پيامبرگرامى اسلام در جاى جاى سخنان خود با عبارات مختلفى از على سخن مىگويد و او را به مردم مىشناساند كه از جمله آنها برادر ، وصى ، جانشين پيامبر ، نخستين مؤمن ، اولين نمازگزار ، فدائى پيامبر ، برگزيده الهى ، بيان كننده حلال و حرام، حامل علوم الهى ، امام مبين ، و دعوت كننده به درستى و راستى و نابود كننده نادرستى ، مفسر و بيان كننده قرآن و ... مىباشد :
* علىّبن ابىطالب برادر، وصى و جانشين من در ميان امت و امام پس از من است.
* او نخستين كسى است كه به خدا و رسول او ايمان آورد و جان خود را [در ليلة المبيت ]فداى رسول او نمود. او تنها كسى است كه [دو سال] در كنار رسول خدا، خدا را عبادت نمود در حالى كه جز او كسى از مردم ايمان نياورده بود و خدا را نمىپرستيد.
* على اولين نمازگزار و پرستشگر خدا به همراه من است. از سوى خداوند به او فرمان دادم تا [در شب هجرت] در بستر من بيارامد و او نيز فرمان برده، پذيرفت كه جان خود را فداى من كند.
* اى مردم! او رابرتر دانيد؛ كه خداوند او را برگزيده و پيشوايى او را بپذيريد؛ كه خداوند او را بدين مقام منصوب كرده است.
* خداوند عزوجل هم حلال و هم حرام را براى من بيان فرموده و آنچه پروردگارم از كتاب خويش و حلال و حرامش به من آموخته در اختيار على نهادهام.
* اى مردم! او را برتر بدانيد . چرا كه هيچ دانشى نيست مگر اينكه خداوند آن را به من تعليم نمود و من نيز آن را به على پيشواى پرهيزكاران آموختم * او(علی) پيشواى روشنگر است كه خداوند او را در سورهى ياسين ياد كرده كه: ((وَ كُلَّ شَىْءٍ أحْصَيْناهُ فى إمامٍ مُبينٍ) «و دانش هر چيز را در امام روشنگر برشمردهايم...»
* اى مردم! از على رو برنتابيد و از امامتش نگريزيد و از سرپرستىاش رو برنگردانيد. او [شما را] به درستى و راستى خوانده و [خود نيز ]بدان عمل نمايد. او نادرستى را نابود كند و از آن بازدارد. در راه خدا نكوهشِ نكوهشگران او را از كار بازندارد.
*پس به خدا سوگند كه باطنها و تفسير قرآن را آشكار نمىكند مگر همينكه دست و بازوى او را گرفته و بالا آوردهام....
