صحابه و تابعان كه از نزديك با امام على (ع) حشر و نشر داشتند، در زمينه‌ى آگاهى‌هاى فراوان آن حضرت از قرآن و تفسير آن بيان‌هاى ارزشمندى دارند.
عبد الله بن مسعود كه يكى از قاريان و مفسران برجسته در ميان صحابه است، درباره‌ى آشنايى امام على (ع) به قرائت قرآن گفته است:
من هيچ‌كس را داناتر از علىّ بن ابى طالب (ع) به قرائت قرآن نديدم. 1
ظاهرا به همين دليل بوده است كه او قرائت آن بخش از قرآن را كه امكان نيافته بود، از رسول خدا (ص) بياموزد، از على (ع) آموخته است. وى در اين زمينه مى‌گويد:
من هفتاد سوره قرآن را بر پيامبر (ص) قرائت كردم و آنها را از دهان آن حضرت فرا گرفتم، و بقيه‌ى قرآن را بر بهترين اين امّت و داناترين آنان به قضاوت پس از پيامبر (ص) ، علىّ بن ابى طالب (ع) قرائت كردم 2.
نيز درباره‌ى آگاهى امام على (ع) از تفسير قرآن گفته است:
قرآن بر هفت حرف نازل شده است و هيچ حرفى از آن نيست، مگر آن كه ظاهر و باطنى دارد و علىّ بن ابى طالب (ع) ظاهر و باطن آن را مى‌داند. 3
عبد الله بن عباس ديگر صحابى پيامبر (ص) در اين زمينه مى‌گويد:
على (ع) را رسول خدا (ص) و رسول خدا (ص) را خداوند علم آموخته است؛ بنابراين علم پيامبر (ص) از علم خداست و علم على (ع) از علم پيامبر (ص) و علم من از علم على (ع) است و علم اصحاب محمد (ص) در برابر علم على (ع) مانند قطره‌اى در ميان هفت درياست. 4
و نيز همو آموزگار علم تفسير خود را امام على (ع) معرفى كرده و نيز همو آموزگار علم تفسير خود را امام على (ع) معرفى كرده، مى‌گويد:
بيشتر دانش تفسيرى كه من آموختم، از علىّ بن ابى طالب (ع) بوده است. 5
و شعبى يكى از مفسران تابعى درباره‌ى دانش قرآنى امام على (ع) اين چنين گويد:
پس از پيامبر خدا (ص) هيچ كسى از علىّ بن ابى طالب (ع) به كتاب خدا داناتر نيست. 6
و سعيد بن مسيب يكى ديگر از تابعان، با اشاره‌ى به سخنرانى امام على (ع) در مسجد كوفه كه آن حضرت در آن بسيارى از آموزه‌هاى قرآنى را بيان كردند، مى‌گويد:
در ميان اصحاب رسول خدا (ص) هيچ كسى جز علىّ بن ابى طالب (ع) نيست كه بگويد: از من بپرسيد. 7
نظير اين سخن را يكى ديگر از تابعان به نام عبد الله بن شبرمه گفته است. 4و نيز همو آموزگار علم تفسير خود را امام على (ع) معرفى كرده، مى‌گويد:
بيشتر دانش تفسيرى كه من آموختم، از علىّ بن ابى طالب (ع) بوده است. 8
پاورقی:
1) محمد بن علىّ بن شهرآشوب مازندرانى، پيشين، ج 1، ص 221
2) محمد باقر مجلسى؛ پيشين، ج 40، ص 193
3) همان، ج 1، ص 321
4) محمد باقر مجلسى، پيشين، ج 89، ص 105
5) محمد بن علىّ بن شهرآشوب؛ پيشين، ج 1، ص 321 و محمد باقر مجلسى؛ پيشين، ج 89، ص 105
6) محمد بن علىّ بن شهرآشوب؛ پيشين، ص 322
7) محمد باقر مجلسى؛ پيشين، ج 40، ص 154
8) همان 

نوشتن دیدگاه