28   « وَاعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُكُمْ وَأَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللّه‏َ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ»
ترجمه :
28. و بدانيد اى مؤنين! منحصراً اموال شما و اولاد شما امتحان شماست. و محققاً خداوند نزد او اجر و مزد بسيار با عظمت است.
تفسير :
[ مال و اولاد دو امتحان بزرگ الهى ]
امتحانات الهى بسيار است و اين انحصار كه از كلمه «أنَّما» استفاده مى‏شود نه انحصار امتحانات به اموال و اولاد باشد، بلكه انحصار اموال و اولاد است براى امتحان، به اصطلاح هر گردو گرد است نه هر گردى گردو است. رياست و جاه و منصب و كليه نِعَمِ الهى و بليات و طول عمر و صحت بدن و اعضا و جوارح و مرض و فقر و غير اين‏ها تماماً امتحان است و البته خداوند هر بنده را به نحوى كه مى‏داند امتحان مى‏فرمايد بايد از خدا خواست كه اين امتحانات موجب اضلال بنده نشود كه تعبير به «مضلاّت الفتن» مى‏كنند.
«أَحَسِبَ النّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنّا وَهُمْ لا يُفْتَنُونَ * وَلَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلَيَعْلَمَنَّ اللّه‏ُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْكاذِبِينَ»[1].
لذا مى‏فرمايد: «وَاعْلَمُوا» به علم اليقين كه قابل هيچ‏گونه شك و ريبى نباشد.
«أنَّما» از ادات حصر است و شامل جميع مؤنين مى‏شود.
«أمْوالُكُم» جمع مضاف افاده عموم مى‏كند كه شامل جميع اموال مى‏شود و كذا
«وَأوْلادُكُم» ؛ دختر ، پسر ، بلا واسطه ، مع الواسطه ، كم و زياد تماماً « فِتْنَةٌ »و امتحان شماست ، اگر به دستور الهى و به مصارف مشروعه صرف كرديد در تربيت اولاد و صرف مال در طرق مشروعه و خود را نباختيد و آن‏ها را وسيله ظلم و تعدى و فسق و فجور قرار نداديد همين اموال و اولاد باعث سعادت و رستگارى شما خواهد شد، چنانچه مى‏فرمايد: «وَأَنَّ اللّه‏َ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ»، عبادات مالى بسيار است: صله رحم، اعانت فقرا، اداى زكات و اخماس و كفارات و حقوق و اعلاى كلمه اسلام و ترويج دين و مصارف حج و زيارات و صدقات جاريه و بناى مساجد و مدارس و درمانگاه و غير اين‏ها تماماً اجر عظيم دارد، و همچنين اولاد و احفاد [= نوادگان] صالح بسا تا قيامت براى او نفع دارد و مثل نشر كتب دينى و كتابت و طبع آن‏ها. و اگر تمكن مالى ندارد به زبان يا قلم يا به دست اعانت در اين امور كند و سبب شود كه ديگران موفق شوند آن هم در ثواب مباشرين شريك خواهد شد و اجر عظيم دارد.
-----------------------------------------------------
[1] .  آيا مردم گمان مى‏كنند اينكه ما آن‏ها را وا مى‏گذاريم به مجرد اينكه بگويند ايمان آورديم و آن‏ها امتحان نمى‏شوند البته آن‏ها را امتحان مى‏كنيم. و هرآينه به تحقيق امتحان كرديم كسانى كه قبل از اين‏ها [امت شما] بودند و هرآينه دانست خداوند متعال كسانى كه در ايمان راستگو بودند و حقيقت داشتند و كسانى كه دروغگو بودند. سوره عنكبوت: آيات 2 ـ 3

نوشتن دیدگاه