چشم چرانی تعدی به نوامیس دیگران بوده و علاوه بر اینکه سرچشمه بسیاری از معاصی دیگر است، نیز عوارض روانی مخرّبی و آثار اخروی سختی را بدنبال دارد.

1- قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم: لا تَتَّبِعِ النَّظْرَةَ النَّظْرَةَ، فَلَیسَ لَک یا عَلِی الّا اوَلُّ نَظْرَةٍ[1].

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند: نگاه را در پس نگاه اول نیاور، ای علی زیرا جز نگاه اول بر تو روا نیست.

2- قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم: یا عَلِی اوَّلُ نَظْرَةٍ لَک وَالثَّانِیةُ عَلَیک لا لَک[2].

و نیز فرموده اند: ای علی، اولین نگاه از آن تو و دومین به ضرر تو است.

3- قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم: مَنْ مَلَاً عَینَهُ حَراماً، یحْشُوهَا اللَّهُ یوْمَ الْقِیامَةِ مَسامیرَ مِنْ نارٍ، ثُمَّ حَشاهُما ناراً الَی انْ تَقُومَ النَّاسُ ثُمَّ یؤْمَرُ بِهِ الَی النَّارِ[3].

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند: آنکه چشمش را از حرام پُر کند، خدای آن را در قیامت از میخهای آتشین پُر خواهد ساخت سپس خداوند آنها را از آتش مملو ساخته تا اینکه همه برانگیخته شوند، آنگاه به وی امر شود که در آتش وارد گردد.

4- قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم: مَنْ اصابَ مِنْ امْرَأَةٍ نَظْرَةً حَراماً، مَلَأَاللَّهُ عَینَهُ ناراً[4].

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند: آنکه نگاه حرام به زنی افکند، خداوند چشمش را پُر از آتش می کند.

5- قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم: مَنْ اطْلَعَ فی بَیتِ جارِهِ فَنَظَرَ الی عَوْرَةِ رَجُلٍ اوْ شَعْرِ امْرَأَةٍ اوْ شَی ءٍ مِنْ جَسَدِها کانَ حَقّاً عَلَی اللَّهِ انْ یدْخِلَهُ النَّارَ مَعَ الْمُنافِقِینَ الَّذِینَ کانُوا یتَّبِعُونَ عَوْراتِ النِّساءِ [النَّاس ] فِی الدُّنْیا وَلا یخْرُجُ مِنَ الدُّنْیا حَتّی یفْضَحَهُ اللَّهُ وَیبْدِی لِلنَّاسِ عَوْرَتَهُ فِی الْاخِرَةِ وَمَنْ مَلَا عَینَیهِ مِنْ امْرَأَةٍ حَراماً حَشاهُما اللَّهُ یوْمَ الْقِیامَةِ بِمَسامِیرَ مِنْ نارٍ وَحَشاهُما ناراً حَتَّی یقْضی بَینَ النَّاسِ، ثُمَّ یوْمَرُ بِهِ الی النَّارِ[5].

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: هرکس به خانه همسایه سر کشد و نظر به عورت زنی یا مردی و موی سر زنی کند و یا چیزی از بدن او را ببیند برخداوند سزاوار است که او را به جهنم ببرد و با منافقین، کسانی که در پی عیوب مردم بودند، همدم سازد چنین کسی از دنیا بیرون نرود تا اینکه خداوند او را مفتضح و رسوا سازد و در قیامت عیوب او و عورت او در برابر مردم آشکار کند و هرکه چشمان خود را از نامحرمی پُر کند، خداوند در قیامت دودیده او را با آتش پُر می سازد و او به همان حال است تا وقتی که خدا درباره مردم حکم خود را به پایان رساند، آنگاه فرمان دهند که او را به دوزخ ببرند.

6- قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم: النَّظْرَةُ سَهْمٌ مَسْمُومٌ مِنْ سَهامِ ابْلِیسَ، فَمَنْ تَرَکها خَوْفاً مِنَ اللَّهِ اعْطاهُ ایماناً یجِدُ حَلاوَةً فِی قَلْبِهِ [6].

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: نگاه، تیری مسموم از تیرهای شیطان است، پس آنکه به خاطر ترس از خداوند آن را ترک گوید، خدای به او ایمانی عطا می فرماید که شیرینی آن را در قلبش بیاید.

7- رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم اسامة بن زید را در بالا رفتن از عرفات در ردیف خود برمرکبش سوار کرده بود، وقتی رجوع کرد فضل بن عباس که جوان خوش صورتی بود در ردیف خویش سوار نموده بودند، شخصی اعرابی سررسید و خواهر بسیار زیبایش همراه وی بود، و از حضرت سؤالاتی داشت، اعرابی می پرسید و فضل به خواهرش می نگریست رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم که متوجه قضیه بود دستش را جلوی چشم فضل می گذاشت ولی او از سوی دیگر باز به دختر نگاه می کرد. وقتی پیامبر از جواب سؤال اعرابی فارغ شد به فضل نگریست و شانه اش را گرفت و فرمود: آیا نمی دانی این ایام معلوم و معین حجّ است و مردی نیست که مواظب چشم و زبان و دستش باشد مگر اینکه خداوند ثواب حجّ آتی را برای او می نویسد[7].

8- قال علی علیه السلام: لَکمْ اوَّلُ نَظْرَةٍ الَی الْمَرْأَةِ فَلا تَتَّبِعُوها نَظْرَةً اخْری واحْذَرُوا الْفِتْنَةَ[8].

حضرت امیر علیه السلام می فرمایند: اولین نگاه به زن برای شما جایز است، نگاه دوم در پی آن نیاورید و از فتنه بپرهیزید.

9- قال علی علیه السلام: مَنْ اطْلَقَ ناظِرَهُ اتْعَبَ خاطِرَهُ، مَنْ تَتابَعَتْ لَحَظاتُهُ دامَتْ حَسَراتُهُ[9].

حضرت علی علیه السلام می فرمایند: آنکه چشمان خود را رها کند که به هرسو بنگرد، خاطرش ناآرام گردد و آنکه همواره به هر سو می نگرد، حسراتش تداوم می یابد.

10- قال علی علیه السلام: لَعَنَ اللَّهُ النَّاظِرُ وَالْمَنْظُورُ الَیهِ[10].

حضرت امیر علیه السلام می فرماید: خداوند نگاه کننده و آنکه نگاهش می کنند و شرایط نگاه کردن به خود را مهیا کرده است، لعن کرده و از درگاه رحمت خود دور نموده است.

11- عن ابی جعفر وابی عبداللَّه علیهما السلام: قال: ما مِنْ احَدٍ الّا وَهُوَ یصیبُ حَظّاً مِنَ الزِّنا، فَزِنَا الْعَینَینِ النَّظَرُ وَزِنَا الْفَمِ الْقُبْلَةُ وَزِنَا الْیدَینِ اللَّمْسَ صَدَقَ الْفَرْجُ ذلِک اوْ کذَبَ[11].

امام باقر علیه السلام می فرمایند: هیچ جزئی از اجزای بدن نیست مگر اینکه انحراف آن نصیبی از زنا شمرده می شود، زنای چشمان نگاه به نامحرم است، زنای لبها بوسه حرام و زنای دستان لمس کردن اوست حال چه آمیزشی صورت گیرد یا نه.

12- عن عقبه قال الصادق علیه السلام: سمعته یقول: النَّظْرَةُ سَهْمٌ مِنْ سِهامِ ابْلِیسَ مَسْمُومٌ وَکمْ مِنْ نَظْرَةٍ اوْرَثَتْ حَسْرَةً طَویلَةً[12].

عقبه می گوید: از امام صادق علیه السلام شنیدم که فرمود: نگاه تیری از تیرهای زهرآگین شیطان است و چه بسا یک نگاه موجب حسرتی طولانی شود.

13- قال الصادق علیه السلام النَّظْرَةُ سَهْمٌ مِنْ سَهامِ ابْلِیسَ مَسْمُومٌ، مَنْ تَرَکها للَّهِ عَزَّوَجَلَّ لا لِغَیرِهِ اعْقَبَهُ اللَّهُ امْناً وَایماناً یجِدْ طَعْمَهُ[13].

امام صادق علیه السلام می فرماید: نگاه، تیری از تیرهای زهرآلود شیطان است هرآنکه آن را از برای خدا و نه برای غیر او ترک گوید خداوند عاقبتی امن و مطمئن که مزه آن را خواهد چشید، برای وی قرار داده است.

14- قال الصادق علیه السلام: النَّظْرَةُ بَعْدَ النَّظْرَةِ تَزْرَعُ فِی الْقَلْبِ الشَّهْوَةَ وَکفی بِها لِصاحِبِها فِتْنَةٌ[14].

امام صادق علیه السلام می فرمایند: نگاه بعد از نگاه اول در قلب آدمی درخت شهوت کاشته و همان برای ایجاد فتنه در صاحبش کافی است.

15- قال الصادق علیه السلام: اوَّلُ نَظْرَةٍ لَک وَالثَّانِیةُ عَلَیک وَلا لَک وَالثَّالِثَةُ فِیها الْهَلاک[15].

امام صادق علیه السلام می فرماید: اولین نگاه از آن تو، دومین علیه تو و نگاه سوم هلاکت بار است.

