شَهِدَ اللّهُ اَنَّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ وَالْمَلاَّئِكَةُ وَ اُولُوا الْعِلْمِ قآئِما بِالْقِسْطِ لا

گواهى دهد خدا كه همانا معبودى جز او نيست و فرشتگان و دانشمندان نيز گواهى دهند كه معبودى جز

اِلهَ اِلاّ هُوَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ اِنَّ الدّينَ عِنْدَ اللهِ الاِْسْلامُ وَاَنَا الْعَبْدُ

او كه عزيز و فرزانه است نيست و عدل و داد بدو پايدار است همانا دين نزد خدا اسلام است و من بنده

الضَّعيفُ الْمُذْنِبُ الْعاصِى الْمُحْتاجُ الْحَقيرُ اَشْهَدُ لِمُنْعِمى وَ خالِقى

ناتوان گنهكار نافرمان نيازمند كوچكم گواهى دهم براى نعمت دهنده و آفريننده

وَ رازِقى وَ مُكْرِمى كَما شَهِدَ لِذاتِهِ وَ شَهِدَتْ لَهُ الْمَلاَّئِكَةُ وَ اُولُوا

و روزى ده و اكرام كننده ام چنانچه او براى خود گواهى داده و فرشتگان و دانشمندان

الْعِلْمِ مِنْ عِبادِهِ بِاَنَّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ ذُوالنِّعَمِ وَالاِْحْسانِ وَالْكَرَمِ

از بندگانش براى او گواهى داده اند كه معبودى نيست جز او آن صاحب نعمت و احسان و كرم

وَالاِْمْتِنانِ قادِرٌ اَزَلِىُّ عالِمٌ اَبَدِىُّ حَىُّ اَحَدِىُّ مَوْجُودٌ سَرْمَدِىُّ

و بخشش و توانا ازلى داناى جاويدان زنده يگانه موجود هميشگى

سَميعٌ بَصيرٌ مُريدٌ كارِهٌ مُدْرِكٌ صَمَدِىُّ يَسْتَحِقُّ هذِهِ الصِّفاتِ وَ هُوَ

شنواى بيناى با اراده با كراهت درك كننده اى كه نيازمند نيست و شايسته اين اوصاف است و او

عَلى ما هُوَ عَلَيْهَ فى عِزِّ صِفاتِهِ كانَ قَوِيّاً قَبْلَ وُجُودِ الْقُدْرَةِ وَالْقُوَّةِ

در عين آنكه بى نياز از اين صفات است پيش از پيدايش نيرو و قدرت نيرومند بوده

وَ كانَ عَليما قَبْلَ ايجادِ الْعِلْمِ وَالْعِلَّةِ لَمْ يَزَلْ سُلْطانا اِذْ لا مَمْلَكَةَ وَ لا

و پيش از ايجاد علم و علت دانا بوده هنگامى كه نه كشورى بوده و نه مالى او سلطنت و پادشاهى داشته

مالَ وَ لَمْ يَزَلْ سُبْحانا عَلى جَميعِ الاْحْوالِ وُجُودُهُ قَبْلَ الْقَبْلِ فى

هميشه در همه احوال منزه و بى نياز بوده هستى او پيش از هر پيشى

اَزَلِ الآزالِ وَ بَقآئُهُ بَعْدَ الْبَعْدِ مِنْ غَيْرِ اِنْتِقالٍ وَ لا زَوالٍ غَنِىُّ فِى

در ازل ازلها بوده و ماندنش بعد از هر بعدى است بدون تغيير و زوال بى نياز است در

الاْوَّلِ وَالآخِرِ مُسْتَغْنٍ فِى الْباطِنِ وَالظّاهِرِ لا جَوْرَ فى قَضِيَّتِهِ وَ لا

آغاز و انجام و مستغنى است در نهان و آشكار هيچ ستمى در داوريش نيست و هيچ

مَيْلَ فى مَشِيَّتِهِ وَ لا ظُلْمَ فى تَقْديرِهِ وَ لا مَهْرَبَ مِنْ حُكُومَتِهِ وَ لا

