130 «فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النَّهارِ لَعَلَّکَ تَرْضى»
 
ترجمه  :
130. پس صبر كن بر آنچه مى‌گويند و مشغول به وظايف شخصيّه خود باش و تسبيح و تحميد پروردگار خود كن پيش از طلوع شمس بين الطلوعين و پيش از غروب شمس وقت عصر و از ساعات شب مغرب و عشا و بعد از نصف شب تا طلوع صبح و اطراف روز پس تسبيح كن، باشد كه خشنود شوى.
 
تفسير :
[امر پروردگار به پيامبر بر صبر وانواع آن]
(فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ) از اينكه تو را تكذيب مى‌كنند و نسبت جنون و كذب و افترا مى‌دهند و اذيت و آزار به تو مى‌رسانند، پس بايد صبر كنى صبر از صفات بارزه است و در هر مقامى اسمى دارد: صبر بر طاعت؛ صبر بر ترك معصيت؛ صبر بر بلا؛ صبر در ميدان جنگ؛ صبر بر ترك زخارف دنيوى و در اينجا صبر بر اذيت قوم لساناً.
 
[تأكيد در ستايش پروردگار]
(وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ)، بعضى گفتند: مراد صلوات [=نمازهاى] يوميّه است (1)  بر طبقش اخبار هم رسيده كه فرايض و نوافل شبانه‌روز باشد پنجاه و يك ركعت كه از علايم مومن شمرده شده بنا بر اين تفسير.
(قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ) فريضه صبح است (وَ قَبْلَ غُرُوبِها) فريضه عصر (وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ) فريضه مغرب و نوافل آن و فريضه عشا و نافله آن و يازده ركعت نافله شب بعد از نصف شب تا قبل از طلوع و نافله صبح (وَ أَطْرافَ النَّهارِ) نوافل ظهر و فريضه آن و نوافل عصر و نوافل جمعه قبل از ظهر.
(لَعَلَّکَ تَرْضى) «لَعَلَّ» به معنىِ «باشد»، كه البتّه خداوند رضايت بنده را در اثر اين صلوات به دست مى‌آورد از نِعَم دنيويّه و رفع شرّ اعدا و فيوضات اخرويّه و اخبار و آيات در فضيلت اين صلوات بسيار داريم و نافله شب هم بر حضرت رسالت واجب و بر امّت مستحب است و بعضى تفسير كرده‌اند به اذكار وارده در اوقات شبانه روز (2)  و آن‌ها هم بسيار است ولى آنچه به نظر مى‌رسد به اينكه اين صلوات و اذكار مصاديق آيه است و آيه شامل تمام اذكار مى‌شود. بايد انسان غافل از خدا نباشد و فراموش نكند و دايماً زبانش به ذكر خدا مشغول باشد، حتى موقع خواب كه دارد، تسبيح بگويد و زير سر بگذارد و ملائكه تا مادامى كه در خواب است براى او ثواب تسبيح مى‌نويسند. مخصوصاً ذكر شريف «لا اله الّا الله» كه كلمه توحيد و كلمه اخلاص و كلمه طيّبه نام نهاده‌اند (3) و ذكر شريف «صلوات » و «الحمد لله» و «سبحان الله» و «الله اكبر» كه تهليل و تحميد و تسبيح و تكبير نام نهاده‌اند و ساير اذكار كه تمام مشمول اين آيه شريفه است.

______________________________________________________

  1.  تفسير الطبرى: ج8، ص477، و جوامع الجامع: ج2، ص508.
  2.  تفسير الكشاف: ج2، ص559.
  3.  ر.ك: تفسير الأصفى : ج2، ص774 و تفسير البرهان : ج5، ص199، ح5.

نوشتن دیدگاه