پس از بررسي مسأله نياز جامعه به امام وشرائط واوصاف امام ولزوم تعيين آن از جانب خدا ومباحث کلي ديگر که به مجموع آن بحث امامت عامّه مي گويند وبطور اجمال به مباحث آن اشاره کرديم، امامت خاصّه مطرح مي شود.
بحث در امامت خاصّه در اين است که بعد از اينکه نياز جامعه به امام ثابت شد واوصاف وشرايط امام معلوم گرديد وثابت شد که تعيين ونصب امام بر حسب حکمت ولطف بر خدا لازم است وهيچ عصر وزماني خالي از وجود امام نمي باشد ومعرفت وشناسائي امام واطاعت افراد واو را الگو قرار دادن بر همه واجب است پس بر هر کس لازم است صاحب وقت ووليّ زمان وامام عصر خود را که خدا او را منصوب کرده وبه نصّ پيغمبر صلي الله وعليه وآله يا امام قبل، نصب او ثابت شده است بشناسد.
در اينجا مي گوئيم فرقه محقّه وطايفه حقّه اثني عشريه معتقدند که در اين امّت بعد از پيغمبر اکرم حضرت محمد بن عبدالله صلي الله وعليه وآله وسلم دوازده نفر به ترتيب از حضرت امير المؤمنين عليه السلام تا امام دوازدهم حضرت مهدي حجة بن الحسن ـ عليهم الصلاة والسلام ـ امام ووليّ وقت وصاحب الزمان وخليفه ووصي رسول خدا صلي الله وعليه وآله مي باشند.
ودلائل وبراهين بر امامت آن بزرگواران بسيار است که با توجه به آنچه در بحث امامت عامّه به آن اشاره به تعدادي ادّله اشاره مي کنيم:
1ـ با توجه به اينکه ثابت شد امامت منصبي است الهي وولايت از جانب خدا ومقام خليفة اللهي است وبه نصب وتعيين خدا ونصّ پيغمبر صلي الله وعليه وآله صورت پذير است وحتماً اين نصب که با هدايت الهيّه وربانيّت ورحمانيّت ورحيميّت وحکمت وعلم وساير صفات جماليه او ارتباط دارد از سوي خدا انجام شده است مي گوئيم به اتفاق مسلمين بر غير از اين دوازده نفر (ائمه اثني عشر:) تنصيص وتعييني نرسيده است. عليهذا اين دوازده نفر منصوب از جانب خدا مي باشند چون اگر آنها نيز منصوب نباشند امّت بدون امام وزمين بدون حجّت باقي خواهد ماند وعلاوه قطع فيض ونقض غرض ونقص هدايت وربانيّت ورحمانيّت الهي خواهد بود وچون اين امور همه فاسد وباطل است پس منصوب بودن آن بزرگواران وامامتشان حق وثابت است.
2ـ چنانکه در امامت عامه ثابت شده است امام بايد معصوم باشد با توجه به اينکه براي غير از اين دوازده نفر براي احدي سواي رسول خدا صلي الله وعليه وآله وحضرت زهرا عليها السلام ادعاي مقام عصمت نشده است وبه اتفاق مسلمين غير از اين دوازده نفر همه افرادي که زمامداري يافتند يا مدّعي آن بودند معصوم نبودند امامت در تمام اعصار بعد از رسول خدا صلي الله وعليه وآله در اين دوازده نفر انحصار وامتداد خواهد داشت
3ـ بر حسب احاديث ثقلين واحاديث امان وروايات ديگر هيچ گاه زمين از شخصي از اهل بيت پيغمبر صلي الله وعليه وآله که عدل قرآن باشد خالي نخواهد ماند ودر طول چهارده قرن واندي که بر اسلام گذشته مسلمين کسي را غير از دوازده نفر عدل قرآن نشمرده اند، وعدم افتراق از قرآن را در حق کسي نگفته وکسي را غير از اين دوازده نفر به اين صفت نشناخته اند. بنا بر اين اين شأن در اين دوازده نفر امتداد دارد.
4ـ بر حسب روايات معتبر وصحيح ومتواتر شيعه واهل سنّت رسول اکرم صلي الله وعليه وآله وسلم مکرر تنصيص به امامت ائمه اثني عشر: فرمود وعلاوه هر امامي بر امام بعد از خود وبلکه بر امامان بعد از خود تنصيص وتصريح فرموده تا نوبت رسيد به امام يازدهم حضرت امام حسن عسگري عليه السلام که او نيز امامت فرزند عزيزش حضرت مهدي بقية الله عليه السلام را مانند پدران بزرگوارش تسجيل وتنصيص کرد که در واقع حضرت صاحب الامر از سوي پيغمبر خدا صلي الله وعليه وآله ويازده امامي که بعد از رسول خدا صلي الله وعليه وآله امامتشان ثابت است به امامت معرفي شده اند ولذا طبعاً نصّ بر امامت آن حضرت از نصّ بر امامت ساير ائمه: بيشتر است وهمه نصوصي که در اعلام امامت ائمه قبل از آن حضرت است حتي نصوص غدير وثقلين بطور مستقيم ويا غير مستقيم نصّ بر امامت حضرت مهدي ارواحنا فداه مي باشد وجالب اين است که علاوه بر نصوص اسلامي بر امامت ائمه اثني عشر در کتب عهد عتيق وجديد نيز بر امامت اين بزرگواران از حضرت امير المؤمنين عليه السلام تا حضرت وليّ الله مهدي منتظر عجل الله تعالي فرجه الشريف در موارد متعدد به صراحت واشاره تنصيص شده است.(10)
5ـ چنانکه گفته شد يکي از راههاي شناخت امام، معجزه است وبر اين اساس معجزات بسيار وبي شماري که از ائمه طاهرين: صادر شده وصدور آنها بر حسب روايات متواتر قطعي ومسلّم است، از دلائل قطعي امامت آن بزرگواران است.
