خانواده

 ((خون ، مايع سرخ رنگى است كه در تمام رگها جريان دارد و بدن به وسيله آن تغذيه مى شود طعمش اندكى شور و داراى بوى مخصوص ؛ و مركب از گلبولهاى سفيد و سرخ و پلاسما مى باشد مقدار آن در حيوانات پستاندار يك سيزدهم وزن بدن آنها است انسانى كه وزن بدنش 65 كيلوگرم باشد، تقريبا 5 كيلوگرم خون دارد. در هر ميليمتر مكعب خون 5 ميليون گلبول سرخ وجود دارد))(36)
خوردن خون و مردار در اسلام ممنوع اعلام شده است آنجا كه مى فرمايد:
((يا ايها الذين آمنوا كلو امن طيبات ما رزقنا كم و اشكرو الله ان كنتم اياه تعبدون . انما حرم عليكم الميتة و الدم و لحم الخنزير...))(37)
اى كسانيكه ايمان آورده ايد از خوراكهاى پاكيزه اى كه روزى شما قرار داديم بخوريد. سپاسگزار خدا باشيد اگر او را عبادت مى كنيد. همانا او مردار، خون و گوشت خوك را بر شما حرام كرده است .
خداوند از غذاهاى پاكيزه بنام ((طيبات )) نام برده و امر بخوردن آنها نموده ، و متقابلا از ميته و خون و گوشت خوك نهى فرموده است .
زيانهاى خون خوارى
مضرات خون خوارى فقط جنبه جسمى ندارد. بلكه ضررهاى روانى آن بيش از جسمى است امام ششم (ع ) علت حرمت خون را بيان فرموده و اشاره به زيان هر دو قسمت روان و بدن كرده است .
قال : فلم حرم الدم المسفوح ؟ قال لانه يورث القساوة و يسلب الفواد رحمته . و يعفن البدن و يغير اللون ، و اكثرما يصيب الانسان الجذم يكون من اكل الدم .))(38)
مردى پرسيد، چرا خداوند خوردن خون را حرام نموده ؟ امام صادق (ع ) فرمودند: براى آنكه خوردن خون باعث قساوت قلب و رفتن مهر و عاطفه است و نيز براى آنست كه خون خوارى سبب تعفن بدن و تغيير رنك چهره و پوست انسان و بسيارى از مبتلايان به بيمارى جذام بواسطه خوردن خون گرفتار اين بلاى خانمانسوز گشته اند.
در قسمت اول روايت به مضرات روانى خون خوارى و در قسمت دوم آن به مضرات جسمى آن تذكر داده اند.
((خون در كشور بدن همانند نهرى است كه در كوچه و خياباهاى شهر جارى است كه در آغاز صاف و گوارا و سر انجام به كثافات آلوده مى شود. خون هم بعد از گذشت از ريه و كبد و مشروب ساختن بدن به هنگام عبور از وريدها مسموم كننده است .
مهم تر از زيانهاى خون خوارى بر جسم ضررهاى آن بر روان است . چوپانان هميشه براى اينكه سگ گله سبعيت بيشترى پيدا كند مدتى به او خون ميخوارند)).(39)
در سخن امام (ع ) اين نكته ديده مى شود كه بيمارى جذم از راه خون خوارى به انسان منتقل ميشود بدنيست بدانيكه بيشتر بيماريها به شكل عفونت خونى يا (سپتى سمى ) بروز مى نمايد، يعنى ابتدا ميكرب به خون نفوذ كرده ، سپس عوارض مخصوص بيمارى به وجود مى آيد.
((در حالات حملات ميكرب به بدن سربازان مدافع ، گويچه هاى سفيد خون مى باشند؛ و در مواقع بيمارى به تعداد آنان افزوده مى شود، و از گويچه هاى قرمز خون كاسته مى گردد، بنابراين اثر ميكربهاى بيمارى زا در خون است ، و در خوردن خون ، مساوى با خوردن آنها همه ميكروبها است ، دستور ذبح حيوانات نيز از اين نظر است كه اگير اين حيوانات در معرض ‍ حمله ميكربى قرار گرفته اند و در حال ابتدايى و كمون بيمارى باشد، چون خون در اين موقع آلوده است ؛ و نشانه هاى خارجى نزد حيوان نيست لذا در اسلام از نظر كاستن سميت چنين گوشتى دستور ذبح داده است .))(40)
مردار
- مردار حيوانى است كه يا بدستور شرع ذبح نشده باشد، و يا آنكه خود بخود مرده باشد طبق آيه مزبور مردار يكى از چيزهاى است كه جزء ليست غذاهاى ممنوع اسلامى قرار داده شده است .
