همان گونه كه پيشتر گفتيم، صفت و شرط سومى كه اهل سنّت براى امام بيان كردهاند، عدالت و دادگرى است. ما در اين باره احاديث بسيارى داريم كه مورد اتفاق ميان مسلمانان است، اهل سنّت نيز به صحيح بودن آن احاديث اعتراف دارند و تمام آنها شهادت مىدهند كه عادلترين مردم در ميان اصحاب رسول خدا صلى اللّٰه عليه و آله على بن ابى طالب عليهما السلام است. ما در اين زمينه فقط به ذكر دو حديث اكتفا مىكنيم:
حديث يكم
رسول خدا صلى اللّٰه عليه و آله فرمود: كفّي و كفّ علي في العدل سواء؛
دست من و دست على در عدالت و دادگرى يكسان است.
اين حديث را ابن عساكر در تاريخ مدينة دمشق ، خطيب بغدادى در تاريخ بغداد ، متّقى هندى در كنز العمّال ، صاحب الرياض النضره در مناقب العشرة المبشّره و ديگران روايت كردهاند. 1
حديث دوم
رسول خدا صلى اللّٰه عليه و آله به حضرت على عليه السلام فرمود: يا علي! اخصمك بالنبوّة و لا نبوّة بعدي و تخصم الناس بسبع و لا يخصمك فيها أحد من قريش: أنت أوّلهم إيماناً باللّٰه و أوفاهم بعهد اللّٰه و أقومهم بأمر اللّٰه و أقسمهم بالسويّة و أعدلهم في الرعية و أبصرهم بالقضيّة و أعظمهم عند اللّٰه مزيّة؛
اى على! تو در همۀ كمالات با من برابر هستى تنها مقام نبوّت در تو نيست؛ چرا كه بعد از من ديگر پيامبرى نخواهد آمد. تو امتيازهايى دارى كه هيچ يك از قريش چنين نبودند؛ در ميان آنها نخستين كسى هستى كه به خدا ايمان آوردى، در پيمانى كه با خدا بستهاى باوفاترين آنها هستى و در ميان قريش تنها كسى هستى كه فرمان خدا را اجرا مىكنى، تو در تقسيم كردن اموال بهترين تقسيم كنندهها، در ميان مردم عادلترين آنها، در امر قضاوت بيناترين مردم هستى و برترى تو در نزد خدا بس بزرگ و باعظمت است.
اين حديث را ابو نعيم اصفهانى در حلية الاولياء، 2نگارنده الرياض النضره و ابن عساكر نقل مىكنند. ابن عساكر اين روايت را از عمر بن خطاب نقل مىكند كه عمر مىگويد: كفّوا عن ذكر علي. . . . آنگاه ابن عساكر اين فراز از اين حديث را نيز نقل مىكند.
البتّه شما مىدانيد آنگاه كه عقيل برادر حضرت على عليه السلام در هنگام تقسيم بيت المال، مال بيشترى را طلب كرد، آن حضرت چگونه عدالت را حتّى در برخورد با برادرش انجام داد و جريانهاى ديگرى كه در كتابهاى اهل سنّت نيز آمده است كه همۀ آنها حاكى از عدالت آن حضرت است و ما به جهت طولانى نشدن بحث از ذكر آنها خوددارى مىكنيم.
پاورقی:
1) . تاريخ مدينة دمشق (شرح حال على عليه السلام) : 2 / 438، حديث 945 و 946، تاريخ بغداد: 8 / 77، در اين منبع آمده است: «يدي و يد علي في العدل سواء» ، كنز العمّال: 11 / 604، حديث 32921، الرياض النضره: 2 / 120، در اين منبع آمده است: «كفّي و كفّ علي في العدد سواء» .
2) . حلية الاولياء: 1 / 65.