مقاله ها

ابومحمّد حسين بن سعيد بن حمّاد بن سعيد بن مهران اهوازى كوفى، محدّث و مفسّر شيعى و از اصحاب امامان رضا، جواد و هادى عليهم‏السلام . از ولادت و وفات او آگاهى نداريم، اما چون از امام رضا عليه‏السلام (شهادت: 203 ق) روايت دارد، طبعا بايد در آن هنگام از سن كافى (قريب 20 سال) برخوردار بوده باشد. بنابراين، مى‏توان ولادت او را حدود سال 180 ه. دانست. همچنين وى اندكى پس از وفات حضرت هادى عليه‏السلام (شهادت: 254 ق) حيات داشته است. بنابراين، وفات او را مى‏توان حدود 257 ه. در نظر گرفت كه در قم اتفاق افتاده است. وى اصالتا اهل كوفه بود و دوران تحصيل او در همان‏جا سپرى شد، سپس همراه برادر بزرگ‏ترش، حسن، به اهواز آمد و پس از مدتى اقامت در آنجا، روانه قم شد و در منزل حسن بن ابان نزول كرد و در همان‏جا وفات نمود.
از زندگى و چگونگى تحصيل او اطلاعى نداريم، اما همين‏قدر روشن است كه وى در يك خانواده علمى و مذهبى تربيت يافته است؛ زيرا جدّ اعلاى او از مواليان امام سجّاد عليه‏السلام بود. برادر او، حسن بن سعيد اهوازى، از راويان معتبر شيعه و كسى است كه على بن مهزيار و اسحاق بن ابراهيم حصينى را به محضر امام رضا عليه‏السلام معرفى كرد. در بيشتر موارد، مشايخ روايى اين دو برادر، متحد است، اما در برخى موارد (مانند مواردى كه حسن از زرعة بن محمّد حضرمى و فضالة بن ايّوب روايت مى‏كند)، حسين از حسن روايت دارد و اين نشان مى‏دهد كه حسن از او بزرگ‏تر بوده است. فرزند او احمد بن حسين بن سعيد ملقب به «دندان» از راويان پركار و صاحب كتاب الاحتجاج است. دايى او، جعفر بن يحيى بن سعد احول، از رجال امام جواد عليه‏السلام مى‏باشد. همه اين‏ها نشان مى‏دهند كه وى در يك محيط علمى و فرهنگى نشو و نما پيدا كرده است. بيشتر احاديث او به طور مستقيم از امامان عصر او نقل شده‏اند، ولى گاهى به واسطه نضر بن سويد نيز روايت مى‏كند.
شاگردان روايى او احمد بن محمّد بن عيسى اشعرى، احمد بن محمّد بن خالد برقى، حسين بن حسن بن ابان، احمد بن محمّد بن حسين بن سكن قرشى بردعى و ابوالعباس احمد بن محمّد دينورى هستند.
به گفته نجاشى، كتاب‏هايى كه اين دو برادر تأليف كرده‏اند، همگى قابل اعتماد و مورد عمل هستند. وى به كمك برادرش، حسن، با هم در تصنيف 30 كتاب مشاركت داشته‏اند. برخى از آثار آن‏ها كتاب الوضوء، صلاة، و ساير ابواب فقه، كتاب البشارات، كتاب الزهد، كتاب التقيّة، كتاب المناقب، كتاب المثالب، كتاب التفسير، كتاب المؤمن، كتاب الملاحم، كتاب المزار، كتاب الدعاء و الرّد على الغالية هستند.

نوشتن دیدگاه