انحراف و اعوجاجى در مشيتش نخواهد بود و هيچ ظلمى در اندازه گيرى او وجود ندارد، راه گريزى از حكمش و

مَلْجَاَ مِنْ سَطَواتِهِ وَ لا مَنْجا مِنْ نَقِماتِهِ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَهُ وَ لا

پناهگاهى در برابر حملات و يورشش نيست و وسيله نجاتى از انتقام و غضبش وجود ندارد رحمت او برغضبش پيشى گرفته

يَفُوتُهُ اَحَدٌ اِذا طَلَبَهُ اَزاحَ الْعِلَلَ فِى التَّكْليفِ وَ سَوَّى التَّوْفيقَ بَيْنَ

و هر كه را بخواهد از دستش بدر نرود در تكاليف خود موانع را از پيش پا برداشته و در توفيق انجام آنها ميان

الضَّعيفِ وَالشَّريفِ مَكَّنَ اَدآءَ الْمَاْمُورِ وَ سَهَّلَ سَبيلَ اجْتِنابِ

ناتوان و توانا را يكسان كرده به هر چه دستور داده قدرت انجام آن را داده و هر چه را قدغن كرده

الْمَحْظُورِ لَمْ يُكَلِّفِ الطّاعَةَ اِلاّ دُوْنَ الْوُسْعِ والطّاقَةِ سُبْحانَهُ ما

راه اجتنابش را آسان كرده و تكليفى نكرده جز به مقدار وسع و طاقت منزه باد او كه چقدر كرم و بزرگواريش

اَبْيَنَ كَرَمَهُ وَ اَعْلى شَاْنَهُ سُبْحانَهُ ما اَجَلَّ نَيْلَهُ وَ اَعْظَمَ اِحْسانَهُ بَعَثَ

آشكار و شاءن و مرتبه اش بلند است منزه باد كه چه اندازه عطايش ارجمند و احسان و بخشش بزرگ است

الاْنْبِيآءَ لِيُبَيِّنَ عَدْلَهُ وَ نَصَبَ الاْوْصِيآءَ لِيُظْهِرَ طَوْلَهُ وَ فَضْلَهُ وَ جَعَلَنا

پيمبران را فرستاد تا عدل و دادش را آشكار سازد و اوصياء را به جانشينى آنها منصوب داشت تا كرم و فضلش را ظاهر كند و (از فضل او

مِنْ اُمَّةِ سَيِّدِ الاْنْبِيآءِ وَ خَيْرِ الاْوْلِيآءِ وَ اَفْضَلِ الاْصْفِيآءِ وَ اَعْلَى

است كه ) ما را از امت سيد پيمبران و بهترين اولياء و برترين برگزيدگان و والاترين

الاْزْكِيآءِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ امَنّا بِهِ وَ بِما دَعانا اِلَيْهِ

پاكيزگان محمد صلى اللّه عليه و آله و سلم قرار داد ايمان آورديم به او و به آنچه ما را بدان خواند

وَ بِالْقُرْآنِ الَّذى اَنْزَلَهُ عَلَيْهِ وَ بِوَصِيِّهِ الَّذى نَصَبَهُ يَوْمَ الْغَديرِ وَ اَشارَ

و به قرآنى كه خدا بر او نازل فرمود و به وصيش كه در روز غدير او را (به جانشينى خود) منصوب فرمود و به گفتارش

بِقَوْلِهِ هذا عَلِىُّ اِلَيْهِ وَ اَشْهَدُ اَنَّ الاْئِمَّةَ الاْبْرارَ وَالْخُلَفآءَ الاْخْيارَ بَعْدَ

كه فرمود: ((اين على است )) و به او اشاره كرد و گواهى دهم كه امامان نيكوكار و جانشينان برگزيده پس از

الرَّسُولِ الْمُخْتارِ عَلِىُّ قامِعُ الْكُفّارِ وَ مِنْ بَعْدِهِ سَيِّدُ اَوْلادِهِ الْحَسَنُ

