7     «أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللّه‏َ يَعْلَمُ ما فِى السَّمواتِ وَ ما فِى الْأَرْضِ ما يَكُونُ
          مِنْ نَجْوى ثَلاثَةٍ إِلاّ هُوَ رابِعُهُمْ وَ لا خَمْسَةٍ إِلاّ هُوَ سادِسُهُمْ وَ لا
          أَدْنى مِنْ ذلِكَ وَ لا أَكْثَرَ إِلاّ هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ ما كانُوا ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِما
          عَمِلُوا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّ اللّه‏َ بِكُلِّ شَىْ‏ءٍ عَلِيمٌ»

ترجمه:
7. آيا نمى‏بينى اينكه خداى متعال مى‏داند آنچه در آسمان‏هاست و آنچه در زمين
است. نمى‏باشد از نجوا سه نفر مگر اينكه خدا چهارمى آن‏هاست و نه پنج نفر، مگر
اينكه او ششمى آن‏هاست و نه كمتر از سه نفر و نه زيادتر از پنج، مگر اينكه او با
آن‏هاست، هر كجا باشند. سپس خبر مى‏دهد آن‏ها را به آنچه عمل كردند روز قيامت،
محققاً خداى متعال به هر چيزى عالم است[1].

تفسير:
[احاطه خداوند بر اعمال و گفتار مخلوقات]
«أَ لَمْ تَرَ» مراد رؤت به چشم نيست، زيرا علم ديدنى نيست. آنچه قابل رؤت
است جسم است، بلكه مراد رؤت قلب است كه درك باشد كه از روى مدرك و دليل
و برهان معرفت پيدا كند و سرّ اينكه خطاب به پيغمبر است و نفرمود: «اَلَم يَرَوا» براى
اين است كه آن‏ها چنين معرفتى نداشتند و خيال مى‏كردند كه خدا خبر از نجواى آن‏ها
ندارد.
«أَنَّ اللّه‏َ يَعْلَمُ ما فِى السَّمواتِ» از ملائكه و خصوصيات هر يك از اين كُرات
سماويه و سدرة المنتهى و جنّة المأوى و بيت المعمور و لوح و قلم و عرش و كرسى
و آنچه در عالم بالاست.
«وَ ما فِى الْأَرْضِ» از جن و انس و انواع حيوانات و اشجار و اوراق و معادن
و بحار و حبوب و نباتات و آنچه در تُخُومِ اَرض[2] و قعر درياست.
«ما يَكُونُ مِنْ نَجْوى ثَلاثَةٍ إِلاّ هُوَ رابِعُهُمْ» بلكه قبل از نجواى آن‏ها از ازل
مى‏دانست. چيزى بر علم او افزوده نمى‏شود و چيزى بر او مخفى نمى‏گردد: «إِنَّ اللّه‏َ لا
يَخْفى عَلَيْهِ شَىْ‏ءٌ فِى الْأَرْضِ وَ لا فِى السَّماءِ»[3]، «وَ ما يَخْفى عَلَى اللّه‏ِ مِنْ شَىْ‏ءٍ فِى الْأَرْضِ
وَ لا فِى السَّماءِ»[4]، «لا يَخْفى عَلَى اللّه‏ِ مِنْهُمْ شَىْ‏ءٌ»[5]، «إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَ ما يَخْفى»[6].
«وَ لا خَمْسَةٍ إِلاّ هُوَ سادِسُهُمْ» كم و بيش ندارد بر خداى متعال، نجوا براى اين
است كه بر ديگران مخفى دارند، لكن خبر ندارند كه خداوند آن‏ها را هم با خبر مى‏كند
«قَدْ نَبَّأَنَا اللّه‏ُ مِنْ أَخْبارِكُمْ»[7].
«وَ لا أَدْنى مِنْ ذلِكَ» كه دو نفر با هم نجوا كنند «وَ لا أَكْثَرَ» كه جماعتى
مخفيانه كميسيون كنند، مثل دار الندوه[8] و سقيفؤ بنى ساعده[9] و اشباه اين‏ها.
«إِلاّ هُوَ مَعَهُمْ» خدا حاضر و ناظر است «أَيْنَ ما كانُوا» وَلَو در بيت مخدع؛
صندوقخانه يا زير زمين يا در غار هر كجا باشد. «ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ» به تمام خصوصيات
«بِما عَمِلُوا يَوْمَ الْقِيامَةِ» موقعى كه نامؤ عمل به دست آن‏ها داده مى‏شود و اَلْسَنه
و ايادى[10] و اَرجل و جلود[11] خود آن‏ها شهادت مى‏دهند. «إِنَّ اللّه‏َ بِكُلِّ شَىْ‏ءٍ عَلِيمٌ»
ازلاً و ابداً، سرّاً و جهراً.

