ورود به ماه رحمت و مغفرت و ماه پيامبر رافت آدابى دارد كه هر يك براى خود دنيايى از معرفت و سلوك است...روزه روز اوّل شعبان پاداش بهشت را براى مومنان به ارمغان مى آورد.
براى شب اوّل ماه مبارك شعبان نمازهاى بسيار در اقبال ذكر شده از جمله دوازده ركعت به حمد و يازده مرتبه توحيد روز اوّل روزه‏اش فضيلت بسيار دارد و از حضرت صادق‏عليه السلام روايت است كه هر كه روزه بگيرد روز اوّل شعبان را واجب شود براى او بهشت البته و سيد بن طاوس ثواب بسيارى نقل كرده از حضرت رسول‏صلى الله عليه وآله براى كسى‏كه سه روز اوّل اين ماه را روزه دارد و در شبهاى آنها دو ركعت نماز كند در هر ركعت حمد يك مرتبه و توحيد يازده مرتبه و بدانكه در تفسير امام‏عليه السلام خبرى در فضيلت شعبان و روز اوّل آن ذكر شده كه فوائد بسيار در آن مندرجست و شيخ ما ثقهالاسلام نورى نَوَّرَاللَّهُ مَرْقَدَهُ آن خبر را ترجمه نموده و در آخر كتاب كلمه طيّبه ذكر فرموده و چون آن خبر طولانيست و مقام را گنجايش تمام آن نيست ما مختصر آن را در اينجا ذكر مى‏كنيم
حاصل آن خبر آن است كه حضرت اميرالمؤمنين‏عليه السلام در روز اوّل شعبانى گذشت به جماعتى كه در مسجدى نشسته بودند و در امر قَدَرْ و امثال آن گفتگو مى‏كردند و بلند شده بود صداهاى ايشان و سخت شده بود لجاجت و جدال ايشان پس حضرت ايستاد و بر ايشان سلام كرد آنها جواب سلام دادند و براى آن جناب برخاستند و خواهش كردند كه نزد ايشان بنشيند آن حضرت به ايشان اعتنايى نكرد و فرمود اى گروهى‏كه سخن مى‏گوييد در چيزى‏كه نفع نمى‏رساند آيا ندانستيد كه خداى تعالى را بندگانيست كه ساكت كرده ايشان را خوف بدون آنكه عاجز باشند از گفتن يا لال باشند.
بلكه ايشان هرگاه به خاطر آرند عظمت خداوند را شكسته مى‏شود زبانهايشان و كنده مى‏شود دلهايشان و مى‏رود عقلهاى‏شان و مبهوت مى‏شوند به جهت اِعْزاز و اِجلال و اعظام خداوند پس هرگاه به خود آمدند از اين حالت رو مى‏آورند بسوى خدا به كردارهاى پاكيزه مى‏شمرند نَفْسهاى خود را با ستمكاران و خطاكاران و حال آنكه ايشان منزّهند از تقصير و تفريط مگر آنكه ايشان راضى نمى‏شوند براى خدا به كردار اندك و بسيار نمى‏شمرند براى او عمل زياد را و پيوسته مشغولند به اعمال.
پس ايشان چنانند كه هر وقت نظر كنى به ايشان ايستادگانند به عبادت ترسان و هراسان در بيم و اضطرابند پس كجائيد شما از ايشان اى گروه تازه كارها آيا ندانستيد كه داناترين مردم به قَدَرْ ساكت‏ترين ايشانند از آن و اينكه جاهلترين مردم به قَدَرْ سخنگوترين ايشانند در او، اى گروه تازه كارها امروز غُرّه شعبان كريم است ناميده است او را پروردگار ما شعبان به جهت پراكنده شدن خيرات به تحقيق كه باز كرده پروردگار شما در او درهاى حسنات خود را و جلوه داده به شما قصرها و خيرات او را به قيمت ارزانى و كارهاى آسانى پس بخريد آن را و جلوه داده براى شما ابليس لعين شُعَبهاى شرور و بلاهاى خود را و شما پيوسته مى‏كوشيد در گمراهى و طغيان و متَمَّسِك مى‏شويد به شعبهاى ابليس و رُو مى‏گردانيد از شعبهاى خيرات كه باز شده براى شما درهاى او و اين غُرّه ماه شعبان است.
