10     «إِنَّمَا النَّجْوى مِنَ الشَّيْطانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَيْسَ بِضارِّهِمْ
          شَيْئاً إِلاّ بِإِذْنِ اللّه‏ِ وَ عَلَى اللّه‏ِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤمِنُونَ»

ترجمه:
10. جز اين نيست كه نجوا از شيطان است، براى اينكه محزون كند كسانى را كه
ايمان آورده‏اند و نيست شيطان كه بتواند ضررى متوجه آن‏ها كند، مگر مشيّت حق
تعلق بگيرد. و بر خداوند متعال پس بايد توكّل كنند مؤنون[1].
 
تفسير:
[دو نحوه تفسير اين آيه]
«إِنَّمَا النَّجْوى مِنَ الشَّيْطانِ» دو نحوه تفسير شده: 1. مراد خواب‏هاى شيطانى
است كه در عالم رؤا به نظر مؤنين مى‏رساند كه قلوب آن‏ها را به وحشت اندازد
و آن‏ها را محزون كند[2]. 2. مراد نجواهاى منافقين بر ضرر مسلمين به اغواى شيطان
است[3].
«لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا» لام غرض است كه مى‏خواهد مؤنون را محزون كند يا به
رؤا يا به وساوس در قلوب اهل فساد كه نجوا كنند و در مقام اذيّت مؤنين برآيند «وَ
لَيْسَ بِضارِّهِمْ شَيْئاً» شيطان كوچكترين ضررى نمى‏تواند به مؤن برساند، چه در
رؤا و چه در اغوا و وسوسه، ضرر و نفع به يد قدرت حق است.
«إِلاّ بِإِذْنِ اللّه‏ِ» موافق حكمت و مصلحت كه مكرر بيان شده كه بلا و نعمت به
دست اوست و منشأ هر يك امورى است و تا مشيّت او تعلّق نگيرد، احدى قدرت
ندارد و اين منافى با اختيار نيست و مورث[4] جبر هم نمى‏شود. نه جبر است و نه
تفويض، و براى حفظ از كليه مضار [= ضررها] بايد توكل نمود.

«وَ عَلَى اللّه‏ِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤمِنُونَ» پناه بردن به خدا از شرّ هر ذى شرّى از جن
و انس و حيوانات موذيه و ساير بليّات.
 
تنبيه:
[شيطان فقط وسوسه مى‏كند و قدرت بر ضرر رسانى ندارد]
شيطان هيچ‏گونه قدرتى بر اضرار به احدى ندارد، اگر قدرت داشت يك نفر اولاد
آدم را روى زمين نمى‏گذاشت. فقط وسوسه و القاى خيال در قلب انسان مى‏كند و تا
نفس انسان مايل نباشد، انسان نمى‏كند، لذا مى‏فرمايد: «إِنَّ عِبادِى لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ
إِلاّ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغاوِينَ»[5] و انسان هم تا مشيّت تعلّق نگيرد، قدرت بر فعلى ندارد،
«ما قَطَعْتُمْ مِنْ لِينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوها قائِمَةً عَلى أُصُولِها فَبِإِذْنِ اللّه‏ِ»[6].
*    *    *

[1].  ترجمه ديگر: چنان نجوايى صرفاً از القائات شيطان است، تا كسانى را كه ايمان آورده‏اند دلتنگ
گرداند، ولى جز به فرمان خدا هيچ آسيبى به آن‏ها نمى‏رساند، و مؤمنان بايد بر خدا اعتماد كنند.
 
[2].  ر.ك: تفسير قمى: ج2، ص335؛ تفسير البرهان: ج7، ص474، ح1 و بحارالأنوار: ج43، ص91، ح14.
 
[3].  ر.ك: تفسير سمرقندى: ج3، ص395؛ تفسير التبيان: ج9، ص549؛ تفسير واحدى: ج2، ص1076
و مجمع البيان: ج9، ص377.
 
[4].  مُورث: سبب؛ باعث.
 
[5].  در حقيقت، تو را بر بندگان من تسلّطى نيست، مگر كسانى از گمراهان كه تو را پيروى كنند. سوره حجر: آيؤ 42.
 
[6].  آنچه درخت خرما بريديد يا آن‏ها را دست نخورده بر ريشه‏هايشان برجاى نهاديد، به فرمان خدا بود. سوره حشر: آيه 5.

نوشتن دیدگاه