبوط » تنزل است ، زيرا شيطان در درجه و رتبه ملائكه بود و اين درجه
مناسبت با تكبر ندارد . لذا مى‏فرمايد: «فَما يَكُونُ لَكَ أَنْ تَتَكَبَّرَ فِيها» ، زيرا مقام ملائكه مقامى است كه «لا يَعْصُونَ اللّه‏َ ما أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ ما يُؤمَرُونَ»[1]، كه مقام عصمت باشد .
«فَاخْرُجْ»از ميان ملائكه بيرون شو «إِنَّكَ مِنَ الصّاغِرِينَ» . اين جمله در مقابل توهم ابليس كه خود را بزرگ شمرده حتى بر آدم ، كه مسجود ملائكه بود ، خداوند او را كوچك شمرده كه از حيوانات هم پست‏تر و كوچك‏تر است ، زيرا كه جايگاهش جهنم باشد ، چنانچه مى‏فرمايد: «أَ لَيْسَ فِى جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْكافِرِينَ»[2] و نيز مى‏فرمايد: «أَ لَيْسَ فِى جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْمُتَكَبِّرِينَ»[3] ، و ابليس به نص قرآن هم كافر شد و هم متكبر ، و مكانى بدتر از جهنم كجاست ! ؟ چنانچه مى‏فرمايد: «فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ»[4].
---------------------------------------------
[1] .  مخالفت نمى‏كنند فرمان الهى را و آنچه به آن‏ها امر مى‏شود به جا مى‏آورند . سوره تحريم:آيه 6.
[2] .  آيا نيست در جهنم جايگاه از براى كافرين ؟ سوره عنكبوت: آيه 68، وسوره زمر: آيه 32.
[3] .  آيا نيست در جهنم جايگاهى براى متكبرين ؟ سوره زمر : آيه 60 .
[4] .  بسيار بد جايى است جايگاه تكبر كنندگان . سوره زمر : آيه 72

نوشتن دیدگاه