هر کس به کتابهاي حديث وتاريخ مراجعه نمايد اين موضوع بر او مثل آفتاب روشن مي شود بسياري از معجزات امير المؤمنين عليه السلام وخبرهاي آن حضرت از غيب، ووقايع آينده، ومعجزات ساير ائمه: در کتابهاي اهل سنّت نيز ثابت وضبط است وقابل هيچگونه ترديد نمي باشند وامامت امام عصر عجل الله تعالي فرجه از طريق معجزه نيز ثابت است هم معجزاتي در عهد پدر بزرگوارش، وهم معجزاتي که در زمان غيبت صغري وسپس معجزاتي که در عصر غيبت کبري از آن حضرت صادر شده است بسيار است وصدها مورد آن را در کتابهاي معتبر مي توان احصا کرد علاوه بر آنچه خودمان در دوره عمرمان ديده يا شنيده ايم. بديهي است براي شناخت امري مثل معجزه راهي جز خبر افراد موثق ومورد اعتماد وتواتر، ويا مشاهده وديدن نيست که در مورد معجزات ائمه: وشخص حضرت مهدي عليه السلام اين دوره کاملاً وبطور باور آور وشناخت بخش موجود است هم به وسيله نقل ديگران در طول چهارده قرن وهم به وسليه مشاهدات عيني خودمان به معجزاتي که در اثر توسّلات به حضرت مهدي وساير ائمه: از أن بزرگواران وحتي از امام زادگان صادر شده است علم ويقين داريم، وهر کس هم در اين راه وارد شود وبررسي نمايد ومعجزات
يک نفر از ائمه مثل حضرت رضا عليه السلام را که در عصر ما صادر شده است تحت مطالعه در آورد براي او شبهه وشکي در امامت همه آن عزيزان درگاه خدا باقي نخواهد ماند.
6ـ در راههاي معرفت امام گفتيم که يکي از راههاي معرفت امام برجستگي وفوق العاده بودن او در اخلاق کريمه وصفات عاليه است که متخصصان در حکمت عملي واستادان تربيت ومربيان بزرگ اخلاق وآگاهان به ملکات فاضله وکمالات نفس وجهات مربوط به تعادل اخلاق وانحرافاتي که از جهت افراط يا تفريط پيدا مي شود درک مي نمايند که صاحب اين روش ورفتار انساني است الهي، وبشري است ملکوتي که در اوج مقام انسانيّت وفضائل آدميّت قرار گرفته است وگاه بعض انسانها در اين فضيلت به حدّي اوج دارند که وضع اخلاق آنها با مقايسه به ديگران خارق عادت است.
از مطالعه وبررسي سيره وسلوک ومعاشرت واخلاق وحالات ائمه: ومواضع ومواقفي که بر حسب مناسبات مختلف با دوستان ودشمنان ومسلمانان وکفار داشتند به خوبي روشن مي شود که هر يک از آنان تجسّم دعوت قرآن ورسالت اسلام ونمايش اکمل تکامل انسان وعاليترين نمونه تفوق وتعالي بشر به کلّ مخلوقات بودند.
در زهد وتقوي وگذشت وپاکي وپاکدامني وخلوص نيّت وعبادت واطاعت از خدا ودلسوزي براي جامعه واز خود گذشتگي وفداکاري براي اسلام وشجاعت وامانت وصداقت وعلم وحلم وبردباري وشکيبائي وخويشتن داري، واستقامت وپايداري وحبّ في الله وبغض في الله وحمايت از حق وعدل وايثار، وقناعت وتواضع ورضا وتسليم وتوکّل وتفويض، سرآمد تمام بني نوع بشر وسرمشق تمام فضائل وهدايت افعالي الهي مي باشند.
کتابهاي بزرگ در شرح اخلاق وسجاياي ملکوتي وفضايلشان کافي نيست، وهر چه گفته اند ونوشته اند اندکي از بسيار ويکي از بي شمار است.
