50 «وَ لَئِنْ أَذَقْناهُ رَحْمَةً مِنّا مِنْ بَعْدِ ضَرّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هذا لِى وَ ما أَظُنُّالسّاعَةَ قائِمَةً وَ لَئِنْ رُجِعْتُ إِلى رَبِّى إِنَّ لِى عِنْدَهُ لَلْحُسْنى فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِما عَمِلُوا وَ لَنُذِيقَنَّهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلِيظٍ»

ترجمه:
50. هرآينه اگر بچشانيم به او رحمت خود را از بعد ضررى كه به او وارد شده،
يعنى رفع ضرر او را بكنيم و به ازاى آن تفضلى به او كنيم، هرآينه مى‏گويد: اين تفضل
و رحمت به اقدام خود من است و گمان نمى‏كنم قيامت برپا شود و هرآينه اگر برگردم
به سوى پروردگار خود محققاً از براى من هرآينه خوبى است. و كسانى كه كافر شدند
هرآينه به آن‏ها خبر مى‏دهيم و آگاه مى‏كنيم به آنچه عمل كرده‏اند و هرآينه
مى‏چشانيم آن‏ها را از عذاب غليظ[1].
 
تفسير:
[ناسپاسى انسان در هنگام آسايش و انكار معاد]
انسان اگر در ناز و نعمت و عزت و رياست و دولت و مُكنت و ثروت باشد و
صحت و سلامت، مى‏گويد به اقدام و عمليات خودم است. از طرف خدا نمى‏داند، لذا
مى‏فرمايد: «وَ لَئِنْ أَذَقْناهُ رَحْمَةً مِنّا مِنْ بَعْدِ ضَرّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هذا لِى»، چنانچه
قارون گفت: «إِنَّما أُوتِيتُهُ عَلى عِلْمٍ عِنْدِى»[2] و تمام مقالؤ كفّار همين است. خيال
مى‏كنند كه آنچه دارند به اقدامات خود آن‏هاست، مستند به خدا نمى‏دانند. «وَ ما أَظُنُّ
السّاعَةَ قائِمَةً» گمان نمى‏كنم قيامتى بر پا شود، مثل اينكه شك دارم، بلكه احتمال
ضعيف مى‏دهم اگر خبرى نباشد ما به كيف و لذت خود نائل شده‏ايم و اگر بر فرض
خبرى باشد «وَ لَئِنْ رُجِعْتُ إِلى رَبِّى إِنَّ لِى عِنْدَهُ لَلْحُسْنى» همين نحوى كه در دنيا
عزيز و محترم هستيم، آنجا هم همين است، لكن قضيه بر عكس است:
«حَلاوَةُ الدُنْيا مَرَارَةُ الاْخِرَةِ، و مَرَارَةُ الدُنْيا حَلاوَةُ الاْخِرَةِ»[3].
«فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِما عَمِلُوا» خواه از اعمال قلبى باشد از عقايد و قصد و
خيال سوء و چه نفسى باشد از اخلاق سوء و چه جوارحى باشد از افعال سوء «وَ
لَنُذِيقَنَّهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلِيظٍ» غليظ مقابل رقيق است، يعنى شدت و سنگين و با دوام
است عذاب آن‏ها.

[1] .  ترجمه ديگر: و اگر از جانب خود رحمتى، پس از زيانى كه به او رسيده است، بچشانيم، قطعاً
خواهد گفت: من سزاوار آنم و گمان ندارم كه رستاخيز بر پا شود، و اگر هم به سوى پروردگارم بازگردانيده شوم، قطعاً نزد او برايم خوبى خواهد بود. پس بدون شكّ، كسانى را كه كفران كرده‏اند، به آنچه انجام داده‏اند آگاه خواهيم كرد، و مسلّماً از عذابى سخت به آنان خواهيم چشانيد.
 
[2] .  قارون گفت: من اين‏ها را در نتيجه دانش خود يافته‏ام. سوره قصص: آيؤ 78.
 
[3] .  شيرينى دنيا سختى آخرت را در پيش دارد و سختى دنيا، شيرينى آخرت را. نهج البلاغة:
حكمت251؛ روضة الواعظين: ج2، ص441 و بحارالأنوار: ج70، ص119، ح110.

نوشتن دیدگاه