فدك اعطايى است و اِرث نيست
غاصبين براى آنكه ملكيت را زير سؤال ببرند مطرح كردند كه فدك ارث پيامبر صلى الله عليه و آله است كه به حضرت رسيده است. حضرت فرمود: اصلاً فدك اعطايى پيامبر صلى الله عليه و آله به من است كه چهار سال قبل به من بخشيده و من آنرا تصرف كرده ام و ربطى به ارث ندارد تا مراحل قانونى ارث را طى كند.
سند اعطايى بودن فدك
ارائه ى سندى كه به امر پيامبر صلى الله عليه و آله و بدست اميرالمؤمنين عليه السلام درباره ى اينكه فدك را پيامبر صلى الله عليه و آله به فاطمه عليهاالسلام بخشيده است، مى توانست محل فيصله ى دعوى باشد، چرا كه سند را براى چنين روزى تنظيم مى كنند. ولى غاصبين به اين جنبه ى حقوقى كه در تمام ملل جهان معتبر است كوچكترين اعتنايى نكردند، و خدا را شكر كه آنرا هم پاره كردند!
شاهد بر اعطايى بودن فدك
چون سخن خود حضرت و نيز سند ارائه شده مورد قبول واقع نشد، براى آنكه خصم از هر جهت محكوم باشد، حضرت شاهد درخواست شده از سوى غاصبين را هم حاضر كردند. اميرالمؤمنين عليه السلام و ام ايمن بعنوان شاهد، آيه ذا القربى بعنوان مدرك و سابقه ى مطلب و حضور مردم طى چهار سال تصرف حضرت، ادله ى كافى براى مطلب بودند كه پذيرفته نشدند.
همه از پدرانشان ارث مى برند
با فرض اينكه غاصبين نخواستند اعطايى بودن فدك را بپذيرند و آنرا ارث حساب كردند، حضرت فرمود: طبق قانون صريح اسلام و قواعد تعيين شده براى ارث، همه ى فرزندان از پدرانشان ارث مى بردند و من هم يكى از مردم هستم. چرا درباره ى ارث من مانع مى شويد؟
آيا در نسبت من با پدرم ترديد داريد؟!
سؤال اول اين بود كه مانع از ارث بودن من از پدرم چه مى تواند باشد؟ آيا در نسبت دخترى و پدرى بين من و پدرم شك داريد كه چنين مسئله اى را مطرح مى كنيد؟!
آيا دين من و پدرم از هم جداست؟!
دليل ديگرى كه مى تواند مانع ارث شود آنست كه فرزند مسلمان نباشد. حضرت براى آنكه بى شرمى مردم را نشان دهد فرمود: آيا من بر دين پدرم نيستم كه در ارث بردن من از او شك مى كنيد؟!
آيا در جايى پيامبر يا فاطمه استثنا شده است؟
حضرت در آخرين مرحله پرسيدند كه از اين آيات ارث كه در قرآن مطرح است آيا در جايى من يا پدرم مورد استثنا قرار گرفته ايم؟ اگر چنين است ما را هم راهنمايى كنيد تا بدانيم!
النبى لايورث حديث جعلى است
با مطرح شدن حديث ساختگى «پيامبر ارث نمى گذارد»، حضرت در پاسخ فرمود: اين دروغى است كه در اسلام آورده ايد. مطلب به اين بزرگى را احدى از اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله از آنحضرت نشنيده و فقط اين عايشه و حفصه و يك عرب بيابانى شنيده اند؟!
النبى لا يورث مخالف قرآن است!
از سوى ديگر پيامبر صلى الله عليه و آله مخالف قرآن سخن نمى گويد. خداوند در قرآن صريحاً ارث بردن و ارث گذاشتن انبياء عليهم السلام را مطرح كرده است. چطور مى شود كه پيامبر صلى الله عليه و آله مطلبى بر خلاف قرآن بفرمايد.
بدين صورت حضرت از تمام جوانب قانونى راه را بر مجرم بستند و جهات حقوقى كاملى در اين دادگاه در پرونده ى فدك گذاشتند كه تا روز قيامت هر كس با هر دين و مذهبى و از هر قوم و ملتى آنرا باز كند بتواند به راحتى درباره ى آن قضاوت كند.
استدلالهاى اخلاقى- وجدانى
با توجه به اينكه غاصبين و طرفدارانشان از قبل تصميم خود را گرفته بودند و بنا نبود سخن حقى كه به استناد اعتقاد يا قانون مطرح مى شود پذيرفته شود، لذا حضرت در كنار دو جنبه ى عقيدتى و حقوقى كه درباره ى فدك مطرح مى كردند، با استفاده از ضربه هاى اخلاقى و وجدانى كه بنام انسانيت هر بشرى خود را بدان مقيد مى داند، به مردم نهيب مى زدند. شايد از اين طريق فطرتهاى نهفته اى بروز كند و حقّ پايمال شده را احيا كند، و شايد وجدانى بيدار گردد و متوجه حقيقت شود.
جهاتى كه در اين باره حضرت مطرح كردند در سه جنبه خلاصه مى شود: مراعات مالى محترمانه. دفاع از عزيزان هر قوم. ترس از عاقبت ظلم.
مراعات مالى محترمانه
در اين مورد حضرت مى خواستند مردم را متوجه كنند كه هر قومى نسبت به بزرگان خود در مسايل مالى دريغ نمى كنند و در حد امكان آنچه دارند در طَبَق اخلاص تقديم او مى كنند. آيا دختر پيامبرتان بعنوان يادگار پيامبر صلى الله عليه و آله چيزى از شما خواسته است؟ آيا شما به دست خود چيزى به او تقديم كرده ايد؟
اگر چنين نيست، آيا قباحت ندارد كه اهل ملل و مذاهب مختلف بشنوند كه مسلمانان به مجرد رحلت پيامبرشان حمله كردند و مختصر اموالى كه ملك شخصى دختر پيامبرشان بود از او گرفتند؟ آيا از گرسنگى مى مردند كه مجبور به گرفتن اين ملك شوند؟ آيا جاى آن نبود كه به احترام عزيز پيامبر صلى الله عليه و آله مجّانى در فدك كار كنند و باغهاى آنرا آبادتر كنند و از اين طريق افتخارى براى خود كسب كنند؟
مطالبى كه حضرت در اين باره مطرح فرمودند چنين است:
المرء يحفظ فى ولده بعده
پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: «فرزندان هر كس بعد از رحلت او بايد مورد ملاحظه و توجه مردم باشند و احترام آنان حفظ شود». حضرت با اشاره به اين مطلب فرمودند: شما مى دانيد جز اين يادگار پيامبر صلى الله عليه و آله چيزى در دست ما نيست. آيا واقعاً مراعات فرزندان هر كس بعد از رحلت او چنين است؟!
