امام صادق(عليه السلام) در برابر شبهاتى كه زنادقه ايجاد مىكردند، به جاى بحث و استدلال هاى پيچيده، با طرح سئوالاتى ساده و بيدار كننده، مخاطب را به عجز مىكشاند و اين همان چيزى است كه در شيوه مناظرات حضرت ابراهيم(عليه السلام) در برخورد با نمرود مشاهده مىشود.
1 ـ 7 ـ گاهى خود حضرت به سئوال كردن از افراد ابتدا مىكرد. هر كس ادعاهايى داشت، با سئوالاتى كه از او مى پرسيد آنها را متقاعد كرده و به جهل خودشان آگاهشان مىنمود و آنان را آماده شنيدن حقيقت مىكرد. يعنى ازمرحله انكار به مرحله شك رسيده و در اين زمان آنها آماده شنيدن حقايق و در نتيجه پذيرفتن آن مىشدند.
گاهى حضرت در مورد مسئوليت هايى كه برعهده افراد بود، سئوال مىكردند تا خود افراد متوجه شوند كه طبق سنت و كتاب و سيره ائمه عمل نمىكنند. مثلا برخورد با ابن ابى ليلى كه از زنادقه متكلم بود و سمت قضاوت را در حكومت بنى عباس بر عهده داشت.
2 ـ 7 ـ گاهى نيز حضرت از شخصى كه به نزد او مىآمد و سئوالاتى داشت، پرسشهايى را مى پرسيد تا اينكه باتوجه به پاسخ فرد و ادعايش، وى را مجاب نمايد و عقايد حق را اثبات كند.
در همين خصوص از هشام بن حكم روايت شده كه ابن ابى العوجاء به خدمت امام صادق (عليه السلام) رسيد و امام(عليه السلام) از او پرسيد: آيا تو مصنوعى؟ او نيز در پاسخ گفت: من مصنوع نيستم. حضرت از او مىپرسد: اگر مصنوع نيستى پس چه هستى و اگر مصنوع بودى چگونه بودى؟

نوشتن دیدگاه