متن خطابه ى حضرت زهرا
متن بلند خطابه ى فاطمه زهرا عليهاالسلام هم از نظر معانى داراى دريايى از معارف است و هم از نظر ادبى در سطح بالايى است. شرايطى كه اين خطبه در آن ادا شده و حال روحى حضرت از نظر غمها و نيز جراحات جسمى، تعجب همگان را واداشته است كه چگونه در آن حال چنين مطالب عميقى از لسان مبارك آنحضرت ادا شده است. البته براى شيعه كه افتخار به داشتن چنين رهبران معصومى دارد مسئله اى بسيار عادى است، و مايه ى سربلندى در بين تمام اديان و ملل است.
تأكيد بر حفظ خطابه در تاريخ شيعه
در طول تاريخ تأكيد خاصى بر حفظ متن اين خطبه بوده است كه هم يادگار مادر شيعه است و هم سند مظلوميت او، بخصوص سادات كه فرزندان حقيقى حضرت هستند، از قديم الايام بر اين امر تأكيد داشته اند. چند نمونه در اين باره تقديم مى شود:
1. زيد بن على بن الحسين عليه السلام (از قرن اول) مى گويد: «ديدم بزرگان آل ابى طالب را كه خطابه ى حضرت زهرا عليهاالسلام را از پدرانشان نقل مى كردند و به فرزندانشان مى آموختند. همچنين بزرگان شيعه آن را نقل مى كردند و مورد بحث قرار مى دادند».[بحار الانوار: ج 29 ص 233. .
2. على بن عيسى اربلى مى گويد: «خطابه ى حضرت زهرا عليهاالسلام را موافق و مخالف نقل كرده اند». [كشف الغمه: ج 2 ص 105.]3. سيد عبدالحسين شرف الدين مى گويد: «گذشتگان از فرزندان فاطمه و على عليهماالسلام خطبه ى آنحضرت را براى ما نقل كرده اند و اين رشته از زمان ائمه عليهم السلام ادامه داشته است». [النص والاجتهاد: ص 117.]
ارزش و ضرورت مقابله ى نسخه هاى خطابه ى حضرت زهرا
خطابه ى حضرت زهرا عليهاالسلام بخاطر اهميت آن از جهت شرايطى كه در آن ايراد شده و مخاطبان حضرت كه در واقع دشمنانش بوده اند و نيز مطالب بلندى كه بعنوان معرفى راه هدايت در آن مطرح است و طولانى بودن متن، همه ى اين جهات لزوم مقابله ى متون ناقل آن را ضرورى مى نمايد.
متن عربى خطابه ى حضرت زهرا عليهاالسلام تاكنون به صور مختلف به چاپ رسيده است كه اكثر آنها طبق روايت كتاب احتجاج طبرسى بوده است. لذا آماده سازى متنى كامل و مقابله شده بر نسخ مى تواند خلأ مهمى از ميراث فرهنگى شيعه را پر كند.
