تاريخ نويسان، نه زمان رحلت فضه ـ رحمة اللّه‏ عليها ـ را ذكر كرده‏اند و نه از عدد ساليانى كه زيسته است چيزى گفته‏اند. (57) امّا گفته‏اند پيكر پاك فضه را بعد از آرامش، در قبرستان «باب الصغير» دمشق به خاك سپردند.
در انتهاى غربى قبرستان اتاقى است كه گنبدى سبز رنگ و كوچك دارد و ديوارهايش از سنگ سياه است. روى سنگ قبرش محفظه‏اى چوبى قرار دارد كه با پارچه‏اى سبز پوشيده شده است.
مرقد فضه كمى بالاتر از قبر عبداللّه‏ فرزند امام صادق (عليه السلام) قرار دارد (58) و مورد توجه اولياى خدا و مردم است. اولين زائر فضه، سيده نفيسه، همسر اسحاق، فرزند امام صادق (عليه السلام) بود كه در سال 193 (هـ.ق) به زيارت قبر حضرت زينب (عليها السلام) رفت و قبر فضه را نيز زيارت كرد. (59)
فضه نيز از خاندان رسول خدا غربت و مظلوميت را به ارث برده است و چون آنان گنج درونش كه با سعى فراوان به دست آورده بود، ناشناخته مانده است، امّا آنچه مسلّم است به هنگام ترك دنياى فانى، از دنيا و حُبّ دنيا هيچ نداشته است، چرا كه داستان علم كيميا را از ياد نبرده بود. آخرين لحظات كه فضه اشهد خويش را با دل و جان به زبان مىراند، بانويش فاطمه او را در سينه مىفشرد، به پاس آن دم كه او خود را عمود كمر خميده‏اش نمود.
رسول خدا و مولايش على ـ صلوات اللّه‏ عليهم ـ به استقبالش آمدند تا از زحمات او در خانه فاطمه زهرا قدردانى كنند. حسنين سرور جوانان بهشت در انتظارش بودند و مهربانىهاى او را در روزگارشان به ياد داشتند، و بهشت با همه زيبايىها، جلوه‏ها و طراوتش به سوى او مىآمد.
آن زمان شايد خوش‏ترين لحظات زندگى فضه بود؛ امّا براى زمينيان و فرزندان فاطمه زهرا ـ جان‏ها به فداى همگى شان باد ـ غمبار و جان گداز بود. چون فضه از ياران انگشت شمار خاندان وحى و تنها گلى بود كه در بوستان خانه على و فاطمه شكفت و قد راست كرد.
غروب آن روز سخت دلگير بود و شبش تاريك‏تر از شب‏هاى ديگر. چون ستاره‏اى ديگر از آسمان علم و ادب و معرفت رخت بر بست و خاموش شد.
امّا امروز غروبش دلگيرتر و شبش تاريك‏تر است، چرا كه خورشيدمان دير زمانى است كه پس ابرها پنهان است و ستارگانى كه در آسمان عشق و ايمان مىدرخشند بسيار اندكند.
دنياى امروز ما عشق و ادب را وارونه، علم و ايمان را جدا و حيا و عفت را رها كرده است. از فضه ـ كه خدايش از او شاد باد ـ و بانويش فاطمه (عليها السلام) هر چند يادى هست، امّا اثر پررنگى نيست. آيا بر ما نيست كه بكوشيم تا از يادشان گلى ببوييم. خويش را به عطر ايشان معطر كرده و روزگارمان را از اين زشتى و پستى به در آوريم؟!

- پاورقی -

 (57) - برخى گفته‏اند: فضه يار باوفاى خاندان علوى در حادثه كربلا نيز حضور داشته و در تسلّى حضرت زينت (عليها السلام) كوشيده است. فضه گويد: «من چون به خدمت حضرت زينب رسيدم ديدم كه گريه وناله مىكند و چون مرا ديد فرمود: «اى فضه! دير رسيدى، همانابنىاميه بر بدن برادرم اسب تاختند و اعضا وجوارح او را در هم شكستند.»
صاحب رياحين الشريعه مىفرمايد:«اين روايت در اصول كافى، بحارالأنوار و ديگر كتب مقاتل مسطور است.»
(58) - شام سرزمين خاطره‏ها، ص 115 به نقل از فضه همراز زهرا (عليها السلام) ص 104.
(59) - مراقد العقيله زينب (عليها السلام)، ص 234، 236 به نقل از فضه همراز زهرا (عليها السلام)، ص 105.

نوشتن دیدگاه