آگاه باشيد به درستى‏كه اگر شما واقف شويد بر آنچه مهيّا فرموده، پروردگار عزّوجلّ براى مطيعين از بندگانش در امروز هر آينه بازخواهيد داشت خود را از آنچه در او هستيد و شروع خواهيد كرد در آنچه امر كردند شما را به آن گفتند يا اميرالمؤمنين‏عليه السلام و چيست آنكه آن را خداوند مهيّا فرموده در اين روز براى مطيعين خود پس حضرت نقل فرمود قصه آن لشكرى را كه رسول خداصلى الله عليه وآله به جهاد كفار فرستاده بود و دشمنان شب بر ايشان شبيخون زدند و آن شبى تاريك و سخت ظلمانى بود و مسلمانان در خواب بودند كسى از ايشان بيدار نبود جز زيد بن حارثه و عبداللَّه بن رواحه و قتاده بن نعمان و قيس بن عاصم منقرى كه هر كدام در يك جانب ايشان بيدار و مشغول نماز و قرآن خواندن بودند دشمنان مسلمانان را تيرباران كردند و به واسطه تاريكى و نديدن مسلمانان دشمنان را تا از آنها احتراز كنند نزديك بود كه هلاك شوند كه ناگاه از دهان اين چند نفر نورهايى ساطع شد كه لشكرگاه مسلمانان را روشن كرد و سبب قوّت و دليرى ايشان شده پس شمشير كشيده و دشمنان را كشته و زخمدار و اسير نمودند و چون مراجعت نمودند و براى حضرت رسول‏صلى الله عليه وآله نقل كردند فرمود اين نورها به جهت اعمال اين برادران شما است در غرّه ماه شعبان.
پس يك يك آن اعمال را حضرت نقل كردند تا آنكه فرمودند چون روز اوّل شعبان مى‏شود پراكنده مى‏كند ابليس لشكر خود را در اطراف زمين و آفاق آن و مى‏گويد به ايشان كه سعى كنيد در كشيدن بعضى از بندگان خدا را به سوى خود در اين روز و بدرستى كه خداى عزّوجلّ پراكنده مى‏كند ملائكه را در اطراف زمين و آفاق او و به ايشان مى‏فرمايد براستى نگاه داريد بندگان مرا و ارشاد كنيد ايشان را پس همه ايشان نيكبخت مى‏شوند به شما مگر آنكه امتناع و سركشى كند پس بدرستى كه او از حدّ گذشته مى‏گردد در حِزب ابليس و جنود او بدرستى كه خداوند عزوجل چون روز اوّل ماه شعبان مى‏شود امر مى‏كند به درهاى بهشت پس باز مى‏شود و امر مى‏كند درخت طوبى‏ را پس نزديك مى‏كند شاخهاى خود را بر اين دنيا آنگاه ندا مى‏كند
منادى پروردگار عزّوجلّ اى بندگان خدا اين شاخهاى درخت طوبى است پس درآويزيد به او كه بلند كند شما را بسوى بهشت و اين شاخهاى درخت زَقُّوم است پس بترسيد از او كه نبرد شما را بسوى دوزخ رسول‏خداصلى الله عليه وآله فرمود قسم به آنكه مرا براستى به رسالت مبعوث نموده كه هر كه فراگيرد دَرى از خير و نيكى را در اين روز پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از شاخهاى درخت طُوبى‏ پس او كشانده است او را بسوى بهشت و هر كه فراگيرد درى از شرّ را در امروز پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از شاخهاى درخت زقّوم پس آن كشاننده است او را بسوى آتش آنگاه فرمود رسول خداصلى الله عليه وآله پس هر كس كه نماز مُستحبى كند امروز براى خدا پس درآويخته به شاخه‏اى از آن و هر كه روزه گيرد در اين روز پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از آن و هر كه صلح دهد ميان زن و شوهرش يا پدر و فرزندش يا خويشاوندانش يا مرد و زن همسايه‏اش يا مرد و زن بيگانه پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و كسى‏كه تخفيف دهد پريشانى را از طلبى كه از او دارد يا كم كند از آن پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و كسى‏كه نظر كند در حساب خود پس ببيند قرض كهنه را كه صاحبش از آن مأيوس شده پس ادا كند آن را پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از آن و كسى‏كه كفالت كند يتيمى را پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و كسى‏كه باز دارد سفيهى را از عِرْض مؤمنى پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و كسى‏كه بخواند قرآن يا چيزى از آن را پس به تحقيق كه درآويخته ازآن به شاخه‏اى و كسى كه ياد آرد خداى را و بشمرد نعمتهاى او را و شكر كند پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و كسى‏كه عيادت كند مريضى را پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و كسى كه نيكى كند پدر و مادر خود يا يكى از آنها را پس به تحقيق كه درآويخته از آن به‏شاخه‏اى و كسى كه پيش از اين روز به غضب آورده بود ايشان را پس خوشنودشان كرد در اين روز پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و هر كه تشييع كند جنازه را پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و كسى‏كه تسليت دهد در آن مصيبت‏زده را پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و همچنين هر كسى كه بجا آورد چيزى را از ابواب خير در اين روز پس به تحقيق درآويخته از آن به شاخه‏اى آنگاه فرمود رسول خداصلى الله عليه وآله قسم به آنكه مرا براستى به پيغمبرى مبعوث فرموده كه هر كس كه فراگيرد درى از شرّ و گناه را در اين روز پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از شاخهاى درخت زقّوم پس آن كشاننده است او را به سوى آتش آنگاه فرمود قسم به آنكه مرا.