پيامبر مختار عبارتند از: ((على )) زبون كننده كافران و پس از او بهترين فرزندانش حسن

بْنُ عَلِي ثُمَّ اَخُوهُ السِّبْطُ التّابِعُ لِمَرْضاتِ اللّهِ الْحُسَيْنُ ثُمَّ الْعابِدُ

بن على سپس برادرش سبط رسول گرامى پيرو آنچه موجب خوشنودى خدا بود حسين ، سپس (آن امام ) عابد

عَلِىُّ ثُمَّ الْباقِرُ مُحَمَّدٌ ثُمَّ الصّادِقُ جَعْفَرٌ ثُمَّ الْكاظِمُ مُوسى ثُمَّ الرِّضا

على ، سپس (حضرت ) باقر محمد، سپس (امام ) صادق جعفر، سپس (حضرت ) كاظم موسى ، سپس امام رضا

عَلِىُّ ثُمَّ التَّقِىُّ مُحَمَّدٌ ثُمَّ النَّقِىُّ عَلِىُّ ثُمَّ الزَّكِىُّ الْعَسْكَرِىُّ الْحَسَنُ ثُمَّ

على ، سپس تقى (كه نامش ) محمد است ، سپس على النقى ، سپس زكى عسكرى (حضرت ) حسن سپس

الْحُجَّةُ الْخَلَفُ الْقآئِمُ الْمُنْتَظَرُ الْمَهْدِىُّ الْمُرجَى الَّذى بِبَقائِهِ بَقِيَتِ

فرزند خلف او حجت قائم منتظر مهدى آن مايه اميدى كه به بقاى او دنيا باقى مانده

الدُّنْيا وَ بِيُمْنِهِ رُزِقَ الْوَرى وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الاْرْضُ وَالسَّمآءُ وَ بِهِ

و به بركت او خلق روزى خورند و به وجود او زمين و آسمان پابرجا مانده و

يَمْلاَُ اللّهُ الاْرْضَ قِسْطا وَ عَدْلاً بَعْدَ ما مُلِئَتْ ظُلْما وَ جَوْرا وَ اَشْهَدُ اَنَّ

بدست او خداوند زمين را پر از عدل و داد كند پس از آنكه از ظلم و ستم پر شده باشد و گواهى دهم

اَقْوالَهُمْ حُجَّةٌ وَامْتِثالَهُمْ فَريْضَةٌ وَ طاعَتَهُمْ مَفْرُوضَةٌ وَ مَوَدَّتَهُمْ

كه گفتارشان (براى ما) حجت و دليل است و فرمانبرداريشان واجب و پيرويشان فرض و محبت و دوستيشان

لازِمَةٌ مَقْضِيَّةٌ وَالاِْقْتِدآءَ بِهِمْ مُنْجِيَةٌ وَ مُخالَفَتَهُمْ مُرْدِيَةٌ وَ هُمْ

لازم و حتمى است و اقتداء كردن به ايشان موجب نجات و مخالفتشان سبب هلاكت است و آنهايند

ساداتُ اَهْلِ الْجَنَّةِ اَجْمَعينَ وَ شُفَعآءُ يَوْمِ الدّينِ وَ اَئِمَّةُ اَهْلِ الاْرْضِ

بزرگان و آقايان همه اهل بهشت ، و شفيعان روز جزا و پيشوايان مردم روى زمين

عَلَى الْيَقينِ وَ اَفْضَلُ الاْوْصِيآءِ الْمَرْضِيّينَ وَ اَشْهَدُ اَنَّ الْمَوْتَ حَقُّ

بطور قطع و يقين و هم چنين برترين اوصياء پسنديده ايشانند و گواهى دهم كه مرگ حق است

وَ مُسآئَلَةَ الْقَبْرِ حَقُّ وَالْبَعْثَ حَقُّ وَالنُّشُورَ حَقُّ وَالصِّراطَ حَقُّ

و سؤ ال و جواب در قبر حق است و برانگيخته شدن حق است و زنده شدن پس از مرگ حق است و صراط حق است

