48  «إِنّا قَدْ أُوحِىَ إِلَيْنا أَنَّ الْعَذابَ عَلى مَنْ كَذَّبَ وَ تَوَلّى»
ترجمه:
48. به درستى، به ما به تحقيق وحى شد، اينكه عذاب آخرت بر كسى است كه تكذيب كند و اعتراض نمايد و قبول ايمان نكند.
تفسير:
[در بيان زمان رسيدن وحى به موسى و هارون عليهماالسلام]
«إِنّا قَدْ أُوحِىَ إِلَيْنا»، ممكن است در همان موقع كه مأمور به دعوت شدند، اين وحى به آن‏ها رسيده باشد و ممكن است پس از اين بوده كه مورد وحى شدند كه پس از مقام رسالت و دعوت و تبليغ دستور رسيد.
«أَنَّ الْعَذابَ»، ممكن است الف و لام عهد باشد كه عذاب قيامت باشد كه غير مؤمن هر كه باشد و هر چه باشد از مشرك و كافر و ضالّ و مُعاند، مُخَلّد در عذاب ابدى است و نجاتى از براى او نيست، و ممكن است الف و لام جنس باشد تا شامل بلاهاى دنيوى هم بشود كه بر اُمَم سابقه نازل شده، مثل غرق و صاعقه و اِمطار حجاره [1] و صَيحه و خُسف و امثال اين‏ها و اين‏ها به نظر اقرب مى‏آيد.
«عَلى مَنْ كَذَّبَ» «تكذيبِ» انبيا باعث كفر مى‏شود، چه تكذيب در دعوت به توحيد كه اوّلين وظيفه انبيا بوده يا تكذيب رسالت آن‏ها يا تكذيب كتاب آن‏ها يا احكام آن‏ها ولو يك حكم و بدعت در دين يا انكار ضرورى دين، بلكه شك در آن‏ها يا ظنِ بر خلاف يا ظنِ بر صدق تمام اين‏ها مورد عذاب مى‏شوند، زيرا در ايمان، يقينِ قطعى لازم است به آنچه مدخليّت در ايمان دارد.
«وَ تَوَلّى» «تولّى» پشت كردن و اعراض نمودن است و بى اعتنايى و اهميت به دين ندادن كه امروز در سرتاسر دنيا حتى كسانى كه دَعوىِ اسلام و ايمان مى‏كنند، چه بسيارى هستند كه به جهت هواى نفس و زَخارف دنيوى و رسيدن به مقامى و منصبى دست از دين و ايمان بر مى‏دارند:
«بَاعَ دينَهُ بِدُنياهُ»[2]، بلكه به دنياى غير دست بر مى‏دارد «أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللّه‏ُ عَلى عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللّه‏ِ أَفَلا تَذَكَّرُونَ»[3].
------------------------------------
[1]. سنگباران كردن.
[2]. دينش را به دنيايش فروخت. الغارات: ج2،ص442. (در ديگر منابع، واژه «آخرته» بدل از «دينه» آمده است. ر. ك: الفقيه: ج4، ص352؛ ارشاد القوب: ج2، ص228 و بحار الأنوار: ج74، ب3، ص46).
[3]. پس آيا نمى‏بينى كسى را كه خداى خود را هواى نفس خود گرفته و گمراه كرده او را خداوند بر حسب علمى كه داشته و بر گوش او مهر كرده كه نمى‏شنود و بر قلب او كه درك نمى‏كند و بر چشم او پرده‏اى قرار داده. پس كيست كه او را هدايت كند بعد از خداوند متعال؟ آيا پس از اين متذكر نمى‏شويد؟ سوره جاثيه: آيه 23.

نوشتن دیدگاه