16- قال الصادق علیه السلام: مَنْ نَظَرَ الَی امْرَأَةٍ فَرَفَعَ بَصَرَهُ الی السَّماءِ اوْغَضَّ بَصَرَهُ لَمْ یرْتَدَّ الَیهِ بَصَرَهُ حَتَّی یزَوِّجَهُ اللَّهُ مِنْ الْحُورِالْعینِ [لَمْ یرْتَدَّ الَیهِ طَرْفَهُ حَتّی یعَقِّبَهُ اللَّهُ ایماناً یجِدُ طَعْمَهُ][16]

امام صادق علیه السلام فرمودند: آنکه به زنی نامحرم بنگرد سپس چشمان را به آسمان بلند کند و یا ببندد، چشم برهم نزند مگر اینکه خداوند حورالعینی را به ترویج او در آورده و در روایت دیگر آمده است: لحظه ای چشم بر هم نزند مگر اینکه خداوند ایمانی را در پی عملش بدو دهد که طعم آنرا احساس کند.

17- قال الصادق علیه السلام: ما اغْتَنَمَ احَدٌ بِمِثْلِ مَا اغْتَنَمَ بِغَضِّ الْبَصَرِ، فَانَّ الْبَصَرَ لا یغُضُّ عَنْ مَحارِمِ اللَّهِ الّا وَقَدْ سَبَقَ الی قَلْبِهِ مُشاهَدَةُ الْعَظَمَةِ وَالْجَلالِ وَسُئِلَ امیرُالْمُؤْمِنینَ علیه السلام: بِماذا یسْتَعانُ عَلی غَضِّ الْبَصَرِ؟ فَقالَ: بِالْخَمُودِ تَحْتَ سُلْطانِ الْمُطَّلِعِ عَلی سِرِّک، وَالْعَینُ جاسُوسُ الْقَلْبِ وَبَریدُ الْعَقْلِ فَغُضْ بَصَرَک عَمالا یلیقُ بِدینک وَیکرَهُهُ قَلْبُک وَینْکرُهُ عَقْلُک، قالَ النَّبِی صلی الله علیه و آله و سلم: غَضَّوا ابْصارَکمْ تَرَوْنَ الْعَجایبَ[17].

امام صادق علیه السلام می فرمایند: کسی به اندازه آنکه چشمانش رااز نامحرم باز دارد فایده نبرده است، چشم از محارم خداوند پوشیده نمی شود مگر اینکه قبلًا عظمت و جلال خداوند را به چشم قلب دیده است. از حضرت امیر علیه السلام سؤال شد: چگونه به بستن چشمان یاری شویم؟ حضرت فرمودند به خاموش کردن آتش شهوت در مقابل سلطانی که بر اسرار دلها آگاه است. سپس اضافه نمودند: چشم جاسوس قلب و پیک عقل است، پس بپوشان چشم خود را از هر آنچه سزاوار دین تو نیست و قلب تو از آن بیزار است و عقلت آن را منکر می شمارد. همانا رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: چشمها را ببندید تا عجائب را ببینید.

18- قال الرضا علیه السلام: فیما کتَبَهُ الَیهِ مِنْ جَوابِ مَسائِلِهِ: وَحَرَّمَ النَّظَرُ الی شُعُورِ النِّساءِ الْمَحْجُوباتِ بِالْازْواجِ وَالی غَیرِهِنَّ مِنَ النِّساءِ لِما فیهِ مِنْ تَهْییجِ الرِّجالِ وَما یدْعُوا الَیهِ التَّهْییجُ مِنَ الفَسادِ وَالدُّخُولِ فِیما لا یحِلُّ وَلا یحْمِلُ[18].

امام رضا علیه السلام در پاسخ چند سؤال کتبی آورده بودند، نگاه به موی سر زنان شوهردار و غیر آنها جایز نیست چون موجب تحریک مردان می شود و تحریک عامل فساد و داخل شدن در محرمات می شود.

پی نوشت ها
[1] وسايل الشيعه، حديث 25405.
[2] وسايل الشيعه، حديث 25407.
[3] مستدرك الوسايل، حديث 16677.
[4] مستدرك الوسايل، حديث 16685.
[5] وسايل الشيعه، حديث 25410.
[6] مستدرك الوسايل، حديث 16680.
[7] مستدرك الوسايل، حديث 16682.
[8] وسايل الشيعه، حديث 25409.
[9] مستدرك الوسايل، حديث 16679.
[10] مستدرك الوسايل، حديث 16686.
[11] وسايل الشيعه، حديث 25396.
[12] وسايل الشيعه، حديث 25395.
[13] وسايل الشيعه، حديث 25399.
[14] وسايل الشيعه، حديث 25400.
[15] وسايل الشيعه، حديث 25402.
[16] وسايل الشيعه، حديث 25043 و 25044.
[17] مستدرك الوسايل، حديث 16683.
[18] وسايل الشيعه، حديث 25406.

نوشتن دیدگاه