بِسْمِ اللّه‏ِ الرّحمنِ الرّحِيم
وَ الْحَمدُ للّه‏ِِ، وَ الصلاةُ عَلَى رَسُولِ اللّه‏ِ، وَ عَلَى آلِه آلِ اللّه‏،
وَ اللعنُ عَلَى أعدَائِهِمْ أعداءِ اللّه‏ِ إلى يَومِ لِقاءِ اللّه‏ِ.
 
 [معرفى سوره[1]]
[1] .  سوره جاثيه چهل و پنجمين سوره قرآن كريم به ترتيب مصحف فعلى و شصت و پنجمين سوره‏اى
است كه بعد از سوره دخان و قبل از سوره احقاف در مكه معظمه بر پيامبر گرامى اسلام صلى‏الله‏عليه‏و‏آلهنازل شده و مشتمل بر 37 آيه و 489 كلمه و 2085 حرف مى‏باشد. البته طبق روايتى از ابن عباس و قتاده، آيه 14 از اين سوره مستثناست و در مدينه نازل شده است. نام سوره به معناى به زانو در آمده از آيه 28 الهام گرفته شده است. اين واژه تنها يك بار در قرآن كريم، در همين سوره به كار رفته است. نام ديگر سوره «شريعت» است كه اين واژه نيز فقط در همين سوره، آيه 18 استفاده شده است.
 جاثيه بيست و ششمين سوره ‏اى است كه با حروف مقطعه شروع مى‏شوند و ششمين سوره از سوره‏هاى حواميم مى‏باشد، و از نظر حجم از سوره‏هاى «مثانى» و كمى كمتر از يك حزب است. غرض سوره را مى‏توان دعوت عموم مردم به دين توحيد و پرهيز از عذابى كه از آن انذار مى‏كند، دانست كه نخست به عظمت قرآن و اهميت آن و بيان گوشه‏اى از دلايل توحيد در برابر مشركان مى‏پردازد و بيان مى‏كند كه اعراض از توحيد عذاب دردناك الهى را به دنبال خواهد داشت. ذكر پاره‏اى از ادعاهاى طبيعى مسلكان و پاسخ قاطع به آن‏ها و رد اعتقادات اين گروه گوشه ديگر از مطالب سوره است و در ادامه اشاره كوتاهى به سرنوشت بعضى از اقوام پيشين همچون بنى اسرائيل به عنوان گواهى بر مباحث سوره مى‏كند و با تهديدات شديدى نسبت به گمراهانى كه اصرار و پافشارى بر عقائد انحرافى خود دارند و دعوت به عفو و گذشت در عين قاطعيت و عدم انحراف از مسير حق را در ادامه سوره بيان مى‏كند. [1 ـ 23 .]بخش ديگرى از سوره كه از آيه 24 شروع و تا پايان سوره ادامه دارد سخنان مشركين در رابطه با قيامت و حساب و بعض دلايل آن‏ها را مطرح مى‏كند و با براهين محكم و مثال‏هاى واضح گفته‏هايشان را به چالش مى‏كشد و در پايان از حوادث تكان دهنده آخرت مخصوصاً نامه اعمال كه تمامى كارهاى انسان را بى كم و كاست در بر مى‏گيرد مطالبى را بيان داشته و با حمد و ستايش الهى سوره را به پايان مى‏رساند.
 نكته تفسيرى: كليدى‏ترين واژه سوره با 12 بار تكرار در 11 آيه، واژه «آيات» است مثلاً در آيه 3 براى مؤمنين در آفرينش آسمان و زمين وجود آيات را متذكر مى‏شود. در آيه 4 با خطاب مردم در آفرينش آن‏ها و پراكنده شدن جنبندگان براى كسانى كه يقين مى‏ورزند؛ در آيه 5 آمد و شد شب و روز، نزول رزق از آسمان، زنده شدن زمين پس از مردن و فرستاده شدن باد براى گروهى كه تعقل مى‏كنند، و در آيه 13 تسخير آسمان و زمين براى انسان و هر چه در آن است. براى گروهى كه تفكر مى‏كنند، وجود آيات را قائل مى‏شود. در اين 4 آيه، آيات به معناى نشانه‏هاست و اين در حالى است كه در آيه 6، آيات قابل تلاوت را كه از سنخ پيام هستند، بيان مى‏كند و ايمان به هر سخنى جز آن‏ها را تعجب‏انگيز مى‏شمارد. فضاى بعدى بحث درباره آيات در اين سوره انواع برخوردها در مقابل آيات الهى و عواقب آن است و در آيات ديگر به بررسى انگيزه كفار در مقابله با آيات الهى نيز پرداخته شده است. مانند: ماندن بر عقايد پيشينيان و در خواست زنده شدن پدران، استكبارِ كفرآميز كه منجر به مجرم شدن كافران مى‏شود، و به سخره گرفتن آيات و فريفته شدن به زندگى پست از جمله اين عوامل است.

نوشتن دیدگاه