اين شرح بينهايت کز وصف يار گفتند حرفي است از هزاران کاندرعبارت آمد
وبه گفته شاعر عارف ديگر:
کتاب فضل تورا آب بحر کافي نيست که تر کنند سر انگشت وصفحه بشمارند
بلندي مقام معرفت وتقرّب آنها را به خداوند از روش تضرّعشان به درگاه خدا ومناجاتهايشان ونيايش وستايششان واز مضامين دعاهاشان واز آنچه از خدا مي خواستند وحاجتهائي که از او مي طلبيدند مي توان شناخت.
دشمنانشان وسياستمداران جبّار وستمکاري که وجود آن بزرگواران، وآن همه مظاهر پاکي وخير خواهي وهم نوائي وهم صدائي با مستضعفان را براي حکومت وسلطه واستکبار خود خطر مي ديدند نيز به فضل آنها وعلمشان وکمال اخلاقشان اعتراف مي نمودند.
راست ترين مدايح واشعار، اشعار ومدايحي است که امثال فرزدق ودعبل، کميّت وسيّد حميري در آن دورانهاي فشار واختناق در مدح آن بزرگواران سروده اند، هيچکس نتوانست به فرزدق بگويد قصيده ميميه تو در مدح امام زين العابدين مبالغه است حتي بني اميه اگر چه او را زنداني کردند امّا نتوانستند مضامين اشعار شيوا ورساي او را انکار کنند.
در اين باب مي توانيد به صدها وهزارها کتاب شيعه واهل سنّت، خصوص کتابهاي اهل سنّت که در مناقب اهل بيت وائمه اثني عشر: نوشته اند مراجعه نمائيد مانند کتاب کفاية الطالب گنجي شافعي وکتاب مطالب السئول محمد بن طلحه شافعي، وکتاب الفصول المهمّه ابن صباغ مالکي، ومناقب ابن مغازلي شافعي وتذکرة الخواص سبط ابن جوزي والاتحاف شبراوي، وروضه الاحباب خواجه محمد پارسا، ونور الابصار شبلنجي، وکتاب اهل البيت توفيق ابو علم، والصواعق المحرقه، وکتابهاي ديگر.
لذا در اينجا سخن را با گفتاري که شبراوي شافعي شيخ اسبق ازهر از يکي از اهل علم نقل کرده است پايان مي دهيم:
(ان آل البيت حازوا الفضائل کلها علماً وحلماً وفصاحة، وذکاء وبديهة وجوداً وشجاعة فعلومهم لا تتوقف علي تکرار درس، ولا يزيد يومهم فيها علي ما کان بالامس بل هي مواهب من مولاهم من أنکرها وأراد سترها کان کمن أراد ستر وجه الشمس فما سألهم في العلوم مستفيد ووقفوا، ولا جري معهم في مضمار الفضل قوم الا عجزوا وتخلفوا وکم عاينوا في الجلاد والجدال اموراً فتلقوها بالصبر الجميل، وما استکانوا وما ضعفوا تقرّ الشقائق اذا هدرت شقائقهم وتصغي الاسماع اذا قال قائلهم ونطق ناطقهم سجاياً خصهم بها خالقهم).
مضمون اين گفتار اين است که اهل بيت همه فضائل را از علم وحلم وجود وذکاوت وشجاعت وفصاحت وصباحت وبديهه گوئي را دارا شدند، علوم ايشان درسي وتحصيلي نيست، وامروزشان بر علوم ديروزشان نمي افزايد بلکه اين علوم موهبتهائي از خدايشان است هر کس انکار علوم آنها را بنمايد مانند کسي است که بخواهد آفتاب را بپوشاند هرگز کسي که در مقام استفاده علمي بود از آنها پرسشي نکرد که آنان در جواب در بمانند وعاجز شوند، هيچ قوم وگروهي با ايشان در ميدان مسابقه فضل شرکت نکرد مگر آنکه ناتوان شد وعقب ماند، وچه بسيار چابکي ها وگستاخيها وحملات وجدالهائي که ديدند وبا صبر جميل با آن برخورد نمودند وبيچاره وضعيف نگشتند هر زمان که خروش وغرّش آنها برآيد همه خروشها وغرّشها آرام گيرد ووقتي که گوينده ناطقشان زبان به درّفشاني باز کند وسخنراني نمايد همه گوشها به اصغا درآيند وهمگان به آن گوش فرا دهند سجيتها وخصوصيتهائي است که خدا ايشان را به آنها مخصوص گردانيده است.
پيش رويت ديگران صورت بر ديوارند        نه چنان صورت وسنّي که توداري دارند
تا گل روي تو ديدم همه گلها خارند        تا تو را يار گرفتم همه يارا غيارند
        وآخر دعوانا أن الحمد لله رب العالمين.

- پاورقی -

(10) در اين موضوع به کتابهائي مثل انيس الاعلام وسيف الامه وبه نوشته اي از نويسنده به نام (اصالت مهدويت) وبطور مستقيم به خود کتب عهد عتيق وجديد رجوع شود.

نوشتن دیدگاه