88     «فَأَمّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ»
89     «فَرَوْحٌ وَ رَيْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعِيمٍ»

ترجمه[1]:
تفسير:
توضيح كلام اينكه ايمان و اعمال صالحه و اخلاق حميده و تقواى از معاصى،
مورثِ قرب به مقام ربوبى مى‏شود و كفر و شرك و صفات خبيثه و اعمال سيّئه، موجب
بُعد [= دورى] مى‏شود. مقرّبون كسانى هستند كه در تمامى عمر خَردَلى از صراط
مستقيم الهى منحرف نشدند و اين خاصّ معصومين است از انبيا و ائمّؤ طاهرين و ساير
معصومين  عليهم‏السلام كه در اوائل اين سوره فرمود: «وَ السّابِقُونَ السّابِقُونَ * أُولئِكَ
الْمُقَرَّبُونَ»[2] اين آيؤ شريفه كه مى‏فرمايد: «فَأَمّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ» يعنى كسانى
كه روح به حلقوم رسيده و از دار دنيا مى‏روند، اگر از مقرّبين باشند از براى آن‏ها پس
از مردن كه فاء تفريع است «فَرَوْحٌ»راحت مى‏شوند از اين محبس دنيا و كثافات آن
و خلاصى از شرّ اشرار و معاندين و از آن‏ها تكليف دعوت و ابلاغ و مجاهدؤ با كفّار
و ساير تكاليف ساقط مى‏گردد و موت، اول راحت آن‏هاست، چنانچه در ادعيه دارد:
«اللهُمَّ اجْعَلِ الْمَوْتَ أَوَّلَ رَاحَتِنَا»[3].
«وَ رَيْحانٌ» مجرّد بوى خوش در قبر و در برزخ و در قيامت و در بهشت نيست،
بلكه كَيف و لذت مقام قرب دارند كه:
«إِذَا اشْتَغَلَ أَهْلُ الجَنَّةِ بِالْجَنَّةِ اشْتَغَلَ أهْلُ اللّه‏ِ بِاللّه‏ِ»[4].

«وَ جَنَّةُ نَعِيمٍ» كه اختيار بهشت به دست آن‏هاست هر جا اراده كنند سكونت
مى‏كنند و هر كه را اراده كنند سكونت مى‏دهند و جاى هر يك را معيّن مى‏كنند و سهم
هر يك را از حور و نعيم بهشتى براى او تعيين مى‏فرمايند، بالاخص اميرالمؤنين  عليه‏السلام
كه «قَسِيمُ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ»[5] است.
*    *    *

[1] .  و اما اگر او از مقرّبان باشد88 در آسايش و راحت و بهشت پر نعمت خواهد بود89.
 
[2] .  ر.ك: همين سوره، آيات 10 - 11.
 
[3] .  خدايا، مرگ را اول راحتى ما قرار بده. توضيح اينكه چنين فرازى در كتاب‏هاى ادعيه يافت نشد. اما
در منابع دعايى به اين صورت آمده: «اللّهُمَّ اجعلِ الموتَ خيرَ غائبٍ ننتظِرهُ؛ خدايا، مرگ را بهترين غايبى كه در انتظار آنيم قرار بده» ر . ك: الدعوات: ص178 و بحار الأنوار: ج78 ، ص209.
 
[4] .   روايتى به اين صورت در منابع يافت نشد ، اما در برخى تفاسير ذيل آيه « إنَّ أصْحابَ الجنَّةِ
الْيَوْمَ فى شُغُلٍ فاكِهُونَ » [ يس : 55 ] به شرحى به اين مضمون پرداخته‏اند كه بهشتيان پس از جاگرفتن در بهشت، گروهى از آنان  أهل الجنة  به التذاذ از نعمت‏هاى داده شده مى‏پردازند و گروه ديگر ( أهل اللّه‏ ) مشغول به التذاذ از نعمت‏هاى معنوى مى‏گردند كه گروه اول به آن نايل نشده‏اند. ر . ك : تفسير السلمى: ج2، ص173 و تفسير الآلوسى : ج23 ، ص64 .
 
[5] .  قسمت كننده بهشت و آتش است. ر . ك: بصائر الدرجات: ص219؛ نوادر المعجزات: ص39؛
مناقب آل ابى طالب: ج3، ص121 و بحار الأنوار: ج39، ص199، ح14.

نوشتن دیدگاه