وَالْميزانَ حَقُّ وَالْحِسابَ حَقُّ وَالْكِتابَ حَقُّ وَالْجَنَّةَ حَقُّ وَالنّارَ حَقُّ

و ميزان حق است و حساب حق است و كتاب (نامه اعمال ) حق است و بهشت حق است و دوزخ حق است

وَ اَنَّ السّاعَةَ آتِيَةٌ لا رَيْبَ فيها وَ اَنَّ اللّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِى الْقُبُورِ اَللّهُمَّ

و براستى قيامت آمدنى است و شكى در آن نيست و حتماً خداوند در ميان گورها مردگان را برانگيزد خدايا

فَضْلُكَ رَجآئى وَ كَرَمُكَ وَ رَحْمَتُكَ اَمَلى لا عَمَلَ لى اَسْتَحِقُّ بِهِ

فضل تو را اميد دارم و كرم و رحمتت آرزوى من است عملى كه بدان سزاوار

الْجَنَّةَ وَ لا طاعَةَ لىْ اَسْتَوْجِبُ بِهَا الرِّضْوانَ اِلاّ اَنِّى اِعْتَقَدْتُ

بهشت باشم ندارم و نه طاعتى كه بدان مستوجب رضوان گردم جز آنكه من به

تَوْحيدَكَ وَ عَدْلَكَ وَارْتَجَيْتُ اِحْسانَكَ وَ فَضْلَكَ وَ تَشَفَّعْتُ اِلَيْكَ

يگانگى و عدل و داد تو معتقد هستم و به احسان و فضل تو اميدوارم و شفيع گردانم به درگاهت

بِالنَّبِىِّ وَ آلِهِ مَنْ اَحِبَّتِكَ وَ اَنْتَ اَكْرَمُ الاْكْرَمينَ وَ اَرْحَمُ الرّاحِمينَ

پيغمبر و خاندانش را كه محبوب تواءند و تو بزرگوارترين كريمانى و مهربانترين مهربانانى

وَ صَلَّى اللّهُ عَلى نَبِيِّنا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اَجْمَعينَ الطَّيِّبينَ الطّاهِريْنَ وَ سَلَّمَ

و درود خدا بر پيامبر ما محمد و آل پاك و پاكيزه اش همگى باد و سلام

تَسْليما كَثيرا كَثيرا وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظيمِ اَللّهُمَّ يا

مخصوص او بسيار بسيار و جنبش و نيرويى نيست جز به خداى والاى بزرگ خدايا اى

اَرْحَمَ الرّاحِمينَ اِنّى اَوْدَعْتُكَ يَقينى هذا وَ ثَباتَ دينى وَ اَنْتَ خَيْرُ

مهربانترين مهربانان من اين يقينم را (كه عرضه داشتم ) و استقامت در دينم را نزد تو به وديعت نهادم و تو بهترين

مُسْتَوْدَعٍ وَ قَدْاَمَرْتَنا بِحِفْظِ الْوَدآئِعِ فَرُدَّهُ عَلَىَّ وَقْتَ حُضُورِ مَوْتى

امانتدارانى و خودت ما را به امانت دارى دستور داده اى پس اى خدا اين امانت را هنگام مرگ به من برگردان

بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ 

به رحمتت اى مهربانترين مهربانان
 

مؤ لف گويد: كه در دعاهاى مأثوره است :

اَللّهُمَّ اِنِّى اَعُوذُ بِكَ مِنَ الْعَديلَةِ عِنْدَ الْمَوْتِ

خدايا به تو پناه برم از عديله در وقت مرگ

و عديله عِنْدَ الْمَوْت يعنى عدول كردن از حقّ به باطل در وقت مردن و آن چنان است كه شيطان نزد محتضر حاضر شود و وسوسه كند و او را در تشكيك اندازد تا آنكه او را از ايمان بيرون كند و از اين جهت است كه در دعاها استعاذه از آن شده و جناب فخر المحقّقين (ره ) فرموده كه هر كه خواهد از آن سالم بماند استحضار كند اَدِلّه ايمان و اصول خمسه را با اَدِلّه قَطْعِيَّه و صفاى خاطر و بسپرد آنرا به حقّ تعالى كه در وقت حضور موت به او رَدّ فرمايد به اين طريق كه بگويد بعد از عقايد حقّه :

