41 «وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولئِكَ ما عَلَيْهِمْ مِنْ سَبِيلٍ»
ترجمه:
41. پس كسى كه يارى شود بعد از اينكه به او ظلم شده، پس اينها نيست بر
آنها مسئوليتى و سبيلى[1].
تفسير:
[لزوم يارى مظلوم در مقابل ظالم]
«وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ» البته مظلوم حق مطالبه از ظالم دارد و اگر خود قدرت
بر اخذ حق خود ندارد، مىتواند طلب نصرت از ديگران كند و بر ديگران هم لازم
است در حد امكان او را يارى كنند و حقّ او را از ظالم بگيرند، وَلَو به مراجعؤ به حاكم
و ترافع نزد حاكم و اثبات حق خود و اخذ از ظالم.
مسئله: [عدم جواز رجوع به قضاتِ حكومت طاغوت]
اگر محتاج شد به رجوع به حاكم جور و حكم او، آيا جائز است يا جائز نيست؟
در خبر است از حضرت باقر عليهالسلام كه از آن حضرت سؤل كردند كه دو نفر از مواليان
شما اختلاف پيدا كردند در دَيْن يا ميراث و رجوع كردند به قضات عامّه و حكم شد
دربارؤ آنها. آيا بر طبق اين حكم مىتوان رفتار كرد؟ حضرت نهى أكيد كردند كه اين
حكم طاغوت است و نبايد بر طبقش عمل كرد[2]. مشاهده كنيد شرع مطهر اجازؤ
تقاص مىدهد، وَلَو سرقت از مالش، ولى اجازؤ ترافع نزد حاكم جور نمىدهد. گفتند
پس چه كنيم؟ فرمود:
«انظُروا إلى رَجُلٍ مِنْكُمْ قَد رَوى حَديِثَنا، وَ نَظَرَ فِي حَلالِنا وَ حَرامِنا، وَ عَرَفَ أَحكامَنا
فَاجْعَلُوه حَكَماً، فَإنِّي قَدْ جَعَلْتُهُ حاكِماً فَمَنْ رَدَّ عَلَيْهِ فَبِحُكْمِنا اسْتَخَفَّ، و الرادُّ عَلَيْهِ كَالرادِّ
عَلَيْنا، وَ الرادُّ عَلَيْنا كَالرادِّ عَلَىَ اللّهِ، وَ الرادُّ عَلَى اللّهِ فِي حَدِّ الشِركِ بِاللّهِ»[3]. از اين حديث
آنچه بايد بفهميد، بفهميد.
«فَأُولئِكَ ما عَلَيْهِمْ مِنْ سَبِيلٍ» مسئوليتى ندارند، نه محق كه طلب نصرت مىكند
و نه آنهايى كه او را نصرت مىكنند، زيرا احقاق حق خود مىكند، چه راجع به
قصاص باشد و چه راجع به ديه و چه راجع به اخذ حق.
[1] . ترجمه ديگر: و هر كه پس از ستم ديدنِ خود، يارى جويد و انتقام گيرد راه نكوهشى بر ايشان
نيست.
[2] . كافى: ج7، ص412، ح5؛ تهذيب الأحكام: ج6، ص218، ح6 و وسائل الشيعة: ج27، ص13، ح4.
[3] . به مردى از گروه خود نظر كنيد كه احاديث ما را روايت مىكند و به حلال و حرام ما آگاه است و احكام ما را مىشناسد . پس او را در ميان خود حاكم كنيد . زيرا كه من او را حاكم بر شما قرار دادم . هر كس او را نپذيرد ، حكم ما را كوچك شمرده است . انكار نمودن او مانند انكار ماست و انكار ما همانند انكار خداست و انكار خداوند در حد شرك به خداست . همان .
آیه 41 «وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ..»
- بازدید: 811