26 «وَ يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ وَ يَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَ الْكافِرُونَ لَهُمْ عَذابٌ شَدِيدٌ»
ترجمه:
26. و قبول اجابت مىفرمايد حوائج كسانى كه ايمان آوردند و اعمال صالحه به
جا آوردند و زياد مىفرمايد بر آنها از فضل خود. و كفار از براى آنها عذاب سختى
است.
تفسير:
[خداوند اجابت كننده درخواست مؤمنان]
«وَ يَسْتَجِيبُ» از مادؤ اجابت است و جواب فرع سؤل است. تا سؤل نشود
صدق جواب نمىكند. سائل، عبد؛ مجيب، خداوند؛ مجاب، بنده؛ مستجاب، حوائج؛
مستجيب، قبول كننده و پذيرنده. خداوند هم مجيب است، جواب بنده را مىدهد و هم
مستجيب. حوائج آنها را مىپذيرد و عنايت مىكند.
دست حاجت چه برى نزد خداوندى بر
كه كريم است و رحيم است و غفور است و ودود
كرمش نامتناهى نعمش بى پايان
هيچ خواهنده از اين در نرود بىمقصود
«أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوءَ»[1].
«الَّذِينَ آمَنُوا» غير اهل ايمان هر چه طلب كنند يا جواب نمىدهد يا جواب:
«اخْسَؤا فِيها وَ لا تُكَلِّمُونِ»[2] مىشنوند. «وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ» زيرا بسيارى از معاصى
است كه باعث حبس دعا مىشود، چنانچه در دعاى كميل مىخوانى: «اللهُمَّ اغْفِر لِيَ
الذُنُوبَ الّتي تَحْبِسُ الدُعاءَ»[3]. كه مكرر اشاره شده كه آثار معاصى در دنيا بسيار است:
سياهى قلب، قساوت، ضعف ايمان، سلب توفيق، بُعد [= دورى] از رحمت، تسلّط
شياطين، نزول بليات، سَلبِ نِعَم، ممنوعيت از اجابت دعا و غير اينها.
«وَ يَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ» قبل از مسئلت، چنانچه در دعاى رجب عقيب صلوات
مىخوانى: «يا مَنْ أرْجُوُهُ لِكُلِّ خَيْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ كُلِّ شَرٍّ، يا مَنْ يُعطِي الْكَثِيرَ بالْقَلِيلِ،
يا مَنْ يُعطي مَنْ سَأَلَهُ، يا مَنْ يُعْطِي مَنْ لَمْ يَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ تَحَنُّنَاً مِنْهُ وَ رَحْمَةً...» الى
قوله: «وَ زِدْنِي مِنْ فَضْلِكَ يا كَريِمُ»[4]، بلكه عطا مىفرمايد آنچه را كه: «لا خَطَرَ عَلَى قَلْبِ
بَشَرٍ»[5].
«وَ الْكافِرُونَ لَهُمْ عَذابٌ شَدِيدٌ» ممكن است لام اختصاص باشد كه عذاب
شديد اختصاص به كافر دارد و مراد از كافر مقابل مؤن است كه غير مؤن عذاب
شديد دارد و اگر بگويى مراد كفار و مشركين است، مىگوييم ملحق به آنهاست هر
غير مؤنى، در زيارت مىخوانى: «مَنْ جَحَدَكُم كَافِرٌ، وَ مَنْ حارَبَكُم مُشْرِكٌ، وَ مَنْ رَدَّ عَلَيْكُمْ
فِي أَسْفَلِ دَرَكٍ مِنَ الْجَحِيمِ»[6].
* * *
[1] . يا كيست آن كس كه درمانده را چون وى را بخواند اجابت مىكند و گرفتارى را برطرف
مىگرداند. سوره نمل: آيؤ 62.
[2] . برويد در آن [آتش جهنم] گم شويد و با من سخن مگوييد. سوره مؤنون: آيؤ 108.
[3] . خدايا، ببخش آن گناهانى را كه مانع قبولى دعاهايم مىشود. اقبال الأعمال: ج2، ص53 و هدية الزائرين و بهجة الناظرين: باب13، دعاى كميل، ص619.
[4] . اى خدايى كه از او هر خير و احسان دارم و نزد هر شرى از خشم او ايمنى مىجويم. اى آن كه عطا مىكنى بسيار را به كم. اى آن كه هر كه سؤال كند عطا مىكنى. اى آن كه به هر كه سؤال نكند و تو را هم نشناسد باز از لطف و رحمتت عطا مىكنى... و از فضل و كرمت بهره من بيفزاى. اى خداى كريم. اقبال الأعمال: ج3، ص211 و بحارالأنوار: ج95، ص390.
[5] . به قلب و ذهن هيچ انسانى خطور نكرده است.
[6] . هر كس شما را انكار كرد، كافر است و هر كس با شماها مخالفت كرد، مشرك است و هر كس شما
را نپذيرفت، در پايينترين طبقات جهنم خواهد بود. من لا يحضره الفقيه: ج2، ص613،زيارت جامعه؛ المزار«مشهدى»: ص528 و هدية الزائرين: باب 8، زيارت جامعه، ص381.
آیه 26 «وَ يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا..»
- بازدید: 980