23 «وَ كَذلِكَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ فِى قَرْيَةٍ مِنْ نَذِيرٍ إِلاّ قالَ مُتْرَفُوها إِنّا وَجَدْنا آباءَنا عَلى أُمَّةٍ وَ إِنّا عَلى آثارِهِمْ مُقْتَدُونَ»

ترجمه:
23. همين نحو كه مشركين براى شما عذر تراشى مى‏كنند با ساير مرسلين هم
بوده كه ارسال نفرموديم از قبل شما در هر شهرستان و آبادى‏ها مگر آنكه گفتند بزرگان
و خوشگذران آن‏ها كه: محققاً ما يافتيم پدران خود را بر اين طريقه و ما به آثار آن‏ها
اقتدا مى‏كنيم[1].
 
تفسير:
[ثروتمندان‏سرمست وغوطه‏وران در شهوت، مخالفان هميشگى رسولان‏الهى]
«وَ كَذلِكَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ فِى قَرْيَةٍ مِنْ نَذِيرٍ إِلاّ قالَ مُتْرَفُوها» «ما»ى نافيه است و
استثناى از نفى اثبات است. يعنى هر رسولى كه فرستاديم و «مُترَفون» اكابر و رؤا و
اعيان آن‏ها هستند كه هر چه آن‏ها بگويند يا عمل كنند، تَبَعه [= پيروان] هم متابعت
مى‏كنند. «إِنّا وَجَدْنا آباءَنا عَلى أُمَّةٍ» يعنى بر همين طريقؤ شرك و كفر. «وَ إِنّا عَلى
آثارِهِمْ مُقْتَدُونَ» در اينجا تعبير به «اقتدا» كرده و در آيؤ قبل به «اهتدا». اقتدا به جهت
احترام آبا و اجداد است وَلَو بر باطل باشد كه بر فرض بفهميم كه آن‏ها بر باطل بودند،
زير بار اين نمى‏رويم كه آبا و اجداد خود را بدگويى كنيم. ما دست از متابعت آن‏ها
برنمى‏داريم. ولى اهتدا يعنى اينكه اين‏ها راه حق را پيدا كرده و ما را هم هدايت به
همان راه حق نموده. و از اين دو آيه استفاده مى‏توان كرد كه مشركين در اعصار [=
زمان] انبياى سَلَف يقين به حقانيت مَسلك آبا نداشتند، چنانچه در دو آيه قبل فرمود:
«ما لَهُمْ بِذلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلاّ يَخْرُصُونَ» و در سورؤ جاثيه مى‏فرمايد: «وَ ما لَهُمْ
بِذلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلاّ يَظُنُّونَ»[2].
*   
[1] .  ترجمه ديگر: و بدين‏گونه در هيچ شهرى پيش از تو هشدار دهنده‏اى نفرستاديم مگر آنكه
خوشگذرانان آن، گفتند: ما پدران خود را بر آيينى و راهى يافته‏ايم و ما از پى ايشان راهسپريم.
 
[2] .  ولى به اين مطلب هيچ دانشى ندارند و جز طريق گمان نمى‏سپرند. سوره جاثيه: آيؤ 24.

نوشتن دیدگاه