در روايات فراوانى از امام صادق (ع) آمده است كه پيامبر (ص) در ايام حيات خويش، پيوسته در ساعاتى از شبانه روز، تنزيل (آيات منزل) و تأويل (مراد آيات) قرآن را به على (ع) مى‌آموخت؛ چنان كه:
ابراهيم بن نعيم عبدى ابو الصّباح كنانى 1(ز 115 ق) در اين زمينه آورده است كه امام صادق (ع) فرمود:
خداوند تنزيل و تأويل را به پيامبرش آموخت، و فرستاده‌ى خدا (ص) آن را به على (ع) ياد داد 2.
و حمّاد بن عثمان 3(ت 190 ق) نيز همين مضمون را از آن امام به گونه‌اى مفصل‌تر اين چنين نقل مى‌كند:
خداوند حلال و حرام، و تأويل را، آنچه را كه مردم بدان نياز دارند، به فرستاده‌ى خود آموخت، و فرستاده‌ى خدا (ص) همه‌ى آن را به على (ع) ياد داد 4.
به نظر مى‌رسد كه امام صادق (ع) سخن مذكور را در حضور گروهى از اصحاب خود فرموده است؛ زيرا آن روايت و يا قريب به آن را راويان زير نيز از آن حضرت روايت كرده‌اند 5عبد الغفّار جازى 6(ز 115 ق) ، محمد حلبى 7(ز 115 ق) ، نضر بن شعيب 8(ز 115 ق) ، يعقوب بن شعيب 9(ز 148 ق) ، حمران بن اعين 10(ت ح 145 ق) ، ابو بصير 11(ز 148 ق) ، ابو الاعزّ 12(ز 115 ق) و سماعه بن مهران 13(ح 85-145 ق) .
چنان كه ملاحظه مى‌شود، شمار راويان اين خبر به ده تن مى‌رسد.
پاورقی:
1) ابراهيم بن نعيم عبدى، ابو الصباح كنانى كوفى، موثق و از اصحاب امام باقر (ع) و امام صادق (ع) بود (ابو القاسم خوئى؛ معجم رجال الحديث، ط 4، قم، مركز نشر آثار الشيعة، 1410 ق، ذيل همان نام) .
2) محمد باقر مجلسى؛ پيشين، ج 89، ص 97.
3) حمّاد بن عثمان فزارى كوفى، موثق و از اصحاب امام صادق و امام كاظم و امام رضا (ع) است (ابو القاسم خوئي، پيشين، ذيل همان نام)
4) محمد بن حسن صفار؛ پيشين، ص 292 و محمد باقر مجلسى؛ پيشين، ج 40، ص 208
5) محمد بن حسن صفار، پيشين، ص 290-292 و محمد باقر مجلسى، پيشين، ج 40، ص 208
6) عبد الغفّار بن حبيب طائى جازى، موثق و از اصحاب امام صادق (ع) بود (ابو القاسم خوئى، پيشين، ذيل همان نام)
7) محمد بن على حلبى، ابو جعفر كوفى، موثق و از اصحاب امام باقر و امام صادق (ع) بود (همان، ذيل همان نام)
8) نضر بن شعيب محاربى از اصحاب امام صادق (ع) به شمار آمده است (همان، ذيل همان نام)
9) يعقوب بن شعيب اسدى، ابو محمد كوفى، موثق و از اصحاب امام باقر و امام صادق و امام كاظم (ع) بود (ابو القاسم خوئى؛ معجم رجال الحديث، پيشين، ذيل همان نام) .
10) حمران بن اعين شيبانى، ابو الحسن قارى كوفى، موثق و از اصحاب امام باقر و امام صادق (ع) بود (همان و احمد ابن علىّ بن حجر؛ تقريب التهذيب، بى چا، بيروت، دار المعرفة، بى تا، ذيل همان نام) .
11) يحيى بن ابى القاسم، ابو بصير اسدى، ابو محمد، موثق و از اصحاب امام باقر و امام صادق و كاظم (ع) بود (ابو القاسم خوئى؛ پيشين، ذيل همان نام) .
12) ابو الاعزّ نخاس كوفى از اصحاب امام صادق (ع) شمرده شده است (همان، ذيل همان نام) .
13) سماعه بن مهران حضرمى، ابو ناشره كوفى، موثق و از اصحاب امام صادق و امام كاظم (ع) بود (همان، ذيل همان نام) . 

نوشتن دیدگاه