قرآن کریم به دنبال آیه ی شریفه ان الصلوة تنهی عن الفحشاء و المنکر می فرماید؛ ( و لذکر الله أکبر)؛ مقصود از این آیه این نیست که ذکر خدا از نماز بزرگ تر است . زیرا نماز خودش ذکر خداست و هیچ چیزی بزرگ تر از خودش نمی شود، بلکه مراد آن است که یاد کردن خداوند بزرگ تر و مهم تر است ( با اضافه مصدر به فاعل ) .
از این رو در حدیثی امام باقر علیه السلام می فرماید: فی قوله تعالی و لذکر الله اکبر، ذکر الله لاهل الصلوة اکبر من ذکرهم ایاه الا تری انه یقول: اذکرونی اذکرکم (259) به تعبیر دیگر خداوند بزرگ ترین و بهترین ذاکر و مذکور است؛ یا خیر ذاکر و مذکور . خداوند یاد کننده ی بزرگی است. زیرا بندگانش را با لطف و رأفت و مرحمت یاد می کند و یاد شونده بزرگی هم هست، زیرا بندگان صالح و شایسته، خداوند را در جان و روح خود یاد می کنند.
مرحوم طبرسی می فرماید: در آیه ی شریفه ان الصلوة تنهی عن الفحشاء و المنکر دلالت روشنی است که انجام نماز لطف پروردگار بر انسان است چون موجب می شود تا فعل زشت و معصیت که نه عقل جایز می داند و نه شرع آن را مرتکب نشود. (260)
حضرت رضا علیه السلام به قسمتی از آثار و برکات نماز اشاره نمودند:
الف - نماز اقرار به خداوندی خداوند و دل کندن از غیر خداست؛ انها اقرار بالربوبیة لله عزوجل و خلع الانداد .
ب - نماز قیام و ایستادن در محضر خداوند با فروتنی و وقار است؛ و قیام بین یدی الجبار جل جلاله بالذل و المسکنة و الخضوع و الاعتراف
ج - نماز اعتراف به خطاها و گناهان گذشته و طلب بخشش و رحمت از خداوند است؛ و الطلب للاقالة من سالف الذنوب .
د نماز سجده و تعظیم در برابر عظمت و بزرگی خداوند با گذاشتن پیشانی بر زمین است؛ و وضع الوجه علی الأرض کل یوم اعظاما لله عزوجل.
ه - نماز به یاد خداوند بودن و به یاد خالق نظام هستی بودن است که انسان مبادا نعمت های خدا را فراموش کند؛ و ان یکون ذاکرا غیر ناس .
و - نماز با حالت فروتنی و خشوع باعث طلب زیادی در دین و دنیای حلال است؛ و یکون خاشعا متذللا راغبا طالبا للزیادة فی الدین و الدنیا ، البته در صورتی که انسان مداومت بر نماز و یاد خدا داشته باشد؛ مع ما فیه من الایجاب و المداومة علی ذکر الله عزوجل باللیل و النهار .
ز - نماز یاد خداوند است در شبانه روز، برای این که انسان خالق و آفریدگار جهان هستی را فراموش نکند و مبادا به دلیل فراموشی خدا دست به گناه و طغیان بزند؛ لئلا ینسی العبد سیده و مدبره و خالقه فیبطر و یطغی و یکون فی ذکره لربه .
ح - نماز باعث دوری از گناهان و مفاسد می شود؛ و قیامه بین یدیه زجرا له عن المعاصی و مانعا له عن انواع الفساد (261)

259) تفسیر قمی / ج 2 / ص 150 .
260) مجمع البیان / ج 7 / ص 445 .
261) وسائل / ج 3 / ص 4 .

نوشتن دیدگاه