اَللّهُمَّ يا اَرْحَمَ الرّحِمينَ اِنّى قَدْ اَوْدَعْتُكَ يَقينى هذا وَ ثَباتَ دينى

خدايا اى مهربانترين مهربانان من به تو سپردم يقين خود و استقامت در دينم را

وَ اَنْتَ خَيْرُ مُسْتَوْدَعٍ وَ قَدْ اَمَرْتَنا بِحِفْظِ الْوَدائِعِ فَرُدَّهُ عَلَىَّ وَقْتَ حُضُورِ مَوْتى

و تو بهترين امانتدارانى كه به ما دستور امانت دارى داده اى پس آن امانت را هنگام مرگم به من بازگردان .

پس برحسب فرمايش آن بزرگوار خواندن اين دعاى شريف عديله و استحضار معنى آن در خاطر براى سلامت جُستن از خطر عديله عِنْدَ الْمَوْت نافع است و امّا اينكه اين دعا مأثور است يا از مُنشأت علماء است خِرّيت صناعت عِلم حديث و روايت و جامع شَمْلِ اخبار ائمه عَليهمُ السلام عالم متبحّر خبير و محدّث ناقد بصير شيخنا الاكرم و المحدّث الاعظم مولانا الحاجّ ميرزا حسين النّورى نَوَّرَ اللّهُ مرقده فرموده وَ اَمّا دُعآءُ الْعَديلَةِ الْمَعْرُوفَةِ فَهُوَ مِنْ مُؤَلَّفاتِ بَعْضِ اَهْلِ الْعِلْمِ لَيْسَ بِمَاْثُورٍ وَ لا مَوْجُودٍ فى كُتُبِ حَمَلَةِ الاْحادِيثِ وَ نُقّادِها و بدانكه شيخ طوسى از محمدبن سليمان ديلمى روايت كرده است كه به خدمت حضرت صادق عليه السلام عرض كردم كه شيعيان تو مى گويند كه ايمان بر دو قسم است يكى مستقرّ و ثابت و ديگر آنكه به امانت سپرده شده است و زايل مى گردد پس به من بياموز دعائى را كه هرگاه آنرا بخوانم ايمان من كامل گردد و زايل نشود فرمود كه بگو بعد از هر نماز واجب :

رَضيتُ بِاللّهِ رَبّا وَ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَبِيّا وَ بِالاِسْلامِ دينا وَ بِالْقُرآنِ كِتابا

راضى و خشنودم كه پروردگارم خدا است و محمد صلى الله عليه و آله پيغمبرم هست و اسلام دينم و قرآن كتابم

وَ بِالْكَعْبَةِ قِبْلَةً وَ بِعَلِي وَلِيّا وَ اِماما وَ بِالْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ وَ عَلِىِّ بْنِ

و كعبه قبله ام و على صاحب اختيار و امام من است و حسن و حسين و على بن

الْحُسَيْنِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِي وَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ مُوسى بْنِ جَعْفَرٍ

الحسين و محمد بن على و جعفر بن محمد و موسى بن جعفر

وَ عَلِىِّ بْنِ مُوسى وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِي وَ عَلِىِّ بْنِ مُحَمَّدٍ وَالْحَسَنِ بْنِ

و على بن موسى و محمد بن على و على بن محمد و حسن بن

عَلِي وَالْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُ اللّهِ عَلَيْهِمْ اَئِمَّةً اَللّهُمَّ اِنّى

على و حجة بن الحسن صلوات الله عليهم امامان و پيشوايان منند خدايا من به پيشوايى ايشان

رَضيتُ بِهِمْ اَئِمَّةً فَارْضَنى لَهُمْ اِنَّكَ عَلى كُلِّ شَىْءٍ قَديرٌ

خشنودم مرا هم مورد خشنودى آنان گردان كه تو بر هر چيز توانايى