[1].  ترجمه ديگر: آيا ندانسته‏اى كه خدا آنچه را كه در آسمان‏ها و آنچه را كه در زمين است مى‏داند؟
هيچ گفتگوى محرمانه‏اى ميان سه تن نيست مگر اينكه او چهارمين آن‏هاست، و نه ميان پنج تن مگر اينكه او ششمين آن‏هاست، و نه كمتر از اين عدد و نه بيشتر، مگر اينكه هر كجا باشند او با آن‏هاست. آنگاه روز قيامت آنان را به آنچه كرده‏اند آگاه خواهد گردانيد، زيرا خدا به هر چيزى داناست.
 
[2].  تُخُومِ أرض [= تُخُومُ الأرض]: طبقات زيرين زمين.
 
[3].  در حقيقت، هيچ چيز نه در زمين و نه در آسمان بر خدا پوشيده نمى‏ماند. سوره آل عمران: آيؤ 5.
 
[4].  و چيزى در زمين و در آسمان بر خدا پوشيده نمى‏ماند. سوره ابراهيم: آيه 38.
 
[5].  چيزى از آن‏ها بر خدا پوشيده نمى‏ماند. سوره غافر مؤن: آيؤ 16.
 
[6].  كه او آشكار و آنچه را كه نهان است مى‏داند. سوره أعلى: آيؤ 7.
 
[7].  خدا ما را از خبرهاى شما آگاه گردانيده. سوره توبه: آيؤ 94.
 
[8] . دارالندوه: محلى بود در كنار خانه كعبه كه قريش براى مشورت سران قبايل ساخته بودند و بزرگان
اقوام براى مشورت به آنجا مى‏رفتند. كه در يكى از جلسات آن، نقشه قتل پيامبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را پى‏ريزى كردند، و خداوند متعال به توسط جبرائيل پيامبر را از نقشه آنان آگاه ساخت. و پيش از آن تبعيد بنى هاشم به شعب ابى طالب و ساير تحريم‏ها از تصميمات گرفته شده در همين دار الندوه است.
 
[9].  سقيفه بنى ساعده: محلى در مدينه كه در آن اتفاق بسيارشومى در تاريخ اسلام و بلكه تاريخ خلقت افتاد و آن اين بود كه پس از وفات پيامبر اسلام صلى‏الله‏عليه‏و‏آله عده‏اى از منافقين كه در زمان پيامبر به ظاهر اسلام آورده بودند در جلسه‏اى كه در محل سقيفه بنى ساعده منعقد شد، اميرالمؤمنين عليه‏السلام را از خلافت بركنار كردند و ابوبكر بن ابى قحافه را به خلافت برگزيدند. درباره موضوع غصب خلافت و قضيه سقيفه بنى ساعده ر.ك: كتاب سُلَيم بن قيس، كامل بهائى، الامامة والسياسة و كتب معتبر ديگر.
 
[10].  اَلْسَنه جمع لسان: زبان‏ها. ايادى (جمع يد): دست‏ها.
 
[11].  اَرجل جمع رجل: پاها. جلود (جمع جلد): پوست‏ها.

نوشتن دیدگاه