4 «قالَ رَبِّى يَعْلَمُ الْقَوْلَ فِى السَّماءِ وَ الاَْرْضِ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ»
 
ترجمه  :
4. فرمود پيغمبر  (صلی الله علیه و آله و سلم) كه پروردگار من مى‌داند هر كلام و قولى در آسمان باشد يا در زمين، و اوست شنوا و دانا.
 
تفسير :
[در بيان علم خداوند به تمام ذرات عالم واحاطه بى‌نهايت او]
(قالَ) فرمايش پيغمبر است كه به مشركين كه نجوا مى‌كردند و سرّاً با يكديگر صحبت داشتند فرمود: (رَبِّى يَعْلَمُ الْقَوْلَ) امرى بر او مخفى نيست : (لا تَخْفى مِنْكُمْ خافِيَةٌ) (1) . از سرّ و عَلَن و ظَهر و بَطن ، تمام پيش از وقوع آن و بعد از فناى آن، قول باشد يا فعل ، تمام بر او معلوم است. (وَ أَنَّ اللهَ قَدْ أَحاطَ بِكُلِّ شَىْءٍ عِلْماً) (2) .
(فِى السَّماءِ وَ الاَْرْضِ) جميع عوالم از عالم لاهوت و جبروت، و عالم عقول و نفوس و ناسوت حتى علم ذات به ذات احاطه علميه دارد.
(وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ)، تعبير به اين دو وصف براى اين است كه مخصوصاً كسانى كه سرّاً با يكديگر نجوا مى‌كنند، دو مقصد دارند: آهسته صحبت مى‌كنند كه ديگرى نشنود. بگو: پروردگار من سميع است [و] علم به جميع مسموعات دارد. ديگر، مخفيانه صحبت مى‌كنند كه ديگران نفهمند. بگو : پروردگار من دانا است [و] چيزى بر او مخفى نيست .

_____________________________________________________________

  1.  پوشيده‌اى از شما پوشيده نمى‌ماند. سوره حاقه : آيه 18.
  2.  و اينكه علم خداوند به هر چيزى احاطه دارد. سوره طلاق: آيه 12.

نوشتن دیدگاه