44   « وَإِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَيْتُمْ فِى أَعْيُنِكُمْ قَلِيلاً وَيُقَلِّلُكُمْ فِى أَعْيُنِهِمْ لِيَقْضِىَ اللّه‏ُ أَمْراً كانَ مَفْعُولاً وَإِلَى اللّه‏ِ تُرْجَعُ الأُمُورُ »
ترجمه :
44. و زمانى كه به شما ارائه داد زمانى كه كفار را ملاقات كرديد آن‏ها را در نظر شما بسيار قليل و قليل نمايش داد شما را در نظر آن‏ها تا اينكه قضاى الهى در غلبه شما و مغلوبيت آن‏ها جارى شود كه البته قضاى الهى جارى شدنى است: «لا رادّ لقضائك و لا معقّب لحكمك»[1]. [و به سوى خدا امور بازگشت مى‏كند].
تفسير :
[ قلّت مسلمانان به ظاهر و قلّت كافران به باطن ]
توضيح:
كفار و مشركين كه معتقد به امور باطنيه و حقائق معنويه نبودند فقط ظاهربين هستند و بر حسب ظاهر جمعيت مسلمين را مشاهده مى‏كردند آن‏ها را قليل مى‏ديدند فقط سيصد و سيزده نفر ، حتى فرستادند در اطراف تفتيش كردند كه آيا در كمين جمعيت ديگرى هست كه در موقع جنگ به مدد مسلمين درآيند .
و اما مسلمين كه معتقد به نصرت الهى و مدد ملائكه و وعده حضرت رسالت صلى‏الله‏عليه‏و‏آلهبودند مشركين را حقيقةً و باطناً و واقعاً قليل مى‏ديدند، و چه نكته مليحى در اين آيه شريفه به كار برده شده كه در جمله اول مى‏فرمايد: «وَإِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَيْتُمْ فِى أَعْيُنِكُمْ قَلِيلاً» كه حقيقت و باطن كفار را مشاهده كرديد كه واقعاً قليل بودند و در جمله دوم مى‏فرمايد: «وَيُقَلِّلُكُمْ فِى أَعْيُنِهِمْ» كه واقعاً شما قليل نبوديد به نظر مشركين چنين آمد كه به عبارت «يُقَلِّلُكُمْ» تعبير فرمود و اين صنع الهى براى اين بود كه طرفين از يكديگر وحشت نكنند و اقدام به مبارزه نمايند .
«لِيَقْضِىَ اللّه‏ُ أَمْراً كانَ مَفْعُولاً» ، تا آنچه خدا اراده فرموده از نصرت دين و خذلان شرك و كفر جارى شود . و اين موضوع را بايد امروز اهل ايمان معتقد و مطمئن باشند كه دست غيبى امام زمان روى سر آن‏هاست و در كنف حفظ الهى محفوظ هستند و اين دشمنان دين داخله و خارجه با تمام قوا و حيل در مقابل دست يد اللهى و حفظ ربوبى ناچيز هستند و لو يك ها و هويى داشته باشند كه گفتند:
« للباطل جولة و للحق دولة »[2] .
خوش باش كه عاقبت نكو خواهد شد « وَالْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِين »[3] .
«وَإِلَى اللّه‏ِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ» ؛ بازگشت تمام كارها به سوى خداست تا مشيت حق تعلق نگيرد خردلى امرى واقع نمى‏شود و اگر مشيّت تعلق گرفت هيچ مانعى جلوگيرى نخواهد نمود : «ما قَطَعْتُمْ مِنْ لِينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوها قائِمَةً عَلى أُصُولِها فَبِإِذْنِ اللّه‏ِ»[4].
----------------------------------------------------------
[1] .  هيچ چيزى نمى‏تواند قضاى تو را برگرداند و هيچ جايگزينى براى حكم تو نيست . مهج الدعوات : ص338 ؛ البلد الأمين : ص481 ؛ بحار الأنوار : ج92 ، ص268 و مستدرك الوسائل : ج2 ، ص236 ، ضمن ح2 و در بلد الأمين و مستدرك الوسائل « لأمرك » به جاى « لقضائك » آمده است .
[2] .  باطل يك جولانى مى‏دهد و نابود مى‏شود ، اما ثبات و پايدارى از آن حق است . فقه الرضا  عليه‏السلام : ص9 ؛ شرح نهج البلاغة : ج9 ، ص53 و تفسير سمعانى : ج3 ، ص88 .
[3] .  سوره اعراف : آيه 128 .
[4] .  آنچه قطع مى‏كنيد از درخت خرما يا باقى مى‏گذاريد ايستاده بر ريشه‏هاى آن‏ها پس به اذن خداى متعال است . سوره حشر: آيه 5 .

نوشتن دیدگاه