3   « خَلَقَ السَّمواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعالى عَمّا يُشْرِكُونَ »
ترجمه :
3. خلق فرمود آسمان‏ها و زمين را به حق و به جا و به موقع، بالاتر است از آنچه براى او شريك قرار مى‏دهند.
تفسير :
(خَلَقَ السَّمواتِ» اين فضاى وسيعى كه منتهاى او را احدى جز ذات اقدس حق نمى‏داند و به هيچ وسيله نتوانستند پى به منتهاى او برند و در اين فضا كرات بسيارى خلق فرموده و اين فضاى وسيع را ده قسمت كرده: يك قسمت كرات سفليه است، مثل كره خاك و آب و هوا و نار و هفت قسمت آن سماوات سبع است و قسمت نهم كرسى است كه محيط به تمام اين هشت قسمت است، چنانچه مى‏فرمايد: «وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمواتِ وَ الْأَرْضَ»[1] و قسمت دهم عرش است كه محيط به كرسى است «وَ الْأَرْضَ»، كه عالم سفلى نام نهاده‏اند، و تمام اين‏ها از روى حكمت و مصلحت و درست و به جا و به موقع است كه معناى «بِالْحَقِّ» است، چه عقول بشر پى به حكم و مصالح او ببرد يا نبرد و تمام اين عوالم عالم اجسام و ناسوت است.
[ اقسام عوالم مجرد ]
و اما عالم مجردات، چه مجرد از ماده باشد دون الصورة، كه عالم مثال نامند، يا مجرد از ماده و صورت باشد ذاتاً دون فعلاً، كه عالم نفوسش گويند، يا مجرد از ماده و صورت ذاتاً و فعلاً كه عالم عقول نامند و فوق تمام اين‏ها عالم لاهوت و عالم جبروت است. چنين خدايى با اين قدرت و علم «تَعالى» بالاتر است از «عَمّا يُشْرِكُون»در مقابل او يك قطعه سنگ يا فلز يا گاو يا گوساله يا خورشيد و ماه و امثال اين‏ها را بپرستند و شريك او قرار دهند.
-----------------------------------------------------
[1] .  كرسىِ او آسمان‏ها و زمين را در برگرفته. سوره بقره: آيه 255.

نوشتن دیدگاه