داستان مرد شامى
و داستان مرد شامى هم مشهور است كه مبرد در كتاب كامل روایت كرده و ابن شهرآشوب نیز در مناقب از وى نقل نموده و در كتابهاى مقتل الحسین خوارزمى و مطالب السئول محمد بن طلحه شافعى و دیگران نیز چنین روایت شده:
مردى از اهل شام مى ‏گوید: من هنگامى به مدینه رفتم و مردى را دیدم كه بر استرى سوار است كه زیباتر و خوش لباس تر از او ندیده بودم و مركبى هم بهتر از مركب او مشاهده نكرده بودم، من از آن مرد خوشم آمد و از شخصى پرسیدم: این مرد كیست؟
گفتند: حسن بن على بن ابیطالب است!
در این وقت سینه‏ ام پر از كینه شد و نسبت به على بن ابیطالب رشك و حسد بردم كه فرزندى اینگونه داشته باشد، از این رو به نزد او رفته و بدو گفتم: تو پسر ابوطالب هستى؟
فرمود: من پسر فرزند اویم!
در این وقت من شروع كردم به دشنام او و پدرش تا جایى كه مى‏ توانستم! و چون سخن من تمام شد، آن حضرت رو به من كرده، فرمود: احسبك غریبا ؟(به گمانم تو غریب این شهر هستى؟)
گفتم: آرى.
فرمود:
فان احتجت الى منزل انزلناك، او الى مال آسیناك، او الى حاجة عاوناك !
(اگر نیازمند خانه و منزل هستى به تو منزل دهیم، و اگر نیاز به مالى دارى به تو بدهیم، و اگر نیاز دیگرى دارى كمكت كنیم؟)
مرد شامى گوید:
فانصرفت و ما على الارض احد احب الى منه(من از نزد آن حضرت رفتم در حالى كه احدى در روى زمین نزد من از وى محبوب تر نبود).
و در مناقب ابن شهرآشوب اینگونه است كه چون آن مرد از سخنان خود فراغت یافت، امام (علیه السلام) بدو سلام كرده و خندید سپس فرمود:
ایها الشیخ اظنك غریبا و لعلك شبهت فلو استعتبتنا اعتبناك و لو سألتنا اعطیناك، و لو استرشدتنا ارشدناك، و لو استحملتنا حملناك، و ان كنت جائعا اشبعناك، و ان كنت عریانا كسوناك، و ان كنت محتاجا اغنیناك، و ان كنت طریدا آویناك، و ان كان لك حاجة قضیناها لك، فلو حركت رحلك الینا و كنت ضیفنا الى وقت ارتحالك كان اعود علیك لان لنا موضعا رحبا و جاها عریضا و مالا كبیرا
(اى پیرمرد گمان دارم كه غریب این شهر هستى، و شاید اشتباه كرده ‏اى، پس اگر در صدد جلب رضایت ما هستى از تو راضى شویم! و اگر چیزى از ما بخواهى به تو مى ‏دهیم، و اگر راهنمایى و ارشاد خواهى ارشادت كنیم، و اگر براى برداشتن بارت از ما كمك خواهى بارت را برداریم، واگر گرسنه ‏اى سیرت كنیم، و اگر برهنه ‏اى بپوشانیمت، و اگر نیازمندى بى‏ نیازت گردانیم، و اگر آواره ‏اى در پناه خویشت گیریم، و اگر خواسته‏ اى دارى انجامش دهیم، و اگر مركب و بار و بنه ‏اى را به خانه ما انتقال دهى و تا وقتى كه قصد رفتن دارى مهمان ما باشى براى ما آسان تر و محبوب تر است، كه ما را جایگاهى وسیع و مقامى منیع و مالى بسیار است) .
و به دنبال آن نقل شده كه چون آن مرد سخن آن حضرت را شنید گریست و آنگاه گفت:
اشهد انك خلیفة الله فى ارضه، الله اعلم حیث یجعل رسالاته، و كنت انت و ابوك ابغض خلق الله الى و الآن انت احب خلق الله الى
(گواهى دهم كه براستى تویى خلیفه خدا بر روى زمین و خدا خود داناتر است كه رسالت هاى خود را در چه جایى قرار دهد و تو و پدرت مبغوض ترین خلق خدا نزد من بودید و تو اكنون محبوب ترین خلق خدا پیش منى!)
و سپس آن مرد به خانه امام حسن (علیه السلام) رفت و تا وقتى كه در مدینه بود مهمان آن حضرت بود، و از دوستداران آن خاندان گردید.

