اينک که تو سن سخن، مى رود تا آرام گيرد واز تاختن باز ايستد، با مبعوث غدير هم آواز مى شويم، وموعود غدير را خطاب نموده ومى گوئيم: متى تنتظر!، ودل خوش مى داريم که او در ادامه سخن ما را با اين کلام اميد بخشيده که: ابشر بنصر قريب من رب رحيم(16) اين کلام از آن على (عليه السلام) است که در دهه چهارم هجرت نبوى، روى در خطاب به آن عزيز کرده، واز سر شگفتى واشتياق مى پرسد: تا کى در انتظار؟ وگوئى که چشم به راهان مشتاق را به يارى نزديک از پيشگاه خداى مهربان خبر مى دهد. اين پيام، عرصه تاريخ را در نور ديد، واز دل صدها وهزاران حادثه هولناک واز بسترى مالامال از نشيب وفراز گذشت، واينک گوش جان ما را مى نوازد که: (أليس الصبح بقريب)(17) آيا بامدادان طلوع او نزديک نيست؟ گوييا مظلوم غدير، در آيينه تاريخ، او وبرنامه کارش را بر دور دست افق نظاره کرده بود که مى گفت: يعطف الهوى على الهدى اذا عطفوا الهدى على الهوى، ويعطف الراى على القرآن اذا عطفوا القرآن على الراى(18) او هدى را جايگزين هوى خواهد نمود، آن گاه که هر يک از اين دو را - به غلط وناروا - جاى ديگرى نشانده اند. وآن دم که بساط استادى وحکومت آراء - باطله - بر قرآن رواج گرفته باشد، او اين سفره را بر مى چيند، وبار ديگر قرآن را بر موضع بلند هدايت انديشه ها مى نشاند، وآراء مردم را به تبعيت از آن فرا مى خواند. هم آن عزيز، شتابزدگان اين وادى را هشدار مى داد که: فلا تستعجلوا ما هو کائن مرصد(19) بر آنچه که به قطع ويقين واقع شدنى است، بيهوده شتاب مگيريد. امير المؤمنين (عليه السلام) غمزدگان داستان اسف بار تنها ماندن خود ودلهاى پر غصه از قصه هاى رنج آور فرزندان پاکش را همواره اميد مى بخشيد که - على رغم همه اين رنج ها وشکنج ها به آينده چشم بر دوزند، ودر آن آينه تصوير محتواى کلام نورانى علوى را به روشنى ببينند که: لتعطفن الدنيا علينا بعد شماسها عطف الضروس على ولدها (20) يقينا جهان - چونان شترى بد خو وسرکش که به هر حال وبه ناچار به سوى فرزندش باز مى گردد - بار ديگر به ما رو خواهد کرد. وآنان که شاهد اين کلام، از آن مظلوم غدير وسقيفه بودند، به گوش خود شنيدند که دهان حضرتش در دنباله اين سخن، به تلاوت اين آيه از قرآن مجيد مترنم گشت: (ونريد ان نمن على الذين استضعفوا فى الارض ونجعلهم ائمه ونجعلهم الوارثين)(21) وبدين سان اراده قطعى وحتمى الهى را پشتوانه کلام خود در روى کرد دوباره دنيا به خاندان خويش تلقى نمود. على (عليه السلام) فتنه ها وآشوبها را در زمان خود شاهد بود، وشيوع اين بلايا را براى آيندگان نيز در گستره وسيعى مى ديد وهمواره هشدار مى داد تا منتظران مشتاق هرگز سر فرود نياورند، وديده به راهان شيفته، قامت زير بار مشکلات دو تا نکنند، وبه رغم درگيرى ها همواره در پهنه فکر وصحنه دل خويش، فرزند والايش را ببينند که پاى در رکاب نهاده، گام در ميان گذارده وتيغ از نيام برکشيد، تا هر که را به فراخور حال وقال به راه آورد، وپاداش وجزا بخشد. وياد آور مى شد که آن حضرت را ابرهاى تيره فتنه وآشوب، از انجام اين ماموريت حساس ومهم باز نخواهد داشت، چرا که: الا وان من ادرکها منا يسرى فيها بسراج منير ويحذو فيها على مثال الصالحين(22) آرى، يادگار امروزين غدير - امام حجه بن الحسن المهدى عجل الله تعالى فرجه - در مواجهه با تيرگى ها وتيره روزى ها، در پرتو هدايتى الهى گام بر مى دارد، ودل تاريکى ها را مى شکافد، وبه سان پيشينيان صالح خود گام برداشته، وپاى در جاى پاى آنان مى نهد، تا يک جهان نور وروشنى به بار آورد. آن گاه على (عليه السلام) براى آن که پيشاپيش جلوى هر گونه تفسير وتاويل وتوجيه ناروا را گرفته باشد، با صراحت وبه روشنى فرمود: او را غيبتى است بس طولانى، تا آنجا که ناآگاهان گويند: ما لله فى آل محمد حاجه(23) ديگر خدا را به خاندان پيامبر (صلى الله عليه وآله) نيازى نيست. حضرتش، ويژگى آن سفر کرده به ديار غيبت را اين چنين بيان مى کرد که: صاحب هذا الامر الشريد الطريد الفريد الوحيد.(24) آرى طول دوران جانکاه غيبت، سبب مى شود تا او وارهانيده شود وتنهاى تنها باقى بماند. على (عليه السلام) مى فرمود که او را غيبتى است که بسى به درازا خواهد کشيد، وچنين است که: تخفى ولادته ويغيب شخصه(25) او نه تنها پنهانيش طولانى که تولدش نيز در نهان صورت مى گيرد. وآن گاه که صحابى نامدار او - اصبغ بن نباته - حضرتش را در حالتى متفکرانه ديد وعلت را جويا شد، امام (عليه السلام) در پاسخ به او فرمود: فکرت فى مولود يکون من ظهرى، الحادى عشر من ولدى، هو المهدى يملوها عدلا کما ملئت جورا وظلما، تکون له حيره وغيبه يضل فيها اقوام ويهتدى فيها آخرون.(26) من درباره يازدهمين فرزند از صلب خويش مى انديشيدم. او مهدى عجل الله تعالى فرجه است. زمين را از عدل وداد پر خواهد نمود، آن سان که از جور وستم مالامال گشته، براى او غيبت - وبراى مردم - حيرانى در اين امر است. جمعى در اين غيبت وحيرت گمراه شده، وجمعى ديگر راه خواهند يافت. واينک ما، در آستانه غدير، مبعوث آن روزين غدير را در ظاهر از دست داده ايم، وبا وارث امروزين وحاضر غدير، امام مهدى حجه بن الحسن العسکرى عجل الله تعالى فرجه تنها مانده ايم. هر دو، دوران سخت وجانکاه غيبت را مى گذرانيم، اما او کجا وما کجا؟ او چه سان وما چه سان؟ وما در سر، سوداى آن داريم که او نواى حزينمان را در بامدادان جمعه اى از جمعه ها پاسخ گويد، آن گاه مى گوئيم: متى ترانا ونريک وقد نشرت لواء النصر ترى(27) در سر شوق آن داريم ودر دل شور اين، که تا زنده ايم، سرانجام روزى فرا رسد که حضور آشکارش را جشن گرفته وشادى کنيم، ونحن نقول: الحمد لله رب العالمين(28) وزبان به ستايش الهى بگشائيم. وکوتاه سخن در آخر اين مقال، آن که: يا امير المؤمنين! به رغم آنان که تنها به فاصله هفتاد روز، به نامردمى، پيام وکلام پيامبر (صلى الله عليه وآله) را در مورد شما به فراموشى سپرده، از آستانتان روى گرداندند وخفت به بار آوردند، اينک خداى جهان را - به تمامى جان واز سويداى دل - بر اين فضل وهدايت شاکريم که با گذشت چهارده قرن از آن روزگاران، ودر پى نزديک به دوازده قرن از ميلاد وآغاز غيبت موعود بزرگوار غدير، همچنان به پايمردى واستوارانه، بر عهد ولايت اين خاندان - على (عليه السلام) در آغاز ومهدى (عجل الله تعالى فرجه) در انجام - ايستاده ايم. واميد که عزت به بار آوريم. اينک پيروزمندانه، حماسه چشم به راهى مى سرائيم، وسرود انتظار سر مى دهيم. (وما کنا لنهتدى لولا ان هدانا الله).(29)
والسلام
پاورقی:
(16) ابن ابى الحديد معتزلى، شرح نهج البلاغه ج 6 ص 134، ذيل خطبه 70.
