مسلم بن كثير اعرج ازدى ازد شنُوه كوفى (1)
وى، از تابعين ساكن كوفه و در ركاب اميرالمؤمنين (عليه السلام) حضور داشته و در يكى از جنگ هاى آن حضرت از ناحيه پا زخمى شد.
سيره نويسان گفته اند: مسلم از كوفه خارج و رهسپار كوى حسين (عليه السلام) شد و هنگام فرود آمدن آن حضرت در كربلا به آن بزرگوار رسيد.
بنابه نقل سروى: مسلم بن كثير، در نخستين حمله به درجه شهادت نايل آمد.
رافع بن عبدالله، غلام مسلم ازدى
رافع، به اتفاق مولاى خود مسلم ياد شده، به سوى امام حسين (عليه السلام) رهسپار گرديد و در ميدان نبرد، حضور يافت و به شهادت رسيد.(2)
قاسم بن حبيب بن ابوبشر ازدى (3)
قاسم، دلاور مردى شيعى و اهل كوفه بود و با سپاه ابن سعد از كوفه بيرون رفت، وقتى به كربلا رسيد قبل از شروع جنگ به امام حسين (عليه السلام) پيوست و همواره ملازم ركاب آن حضرت بود تا اين كه در نخستين (4) حمله دشمن، در مقابل حضرت به فيض شهادت نايل گشت.
زهير بن سليم ازدى
وى از جمله كسانى بود كه در شب دهم محرم هنگامى كه دشمن را مصمم بر جنگ با اباعبدالله الحسين (عليه السلام) ديد، به ياران حضرت پيوست و در نخستين حمله دشمن، به شهادت رسيد.(5)
فضل بن عباس بن ربيعة بن حارث بن عبدالمطلب، آنگاه كه در اشعار خود اعمال بنى اميه را مورد نكوهش قرار مى دهد، از زهير ياد مى كند:
ارجعوا عامرا و رُدوا زهيرا
وارجعوا الحر و ابن قين و قوما
اين عمرو و اين بشر و قتلى
يعنى: عامر و زهير و آن گاه عثمان را غرامت زده بازگردانيد. حر و زهير بن قين و كسانى را كه در نبرد صفين شركت داشته و به شهادت رسيدند نيز برگردانيد. عمرو و بشر و شهدايى كه در بيابان مانده و به خاك سپرده نشدند، كجايند؟
منظورش از عامر، زهير، عثمان، حر، ابن قين، عمرو، بشر، عامر عبدى، زهير بن سليم، عثمان برادر حسين (عليه السلام)، حر رياحى، زهير بن قين، عمرو صيداوى و بشر حضرمى است.
نعمان بن عمرو ازدى راسبى (6) و برادرش حُلاس
اين دو برادر، فرزندان عمرو راسبى و اهل كوفه و از ياران اميرالمؤمنين (عليه السلام) به شمار مى آمده اند و حلاس مسؤ وليت نگاهبانان حضرت را در كوفه بر عهده داشته است.
صاحب حدائق مى گويد: نعمان و حلاس، با سپاهيان عمر سعد از كوفه بيرون رفتند، ولى زمانى كه ابن سعد شرطهاى امام حسين (عليه السلام) را نپذيرفت، در جمع كسانى كه شبانه نزد امام مى آمدند، به آن حضرت پيوستند.
آنان همواره ملازم ركاب وى بودند تا در برابر حضرت، به درجه رفيع شهادت نايل آمدند.(7)
به گفته سروى: اين دو برادر، در نخستين حمله به شهادت رسيد.(8)
عمارة بن صلخب ازدى
وى، از جمله شيعيانى بود كه در كوفه با مسلم بن عقيل بيعت كرد و همراه او دست به قيام زد، زمانى كه مسلم دستگير و به شهادت رسيد، ابن زياد، عماره را احضار كرد و از او پرسيد: از كدام قبيله اى؟ گفت: از قبيله ازد. گفت: او را نزد قبيله اش برده و گردن بزنيد.
ابوجعفر طبرى مى گويد: وى را نزد قبيله اش ازد بردند و ميان آن ها گردن زدند.(9)
---------------------------------------------
1-شيخ طوسى در رجال: 105، شماره 1045 وى را در شمار ياران امام حسين (عليه السلام) آورده است.
2-به تنقيح المقال: 1 / 422 مراجعه شود، در آن جا آمده كه وى بعد از مسلم در جنگ تن به تن بعد از نماز ظهر، به شهادت رسيد.
3-شيخ طوسى در رجال: 104، شماره 1030 او را از ياران امام حسين (عليه السلام) دانسته است.
4-ر. ك: بحارالانوار: 45 / 73.
5-بحارالانوار: 45 / 64؛ مستدركات علم رجال الحديث: 3 / 440؛ مناقب: 4 / 113.
6-شيخ طوسى در رجال: 61 و 100 يك جا وى را از ياران اميرالمؤمنين و جايى از ياران امام حسين (عليه السلام) شمرده و با عنوان ((الهجرى)) آمده است و راسبى، منسوب به ((راسب)) تيره اى از قبيله ازد بوده است.
7-مناقب: 4 / 113.
8-طبرى، تاريخ: 3 / 292.
9-در حدائق الوردية: 122 ((حلاس بن عمرو راسبى)) وارد شده است.
--------------------------------------
الشيخ محمد بن طاهر السماوى
مترجم: عباس جلالى