كلام حق از زبان كودك
در سال ششم هجری میان پیامبر و كفار مكه قرار دادی امضا شد كه در آن هر دو طرف صلحی به مدت ده سال را پذیرفته بودند دو سال از این پیمان گذشته بود كه روزی یكی از كفار هم‌پیمان قریش با سرودن شعری توهین آمیز بر پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) اهانت كرد. این عمل بر قبیله خُزاعه كه هم‌پیمان پیامبر بودند گران آمده و موجب درگیری میان دو طرف گردید ابوسفیان به ناچار برای میانجی‌گری نزد امیرمؤمنان علی (علیه السلام) رفت و از او خواست كه پیش پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) شفاعت نماید. امام حسن نزد ابوسفیان رفت و با یك دست بر بینی او و با دست دیگر بر محاسن او زد و خداوند او را به زبان آورد تا بگوید: ای ابوسفیان! بگو جز خدای یكتا خدایی نیست و محمد رسول خداست، تا من (برایت) شفاعت كنم علی (علیه السلام) در جواب فرمود: پیامبر خدا با شما پیمانی بست و هرگز از پیمانش برنمی‏گردد... در این هنگام، حضرت فاطمه در پشت پرده ایستاده بود و امام حسن (علیه السلام) كه كودك چهارده ماهه‌ای بیش نبود پیش او بود، ابوسفیان خواست كه حضرت فاطمه (سلام الله علیها) اجازه دهد امام حسن، نزد پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) از ابوسفیان شفاعت كند. با شنیدن این سخن، امام حسن(علیه السلام) نزد ابوسفیان رفت و با یك دست بر بینی او و با دست دیگر بر محاسن او زد و خداوند او را به زبان آورد تا بگوید: ای ابوسفیان! بگو جز خدای یكتا خدایی نیست و محمد رسول خداست، تا من (برایت) شفاعت كنم. اینجا بود كه علی علیه السلام (از سر ذوق) فرموند: سپاس و ستایش خداوندی را كه در خاندان محمد از میان خودشان كسی را مانند یحیی بن زكریا قرار داد (كه در كودكی به اذن خدا زبان به حق گشود) و این آیه 12 سوره مریم را تلاوت كرد.   متن روایت: مناقب ابن شهرآشوب (1): محمد بن إسحاق بالاسناد جاء أبو سفیان إلى علی (علیه السلام) فقال : یا أبا الحسن جئتك فی حاجة ، قال : وفیم جئتنی ؟ قال : تمشی معی إلى ابن عمك محمد فتسأله أن یعقد لنا عقدا ویكتب لنا كتابا ، فقال : یا أبا سفیان لقد عقد لك رسول الله عقدا لا یرجع عنه أبدا وكانت فاطمة من وراء الستر ، والحسن یدرج بین یدیها وهو طفل من أبناء أربعة عشر شهرا فقال لها : یا بنت محمد ! قولی لهذا الطفل یكلم لی جده فیسود بكلامه العرب والعجم ، فأقبل الحسن (علیه السلام) إلى أبی سفیان وضرب إحدى یدیه على أنفه والأخرى على لحیته ثم أنطقه الله عز وجل بأن قال : یا أبا سفیان ! قل لا إله إلا الله محمد رسول الله حتى أكون شفیعا فقال (علیه السلام) : الحمد لله الذی جعل فی آل محمد من ذریة محمد المصطفى نظیر یحیى بن زكریا (وآتیناه الحكم صبیا) ( 2 )

ذکر مطاعن اطرافیان معاویه و رسوایی آنها
اما توای عمروعاص! تو سگی و مادرت زناکار بود که بر سر تو پنج نفر به مخاصمه برخاستند تا پست ترین آنها از جهت نسب ترا به خود ملحق نمود تو همانی که رسول خدا را با 70 بیت شعر هجو کردی و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) ترا نفرین کرد و فرمود خدایا در برابر هر بیت شعر او را یکبار لعنت کن. اما تو ای ولید بن عقبه! تو باید با علی پدرم دشمن باشی مگر علی نبود که پدرت را در جنگ بدر کشت و خودت را هشتاد ضربه تازیانه بخاطر شراب خوردنت نواخت، تو همانی که خداوند در قرآن ترا فاسق خواند. اصلا تو پدرت معلوم نیست و مادرت این مطلب را به خودت به صراحت گفت اما تو ای عتبه پسر ابی سفیان! ترا چه با یاد از علی کردن ؟! اما اینکه گفتی مرا می کشی بسیار خنده دار است چرا آن نفر را بر روی زنت افتاده بود و با او مشغول مجامعت بود نکشتی؟ آیا اگر او را که آبرویت را ریخت می کشتی بهتر نبود؟! اما تو ای مغیره بن شعبه! تو همانی که زنا کرده بودی و عمر بالطائف الجبل حد زنا را از تو دفع کرد ولی عذاب آخرت که قابل دفع نیست، تو همانی که فاطمه دختر رسول خدا (صلی الله علیه واله وسلم) را چنان زدی که فرزند در شکمش را سقط کرد با اینکه فاطمه بزرگ زنان بهشت است و تو اینکار را فقط به خاطر خوار کردن رسول خدا صلی الله علیه واله وسلم انجام دادی. در این حال ،امام حسن علیه السلام برخواست و بیرون رفت در حالی که شکست تلخ را با پیروزی خود کام معاویه و ارکان حکومتی اش باقی نهاده بود.
***********************************************************
1.بحار الأنوار - العلامة المجلسی - ج 43 - ص 326
2.سوره مریم، آیه 12.

نوشتن دیدگاه