(17) قرآن مجيد، سوره هود، آيه 81. اين آيه در داستان حضرت لوط ونزول عذاب بر مردمى است که پيامها ودعوت آن حضرت را نپذيرفته، هدايتهاى او را ناديده گرفته، وبر عمل ناشايسته خويش اصرار مى ورزيدند. اين پافشارى موجب ناراحتى آن حضرت بود، به طورى که به بيان قرآن مجيد، حضرت لوط مى فرمود: لو ان لى بکم قوه او آوى الى رکن شديد (هود - 80) (اى کاش براى من نيروى خاصى بود، يا مى توانستم به رکن قدرتمندى پناه برم - واز او کمک گيرم). در روايات ذيل اين آيه آمده که مراد از قوه، نيروى امام عصر عجل الله تعالى فرجه ومنظور از رکن شديد، سيصد وسيزده تن اصحاب وياران ويژه آن حضرت مى باشند (رجوع کنيد به: معجم احاديث الامام المهدى (عليه السلام) ج 5 ص 172 و173).
(18) نهج البلاغه، خطبه 138.
(19) نهج البلاغه، خطبه 150.
(20) على (عليه السلام)، نهج البلاغه، حکمت شماره 200.
(21) قرآن مجيد. سوره قصص، آيه 5: وچنين اراده مى کنيم که بر ضعيف نگاه داشته شدگان زمين منت نهيم، وايشان را به پيشوايى رسانيده، وآنان را وارثان - زمين - قرار دهيم.
(22) على (عليه السلام)، نهج البلاغه، خطبه 150.
(23) على (عليه السلام)، کمال الدين صدوق، ج 1 ص 303.
(24) على (عليه السلام)، (مدرک بالا).
(25) على (عليه السلام)، (مدرک بالا).
(26) على (عليه السلام)، کمال الدين صدوق، ج 1 ص 289. لازم به ياد آورى است که محدث نامى شيعه مرحوم صدوق در کتاب ارزنده کمال الدين، ذيل باب ما اخبر به امير المؤمنين على بن ابى طالب من وقوع الغيبه بالقائم الثانى عشر من الائمه در جلد اول صفحات 288 تا 305، جمعا 19 روايت از على (عليه السلام) - با ذکر طبقات روات - تنها در زمينه غيبت امام عصر حجه بن الحسن المهدى عجل الله تعالى فرجه آورده است.
(27) دعاى ندبه، خطاب به امام عصر (عليه السلام): کى شود که تو ما را ببينى، وما تو را ببينيم، در حالى که لواى پيروزى را - به گونه مشهود - برافراشته اى؟.
(28) دعاى ندبه: وما بگوييم: حمد، براى خداى جهانها است وبس.
(29) قرآن مجيد سوره اعراف آيه 43. بد نيست بدانيم که پيامبر اکرم صلى الله عليه وآله در طى خطابه غدير، آنجا که آياتى از قرآن را در فضل وارج وقدر على (عليه السلام) مطرح مى فرمودند، به اين آيه نيز استناد جسته وفرمودند: سلموا على على بامره المؤمنين، وقولوا: سمعنا واطعنا غفرانک ربنا واليک المصير، وقولوا: الحمد لله الذى هدانا لهذا وما کنا لنهتدى لولا ان هدانا الله. بر على (عليه السلام) به عنوان امير المؤمنين سلام دهيد، وبگوييد: شنيديم واطاعت کرديم، اى خداى ما! مغفرت ترا مى خواهيم وبازگشت به سوى توست. وبگوييد: حمد وسپاس خداى را که ما را به اين - امر مهم - هدايت کرد. که اگر خدا راه نمى نمود ما خود راه نمى يافتيم.
