تاریخ ، بیان انگیزه انسان ها نیست و در رویداد ستاندن فدک نباید انتظار داشت خبری تاریخی گویای انگیزه ستاندن فدک باشد. جز این که با توجه به در آمد هنگفت فدک و شتاب خلیفه در گرفتن آن ،به خوبی معلوم است که حکومت ابوبکر در آستانه فعالیت خود ، به در آمدهای هنگفتی نیازمند بوده است. خبر ارتداد قبایل و احتمال هجوم به مدیه سبب می شد که خلیفه به فکر سامان ارتش و تامین مخارج آنان باشد و فدک یکی از بهترین منابع در آمد شناخته می شد. (556)
در همان ایام وقتی سرانجام حضرت فاطمه علیه السلام گواهانی نزد ابوبکر حاضر کرد و او سندی بر مالکیت فاطمه نگاشت ، عمر آن سند را پاره کرد (557)
و به ابوبکر گفت : در حالی که عرب از چهار سو به جنگ تو روی آورده ، اگر فدک را به فاطمه بازگردانی ، از کجا مخارج مسلمانان را تامین می کنی ؟!(558) با مصادره فدک ، عمده ترین امکانات اقتصادی بنی هاشم و علی بن ابی طالب علیه السلام از دست ایشان خارج شد و حکومت اطمینان یافت که پس از این ، دیگر برای علی بن ابی طالب علیه السلام سازماندهی نیروها علیه حکومت ابوبکر تقریبا ناممکن است.
از طرفی ،شتاب در ستاندن فدک به همان انگیزه و هدفی دنبال می شد که بیعت گیری از علی علیه السلام و وارد شدن به خانه بانو فاطمه علیه السلام دنبال شد.
بر پایه مدارک معتبر سنی ، فاطمه زهرا علیه السلام بی تردید مظهر آیه تطهیر انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا(559)
و از هر خطا و گناه پاک است و گواهی وی پذیرفته تر از گواهی دیگر افراد غیر معصوم است. رسول خدا در ماجرایی ،شهادت حذیفة بن یمان را به منزله شهادت دو مرد عادل قرار داد ، حال آن که حذیفه نه معصوم بود و نه فرزند معصوم.سال ها پیش از اسلام نیز در زمره مشرکان قرار داشت.
رخداد بازستانی فدک ، افزون بر خلع سلاح اقتصادی اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله ،مرتبه معنوی و اجتماعی فرد شاخص بازمانده از خانواده رسول اکرم فاطمه زهرا علیه السلام را در حد عادی ترین فرد جامعه آن روز - بلکه اندکی پایین تر - قرار می داد. گواهی او نه در حد یک مرد مسلمان عادی ، بلکه از گواهی یک زن عادل ، بی مقدارتر گردید. تا آن جا که قرار گرفتن گواهی دیگران در کنار گواهی او ، بدان ارزشی نبخشید. بنابراین در فردای آن روز - زمانی که ادعای فاطمه علیه السلام در مسایل مادی ناپذیرفته و مردود باشد - وی هرگز نخواهد توانست در مسایل مهم سیاسی مانند زمامداری ،اظهار نظر و از حق علی بن ابی طالب علیه السلام دفاع کند ! چنان که نتوانست.
556) شاید به همین سبب بود که در خلافت عمر ، پس از تثبیت پایه های حکومت و سرازیر شدن غنایم بی کران به مدینه ، عمر به امام علی علیه السلام پیشنهاد کرد در صورتی که بخواهد ، فدک در اختیار اهل بیت علیه السلام باشد.
557) السیرة الحلبیة ،ج 3 ، ص 391 ،الغدیر ،ج 7 ، ص 194 ، اعلام النساء ، ج 4 ، ص 124.
558) همان.
559) خدا فقط می خواهد آلودکی را از شما خاندان پیامبر بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند سوره احزاب آیه 33