براستى به پيغمبرى فرستاده كه هر كس تقصير كند در اين روز نماز واجبى خود را و ضايع كند آن را پس به تحقيق كه درآويخته از آن درخت به شاخه‏اى و هركس كه بيايد در نزد او فقيرى ضعيف كه مى‏داند بدى حال او را و او قادر است بر تغيير حالش بدون آنكه ضررى به او برسد و كسى هم نيست از او نيابت كند و بنشيند به جاى او پس واگذارد او را كه ضايع شود و هلاك گردد و دست او را نگيرد پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از آن و كسى‏كه عذرخواهى كند از او بدكارى پس نپذيرد عُذر او را آنگاه عقوبت نكند او را به قدر بدى او بلكه بيفزايد بر آن پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از آن و كسى‏كه جدايى اندازد ميان شوهرى با زنش يا پدر با فرزندش يا برادر با برادرش يا خويشى با خويشش يا ميان دو همسايه يا ميان دو رفيق يا دو خواهر پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و كسى‏كه سخت بگيرد بر تنگدستى و حال آنكه مى‏داند تنگدستى او را پس بيفزايد بر غيظ او بلاى او پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و كسى كه بر او دَيْنى باشد پس منكر شود آن را بر صاحبش و تعدّى كند بر او تا آنكه باطل كند دَين او را پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و كسى‏كه جفا كند يتيمى را و آزار رساند او را و مال او را تباه كند.
پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از آن و كسى كه داخل شود در عِرض برادر مؤمن خود و وادارد مردم را بر آن پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از او و كسى‏كه آوازه خوانى كند به قسمى از خوانندگى كه برانگيزاند در آن خواندن بر معاصى پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از او و كسى كه بنشيند بشمارد كارهاى قبيح خود را در جنگها و انواع ستم خود را بر بندگان خدا و افتخار كند بر آن پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از آن و كسى‏كه همسايه‏اش مريض شده پس او را عيادت نكرد محض استخفاف به شأن او پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از آن و كسى‏كه همسايه‏اش مُرد پس مشايعت نكرد جنازه او را به جهت خوار بودن او در نظرش پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و كسى كه اعراض كند از مصيبت زده و جفا كند او را محض حقارت و كوچكى او در نزدش پس به تحقيق كه درآويخته از آن به شاخه‏اى و كسى‏كه عاقّ كند پدر و مادر خود يا يكى از آن دو را پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از آن و كسى‏كه پيش، ايشان را عاق كرده بود و خوشنود نكرد ايشان را امروز و حال آنكه قدرت دارد بر آن پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از آن و همچنين هركس بكند كارى از ساير اقسام شر را پس به تحقيق كه درآويخته به شاخه‏اى از آن و قسم به آنكه مرا براستى به پيغمبرى فرستاده كه درآويختگان به شاخهاى درخت طوبى بلند مى‏كند.
ايشان را آن شاخها بسوى بهشت آنگاه رسول خداصلى الله عليه وآله نظر خود را به جانب آسمان انداخت اندكى و مى‏خنديد و مسرور بود آنگاه نظر مبارك را بزير انداخت بسوى زمين پس پيشانى مبارك را درهم كشيد و روى مباركش تُرش شد آنگاه رو كرد به اصحاب خود و فرمود قَسَم به آنكه فرستاده محمد را براستى به پيغمبرى كه ديدم به تحقيق درخت طوبى را كه بلند مى‏شد و بلند مى‏كرد آنان كه به او درآويخته بودند به سوى بهشت و ديدم بعضى ازايشان كه درآويخته بودند به يك شاخه از آن و بعضى درآويخته بودند به دو شاخه از آن يا به چند شاخه برحسب فراگرفتن ايشان مر طاعت را و بدرستى كه هر آينه مى‏بينم زيد بن حارثه را كه درآويخته به بيشتر شاخهاى از آن پس آن شاخها بلند مى‏كند او را به اَعلى عِلّيّين بهشت پس از اين جهت خنديدم و خوشحال شدم پس نگاه كردم بسوى زمين پس قسم به آنكه مرا براستى به پيغمبرى فرستاده كه ديدم درخت زَقّوُم را كه پايين مى‏رفت شاخهاى او و پايين مى‏برد درآويختگان به او را بسوى دوزخ و ديدم پاره‏اى از ايشان را درآويخته به شاخه‏اى و ديدم پاره‏اى از ايشان كه درآويخته به دو شاخه يا به چند شاخه برحسب فراگرفتن او مَرْ قَبايِح را و بدرستى‏كه هر آينه مى‏بينم بعضى از منافقين را كه درآويخته به بيشتر شاخهاى او و آنها فرو مى‏برند او را به اَسفَلِ دَرَكات او پس از اين جهت روى خود را تُرش كردم و پيشانى را درهم كشيدم

نوشتن دیدگاه