انسان به اعتبار ابعاد وجوديش ، امور متضادى دارد كه در رابطه با او شرآفرين است و او را متضرر مى كند، هم به اعتبار ماديتش و هم به اعتبار جنبه روحيش ، به اعتبار اول چون زندگانى مادى محدود است ضررهاى آن نيز محدود است و از اهميت بسزايى برخوردار نيست هر چند از نظر شرع تا آن مقدار كه در تحت قدرت و اختيار بشر است بايد از آن پيشگيرى و دفاع كرد، لكن جنبه روحى از اهميت فراوانى برخوردار است زيرا ضرر در آن جهت با حيات ابدى تنافى دارد و تحملش قابل تصور نيست از اين جهت بايد در همين علم از امور ضرر زننده به حيات ابدى روح با فراهم كردن زمينه پيشگيرى و دفاع از آنها، همواره به خداوند پناه برد و در برابر آنها از او استمداد جست و به او استغاثه كرد تا ما را پناه داده و حفظ نمايد، و مبتلاء به شقاوت ابدى نگرديم ، و به حسب مراتب ايمان امور ضرر زننده مختلف مى شود، آنها عبارتند از هواى نفس و شيطانهاى جنى و انسى و هر چيزى كه ما را از خداوند متعال دور كند از اوصاف رذيله و توجهات شرك آلود، چنانچه خداوند به پيامبرش امر مى كند كه اين طور بگو: و قل رب اعوذ بك من همزات الشياطين و اعوذ بك رب ان يحضرونى (1355)، (بگو پروردگارا، به تو پناه مى برم از وسوسه هاى شيطانها و پروردگارا به تو پناه مى برم از اينكه نزد من حاضر شوند). و دو سوره مستقل در اين زمينه بر او نازل شده است و دعاهاى وارده از ائمه عليهم السلام پر است از اين استغاثه ها، بويژه دعاهاى صيحفه سجاديه زيرا ايشان آگاهند از مقدار دشمنى اين دشمنان و ضعف انسان از مقابله مستقيم و بتنهايى با آنها و قدرت حق تعالى بر پيروزى بر آنها و هر مقدار اين آگاهيها بيشتر باشد استغاثه بيشتر و شديدتر خواهد بود. امام سجاد عليه السلام پس از تقاضاى عافيت كامل در دنيا و آخرت از خداوند متعال عرض مى كند: (و من و ذريه ام را پناه ده از شيطان رانده شده و از شر جانور كشنده و غير كشنده و همه جانوران و چشم زخم و از شر هر شيطان سركشى ، و از شر هر پادشاه ستمگرى و از شر هر شخص فرو رفته در ناز و نعمتى كه ديگران را به خدمت وامى دارد، و از شر هر ناتوان و توانا و از شر هر بزرگوارى و پستى و از شر هر كوچك و بزرگى ، و از شر هر نزديك و دورى ، و از شر هر كس از جن و انس كه براى پيامبرت و اهل بيتش جنگى را به پا نموده ، و از شر هر جنبده اى كه تو بر آنها تسلط دارى ، زيرا تو بر صراط مستقيم مى باشى (1356)).

نوشتن دیدگاه