چرا مردار حرام است ؟
شخصى از امام هشتم (ع ) علت حرام بوده ميته را سئوال نمود آنحضرت در جواب او نوشتند:
((حرمت الميته لما فيها من افساد الا بدان و الافة ... و لا نه يورث الماء الا صفر و يبخر الفم و ينتن الريح و يسيى الخلق ، و يورث القسوة للقلب ، و قلة الرافة و الرحمة حتى لا يومن ان يتقل ولده و والده و صاحبه )).(41)
حرام شدن مردار براى آن است كه باعث فساد بدنها است و نيز براى اين است كه باعث ايجاد صفراء است . خوردن ((ميته )) اصولا بدن را بدبو مى نمايد.
((ميته )) باثع بد اخلاقى ، عصبانيت ، قساوت قلب ، و از بين رفتن مهر و عطوفت مى شود و تا آنجا كه نمى توان در مورد شخصى كه گوشت مردار مى خورد از كشتن فرزند و پدر و رفيق خود ايمنى داشت )).
در اين روايت امام (ع ) دو قسمت از زيان هاى مردار را بيان فرموده اند هم قسمت جسمى و هم تاثيرات آن بر روى روان و روح و اخلاق و خوى انسانها.
يكى از علل تحريم مردار اين است كه :
((پس از مرگ حيوان ، ميكربها و باكتريهاى به خون ولنف وارد شده ، شروع به نمو مى نمايند، البته ابتدا باكتريهاى هوا خواه و هوا نخواه توليد فساد مى نمايند، باكتريهاى هوا خواه مواد سفيده اى را تجزيه كرده و تبديل به عناثر شيميائى و گازهايى چون اسيد كربنيك ، هيدروژن سولفورده و آمونياك و غيره مى نمايند كه اينها بذاته توليد مسموميمت مى كنند. باكتريهاى هوا خواه از بيرون به روى اجساد موثرترند، و بعضى حشرات بويژه انواع مگس ها در كار عفونت اثر مهمى دارند، و در فساد آنها كمك مى نمايند.
بارى به طور خلاصه گوشت فاسد سخت ترين و خطرناك ترين مسموميت (يتوماتين ) و غيره را به انسان مى دهد، اين سمومات در شخص ، توليد عوارضى از قبيل التهاب حاد معده و روده ها، قى ، شكم روشى ، تب زياد، ناتوانى شديد، سر گيجه ، اتساع مردمك و پائين افتادن پلك چشم مى نمايند)).(42)
در سخن ديگرى امام صادق (ع ) علت حرام بودن مردار را چنين بيان مى فرمايند:
((و الميته قد جمد فيها الدم و تراجع الى بدنها فلحمها ثقبل غير مرى ء لانها يوكل لحمها بدمها)).(43)
در مردار خونها منجمد مى شوند، آن خونها در بدن مردار مى مانند و خارج نمى شوند. بنابراين گوشت مردار ثقيل و غير گوارا است ، زيرا مردار چيزى است كه گوشت آن را با خونش مى خوردند.
مضراتى كه براى خون خوارى نوشتيم براى مردار خوارى نيز هست .
((مردار خوارى به خون خوارى بستگى دارد؛ زيرا تا شاه رگهاى مخصوص ‍ حيوان قطع نشود به اندازه كافى خون از بدنش خارج نمى شود، و كمتر مردارى است كه خون بدنش كاملا خارج شده باشد))(44)
پاورقی:
36-  فرهنگ عميد ص 451
37-  سوره بقره آيه 172 و 173.
38-  بحارالانوار ج 65 ص 162.
39-  اولين دانشگاه ج 8 ص 208.
40-  بهداشت اجتماعى در اسلام ص 38
41-  بحارالانوار ج 65 ص 165
42-  بهداشت اجتماعى در اسلام ص 37
43-  بحارالانوار ج 65 ص 162
44-  اولين دانشگاه ج 8 ص 210

نوشتن دیدگاه